Οι Κυριακές της ξενιτειάς με έμαθαν τί είναι νόστος αληθινός, τι είναι ο πόνος του νόστου

Άμα μεγάλωσα κατάλαβα το χρώμα που έχουν οι Κυριακές. Όλες οι Κυριακές μου. Ένιωσα πως  όλες οι Κυριακές μου ευωδιάζουν νόστο και είναι μυρωμένες με νοσταλγία . Όταν είμουνα παιδί τις Κυριακές χαιρόμουνα τις συνάξεις των μεγάλων και ο νους μου ταξίδευε νοσταλγικά σε κόσμους παραμυθένιους όπου όλοι μπορούσαν εύκολα να γίνουν οτιδήποτε. Ύστερα ανδρώθηκα. Τα παραμύθια στένεψαν και οι συνάξεις των μεγάλων αραίωσαν. Κι όσο όλα αυτά αραίωναν τόσο ο νόστος με κυρίευε και με κρατούσε. Νοσταλγούσα πολιτείες μακρυνές με ανθρώπους ήμερους και ανέμους συνεχείς, τρυφερούς να χαϊδεύουν στο πέρασμά τους παριές, να βαλσαμώνουν πληγές, να φέρνουν όνειρα. Άρχισα να ταξιδεύω. Οι Κυριακές της ξενιτειάς με έμαθαν τί είναι νόστος αληθινός, τι είναι ο πόνος του νόστου. Στην ξεκούραση της Κυριακής...

Γιατί ο Αντώνης Σαμαράς δεν είναι και μικρούλης/ και δεν αντέχει να τον κυβερνά ο Μητσοτάκης Κούλης

Στίχοι σατιρικοί, στίχοι σπαρτιατικοί Κυριάκο, στο ’χω ξαναπεί, γύρνα το προς το κέντρο, γιατί κάποτε ξεριζώνεται και το μεγάλο δέντρο. Εσύ πάντα εκοίταζες όλο προς δεξιά σου και ποτέ δεν έβλεπες λίγο τ’ αριστερά σου. Γι’ αυτό σου λέω ξεκίνα το, πριν ο λαός κινήσει κι από τον ύπνο το βαθύ, κάποιος τόνε ξυπνήσει. Γιατί ο Αντώνης Σαμαράς δεν είναι και μικρούλης και δεν αντέχει να τον κυβερνά ο Μητσοτάκης Κούλης. Έχει κι αυτός τα κόλπα του είναι κι εκείνος μάγκας, αφού είναι συγκάτοικος της δεξιάς παράγκας. Γι’ αυτό γρήγορα, Κυριάκο μου, πάρε το λίγο αλλιώς, πριν ο λαός ξεσηκωθεί και ξηγηθεί …  αλλιώς. Προσέχετε λοιπόν πολύ, μην τυχόν και συγκρουσθείτε και μ’ ελαφρές λαβωματιές τραυματισμένοι βγείτε. Εάν όμως η σύγκρουση, είναι μετωπιαία, τότε μπορεί κι η...

Αυτούς τους μοναχικούς έχω για ειδήσεις καθημερινά. Τους κοιτώ και καταλαβαίνω πού πάει η κοινωνία, πόσο απέχει από τη χαρά, πόσο κολυμπάει παρατημένη στη λύπη και στο θυμό, πόσο ελπίζει...

Καιρό πια δεν βλέπω, μήτε ακούω «ειδήσεις». Ελπίζω να με συγχωρέσετε. Θες η θεματολογία που επιλέγεται, θέλεις ο τρόπος -κυρίως αυτός- που προβάλλονται οι «ειδήσεις» με απέτρεψαν και μου επέτρεψαν να αναζητώ αλλιώς να ενημερώνομαι. Βγαίνω έξω στους δρόμους και κοιτώ τους περαστικούς και ετάζω τον τρόπο που κοιτούν γύρω τους τον κόσμο και τα πράγματα, τον τρόπο που βλέπουν προς τους άλλους. Θεωρώ τα πρόσωπα των ανθρώπων, τις συσπάσεις των χαρακτηριστικών τους, τα σφιγμένα χείλη τους, τα συνοφρυωμένα, σχεδόν επιθετικά, φρύδια, τα σκοτεινά η φωτεινά μάθια τους και μαθαίνω τις ειδήσεις μέσα από αυτά. Κάθομαι συχνά στα καφενεία της πόλεως για να μάθω με τέτοιους τρόπους τις ειδήσεις. Παρατηρώ τους ανθρώπους με διάκριση για να μη παρεξηγηθώ και βλέπω όσα καλά και κακά γίνονται στον κόσμο, ...

Ύστερα, άμα συναντώ τους ανθρώπους τους κοιτάζω συμπονετικά και είμαι διατεθειμένος όλα να τα συγχωρώ, δεν αντιμάχομαι ποτέ, και φεύγω όταν νοιώσω πως βαραίνω - κι αυτό συμβαίνει ολοένα

Συχνά περνούν μέρες που δεν με αναζητά κανείς και δεν βλέπω άνθρωπο. Περνούν ημέρες που δεν επιδιώκω να δω άνθρωπο ούτε να  ομιλήσω μαζί του. Οι μέρες κυλούν ήσυχα κι απλά. Έχω όμως έγνοια μέσα στην μοναχική ζωή  μου για τα λίγα πράγματα που βρίσκονται αναιτίως κοντά μου και τα φροντίζω καθώς τους πρέπει. Προσπαθώ καταρχάς να μην τα πληγώσω, τα περιποιούμαι και περιμένω να έρθει το σούρουπο να ησυχάσω κι εγώ, να ξαπλώσω να ξεκουραστώ απο όσα έκαμα στην διάρκεια μιας μέρας. Έτσι περνά η ζωή. Χωρίς σπουδαία επιτεύγματα, χωρίς τίποτα το ιδιαίτερο, χωρίς κατορθώματα και συμβολές τρανταχτές και ξακουστές στον ανθρώπινο πολιτισμό. Για όλα ετούτα όμως οι φίλοι μου με έχουν για τιποτένιο, για χαμένο κορμί όπου τίποτα σημαντικό δεν έκανα στην ζωή μου, ούτε τα στοιχειώδη δεν πέτυχα, ούτε τα ...

Αυτή είναι μέτρο της καρδιάς του ανθρώπου και σε δείχνει πόσο μπορείς να πετάξεις και πόσο μακρυά θέλεις ή μπορείς να πας

Η ουτοπία, θαρρώ, δεν είναι πράγμα άχρηστο κι επικίνδυνο καθώς απερισκέπτως ισχυρίζονται πολλοί. Η ουτοπία ομοιάζει με το σημείο του απείρου που χωρίς να περιγράφει το άπειρο πλαιταίνει το πεπερασμένο. Έτσι και με την  ουτοπία. Αυτή είναι μέτρο της καρδιάς του ανθρώπου και σε δείχνει πόσο μπορείς να πετάξεις και πόσο μακρυά θέλεις ή μπορείς να πας. Κι αν ακόμα δεν πετάξεις, κι αν ακόμα δεν πάς ποτέ μακρύτερα  από το πάτωμα του σπιτιού που σε κάρφωσαν οι ανάγκες, η σύνεση κι ο φόβος, ο νόστος της ουτοπίας που θα πληροί και θα πλαταίνει την καρδιά σου, θάναι εμπειρία αληθινή και τα αισθήματά σου από αυτήν πραγματικά. Κι αφού ο νόστος είναι εμπειρία αληθινή, όσα αγγίζεις καθημερινά θα νοστιμεύουν απο αυτήν και θα ελαφραίνουν από την κατάρα της παραδοχής της ήττας και θα ευωδιάζουν άρω...

Ήταν μια μέρα, τέλη Ιανουαρίου του 1941, και τα παιδιά τουρτουρίζαμε μέσα στην άγρια παγωνιά, όταν ξαφνικά μαθεύτηκε ότι πέθανε ο Μεταξάς. Μας συγκλόνισε η είδηση, χτύπημα θανάσιμο

( Συνέχεια από το προηγούμενο https://www.spartorama.gr/articles/80193-i-istoria-axizei-gia-tous-zontanous-laous---28i-oktobriou-1940-a-meros-iii-apo-ton-dimitri-katsafana/ )   Το τέλος της παιδικής αθωότητας      Στο χωριό τα βράδια οι μεγάλοι άκουγαν στο ραδιόφωνο του καφενείου τα νέα. Εμείς τα παιδιά μέχρι τότε δεν βγαίναμε στα καφενεία. Άκουγα τους μεγάλους που δεν είχαν πάει στον πόλεμο να λένε, κατεβαίνοντας τα βράδια το δρόμο απέναντι από το σπίτι μου. «Ο Άξονας… οι Σύμμαχοι…» Δεν μπορούσα να καταλάβω αυτό το «άξονας», που βέβαια εννοούσαν τη συζυγία Ρώμης και Βερολίνου. Έρχονταν και τα γράμματα από το μέτωπο, έρχονταν μαζί και τα νέα για τις κακουχίες των στρατιωτών για τραυματισμένους, για κρυοπαγήματα, που σε πρόχειρα χειρουργεία τους έκοβαν το παθημένο πόδι για να μη μετ...

Πρόλαβα να δω μόνο/ την άκρη/ από την κόκκινη κάπα του

Φθινόπωρο   Κι ήρθε ένα βράδυ το Φθινόπωρο, αθόρυβα κι αλαφροπάτητα, αργά τη νύχτα που όλοι κοιμούνταν και ζωγράφισε την απέναντι την άχαρη τη μάντρα. Όλη τη νύχτα ζωγράφιζε. Και το πρωί, την ώρα που ΄σκαγε ο ήλιος, μάζεψε τα σύνεργά του και πήγε κι αυτό να κοιμηθεί. Πρόλαβα να δω μόνο την άκρη από την κόκκινη κάπα του.   Φαέθων ...

Αποσπάσματα από το βιβλίο του Δημήτρη Κατσαφάνα «Ο Χθεσινός Κόσμος όπως τον Έζησα» (Έκδοσις Εκκλησιαστικής Βιβλιοθήκης Ιεράς Μητροπόλεως Μονεμβασίας και Σπάρτης | Σπάρτη 2019)

( Συνέχεια από το προηγούμενο https://www.spartorama.gr/articles/80178-i-istoria-axizei-gia-tous-zontanous-laous---28i-oktobriou-1940-a-meros-ii-apo-ton-dimitri-katsafana/ ) Το τέλος της παιδικής αθωότητας       Οφείλω να ομολογήσω πως η επιστράτευση εκείνη έγινε με απόλυτη επιτυχία. Σε δύο-τρεις μέρες οι επίστρατοι που ξεκινούσαν από τη Σπάρτη θα έπαιρναν θέση μάχης στην πρώτη κιόλας γραμμή του μετώπου στην Ήπειρο. Προσωπικά θα έχω, έπειτα από δεκαετίες, το 1974, την εμπειρία μιας άλλης επιστράτευσης, εκείνης της δικτατορίας των συνταγματαρχών. Ασύγκριτα μεγέθη. Ίσως μιλήσω σε επόμενες σελίδες γι’ αυτή. Και οφείλω να ομολογήσω, ανεξάρτητα από τους λόγους που οδήγησαν τον Μεταξά να επιβάλει τη δικτατορία και να ανακόψει τις δημοκρατικές εξελίξεις στην Ελλάδα, με τις γνωστές μετέπ...

Ο κόσμος έτσι κι αλλιώς στα μάτια τους είναι ασπρόμαυρος κι οι ίδιοι λευκοί.

οι μεν της καταστάσεως, οι δε της αντιστάσεως μονάχα οι προθέσεις διαφέρουν Ντίνος Χριστιανόπουλος | Μικρά ποιήματα   Μονάχα οι προθέσεις τους διαφέρουν. Το ίδιο θέλουν όλοι, σχεδόν όλοι. Εξουσία, έλεγχο, κοντρόλ, να εξαφανίσουν τον διαφορετικό άλλο.   Και δεν χρειάζονται καν δικαιολογία. Ο κόσμος έτσι κι αλλιώς στα μάτια τους είναι ασπρόμαυρος κι οι ίδιοι λευκοί.   Αδυνατούν να σιωπήσουν. Στον πόνο, στην λύπη, στον χαμό. Όλα είναι ευκαιρία. Όλα δυνατότητα να νικήσουν, να κερδίσουν.   Χορταράκι ο άνθρωπος στους ανέμους αφημένο απροστάτευτο. Κι αυτοί ζητούν προστασία. Ξέρουν που να την βρουν.   Ξύλινα τα λόγια τους, αναμενόμενα, βαρετά.   Ούτε που περνά απ’ το μυαλό τους Το παιδί, η μοναξιά, το πένθος, ο έρωτας, η σιωπή, η χαρά της ήττας που φτάνει στην ακατάλυτη χαρά τη...

Για όλους υπάρχει μια επιστροφή που θρέφει την καρδιά και δεν την αφήνει να βαλτώσει στην λύπη και στην παραδοχή της ήττας

Πάντα, στο μυαλό όλων υπάρχει μια επιστροφή. Μια επιστροφή κάπου όπου ακουμπάει η καρδιά κι ησυχάζει  μυστικά. Για άλλους είναι ένας τόπος, για άλλους ένας ή παραπάνω άνθρωποι, για άλλους μια απλή, μικρή και  άδηλη χαρά. Να, όπως η μυρουδιά του ψωμιού που ψήνεται σε ξυλόφουρνο τα δειλινά και γεμίζει την γειτονιά, η όψη της θάλασσας στα μελωμένα σούρουπα του Αυγούστου ή στις κροκόπεπλες αυγές του Οκτώβρη, το πέταγμα των κορυδαλλών στον καταγάλανο ουρανό των μεγάλων πεδιάδων Άνοιξη καιρό, ένα απρόσμενο τρυφερό  άγγιγμα ενός ξένου στον συνωστισμό, η μορφή που έχουν τα αγάλματα μετά την βροχή, ο ήχος της λεύκας τα βράδια του Ελληνικού Καλοκαιριού όταν σταματούν τα τζιτζίκια και αναλαμβάνουν οι γρύλοι την σκοπιά. Για όλους υπάρχει μια επιστροφή που θρέφει την καρδιά και δεν την αφήνει να ...

Έγινα μικρός, το γνωρίζω, χωρίς τις εικονικές διαστάσεις της υπερπληροφόρησης αλλά όσα ζω τα ζω με το σώμα και με τις αισθήσεις, που τώρα μου είναι χρήσιμες και πολύτιμες για να αγγίζω πράγματα και πρόσωπα αληθινά, για να ζω κανονικά

Πάει καιρός που αποφάσισα να μην διαβάζω και να μην παρακολουθώ την ειδησεογραφία του κόσμου μέσα από τα μέσα μαζικής  ενημέρωσης. Έγινα πλέον, πιστέψτε το, ωσεί κουφός και τυφλός. Στην αρχή, είναι αλήθεια αυτό,  με κακοφάνηκε. Ένιωσα να σμικρύνομαι, να  ελαχιστοποιούμαι, να γίνομαι ανύπαρκτος. Ύστερα το ξεπέρασα κάπως κι αυτό κι άρχισα να ζω ακολουθώντας τις ανάγκες της ζωής. Έπρεπε κάθε ημέρα να κοιτάζω τον ουρανό για να εννοήσω την κατάσταση του καιρού για να ντυθώ αναλόγως. Έπρεπε να κρατώ το ημερολόγιο για να μη χάσω την τάξη των εποχών, των ημερών και των εορτών. Για όλα όσα χρειάζονταν να γίνουν έπρεπε να ρωτήσω ανθρώπους, να πάω βήμα βήμα, να βρώ μόνος μου όσα ήταν αναγκαία, έπρεπε να συνεργαστώ. Έγινα έτσι σιγά σιγά πιο πραγματικός. Η ζωή μου έγινε πιο κανονική εγκατ...

(Από το βιβλίο του Δημήτρη Κατσαφάνα «Ξαναδιαβάζοντας τον Γιούνγκ», Έκδοση ΙΔΙΟΜΟΡΦή, Σπάρτη 2017)

( Συνέχεια από το προηγούμενο https://www.spartorama.gr/articles/79981-xanadiabazontas-ton-gioungk-a-gia-tin-kaluteri-katanoisi-tou-anthropou---meros-chviii/ ) Ένα παράδειγμα ενδοστρεφή και εξωστρεφή   Για όλα τα παραπάνω ο Γιουνγκ φέρνει ένα παράδειγμα απλό με το οποίο διασαφηνίζει πολλά. «Δυο νέοι», λέει, «περπατούν στην εξοχή ώσπου φθάνουν σ’ ένα όμορφο παλάτι. και οι δύο θέλουν να ιδούν το εσωτερικό του. Ο ενδοστρεφής λέει: “Θα ’θελα να ’ξερα πώς φαίνεται από μέσα.” Ο εξωστρεφής απαντάει: “Πάμε μέσα” και κάνει να πάει προς την πύλη. Ο ενδοστρεφής ακόμα διστάζει: “Ίσως να ’ναι απαγορευμένη η είσοδος”, και του δημιουργούνται παράλληλα θολές παραστάσεις για αστυνομική βία, τιμωρίες, φθονερά σκυλιά κ.λπ. Ο εξωστρεφής απαντάει πάνω σ’ αυτό: “Μπορούμε να ρωτήσουμε. θα μας αφήσουνε ...

... τα στήθια γυναικών που τα σμίλεψε ο πόθος όσων τις αγάπησαν βαθειά, είναι λόφοι θεσπέσιοι απ΄ όπου αενάως ανατέλλουν ήλιοι και φεγγάρια ολόγιομα

Όλα τα σώματα φέρουν σημάδια, σημάδια απο πτώσεις της παιδικής ηλικίας, από χτυπήματα εσκεμμένα συνομηλίκων, από θυμώμενα χτυπήματα ανώριμων γονιών, από πληγές ζηλόφθονων φίλων και κακόβουλων εχτρών. Όλα τα σώματα έχουν σημάδια από πληγές που πέρασαν και από άλλες που δεν θεραπεύτηκαν ποτέ. Υπάρχουν όμως κι άλλα σημάδια στα σώματα των ανθρώπων που δεν οφείλονται σε χτυπήματα και σε πληγές. Υπάρχουν, ευδιάκριτα για όσους έχουν μάθει να διαβάζουν την ευμορφία και ασχήμια των πραγμάτων του κόσμου, σημάδια από τα αγγίγματα των άλλων πάνω στα κορμιά και στες ψυχές. Μπορεί να δει κανείς τις ροές των δακρύων του παράπονου επάνω σε σκαμμένα μάγουλα, μπορεί να δει τις χαρακιές της αγωνίας σε μέτωπα όσων παιδεύτηκαν να περιμένουν ματαίως, μπορείς να διακρίνεις τις χαράδρες από χαστούκια της ...

(Από το βιβλίο του Δημήτρη Κατσαφάνα «Ξαναδιαβάζοντας τον Γιούνγκ», Έκδοση ΙΔΙΟΜΟΡΦή, Σπάρτη 2017)

( Συνέχεια από το προηγούμενο https://www.spartorama.gr/articles/79981-xanadiabazontas-ton-gioungk-a-gia-tin-kaluteri-katanoisi-tou-anthropou---meros-chvii/ ) Χαρακτηριστικά γνωρίσματα των ενδοστρεφών και των εξωστρεφών   Στους ενδοστρεφείς εντάσσουμε τους φαινομενικά ή πραγματικά ακοινώνητους, εκείνους που δύσκολα τους καταλαβαίνουμε, καθώς και τις δειλές εκείνες φύσεις, οι οποίες αποτελούν την άκρα αντίθεση προς τους άλλους, τους πολύ κοινωνικούς, τους ανοιχτόκαρδους, τους εύθυμους, ή έστω αυτούς που είναι ομιλητικοί, συμβιβαστικοί και που εύκολα δέχονται την επίδραση των άλλων ανθρώπων, των εξωστρεφών. Οι εξωστρεφείς αποφασίζουν μάλλον από τις σχέσεις τους προς τον έξω κόσμο. Αναμφίβολα και ο εξωστρεφής έχει τις δικές του, τις προσωπικές του γνώμες, αλλά η δύναμή τους είναι ...

Ένα απλό αγριολούλουδο να είναι κανείς σε αγρούς να ομορφαίνει την πλάση για λίγο…

Ωραία είναι να φτάνει ή να πορεύεται κανείς προς την απλότητα. Στην κατάσταση της καρδιάς και του νου εκείνη στην οποία νιώθει κανείς τον εαυτό του ως απλό χορταράκι της πλάσης. Εκεί  ?που τα έργα του και οι ενέργειες του μοιάζουν με εκείνες ενός απλού  αγριολούλουδου που φυτρώνει αναιτίως εν τόπ?, μεγαλώνει, ανθεί, ομορφαίνει την πλάση για λίγο και αυξάνει την ζωή όσο μπορεί και όσο οι συνθήκες  το επιτρέπουν. Ωραία είναι η απλότητα που παράγει πράγματα αληθινά και ανεπιτήδευτα που δεν στοχεύουν στην επίδειξη και στην κυριαρχία επάνω στους άλλους και στις συνειδήσεις τους. Ένα απλό αγριολούλουδο να είναι κανείς σε αγρούς να ομορφαίνει την πλάση για λίγο….   Γεώργιος Κόρδης, kordis.gr Εικόνα άρθρου: Θυμάρι ανθισμένο ωραία στην ανατολική Κρήτη. 2025 ...

(Από το βιβλίο του Δημήτρη Κατσαφάνα «Ξαναδιαβάζοντας τον Γιούνγκ», Έκδοση ΙΔΙΟΜΟΡΦή, Σπάρτη 2017)

( Συνέχεια από το προηγούμενο https://www.spartorama.gr/articles/78865-xanadiabazontas-ton-gioungk-a-gia-tin-kaluteri-katanoisi-tou-anthropou---meros-chvi/ ) ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΙ ΤΥΠΟΙ - ΙΔΙΟΣΥΓΚΡΑΣΙΕΣ   Ας αρχίσουμε με κάτι απλό, με μια κοινή σε όλους μας διαπίστωση. Αληθινή φιλία ανάμεσα σε δύο ανθρώπους δεν μπορεί να υπάρξει παρά μονάχα όταν έχουν τα ίδια περίπου ενδιαφέροντα, όταν ο ένας επιδιώκει το αγαθό που συντρέχει με το αγαθό που επιδιώκει και ο άλλος. Ένας αληθινός φίλος μάς ξυπνάει ικανότητες, ιδέες, συναισθήματα που δεν τα ξέραμε, γιατί κρύβονταν μέσα μας, παρέμεναν ασυνείδητα. Μόνο που η φιλία, για να μείνουμε μόνο σ’ αυτή, δεν είναι τόσο εύκολη όσο νομίζουμε. Δεν είναι δεδομένη, αλλά ενδεχόμενη. Και δεν υπάρχει καμιά συνταγή στον κόσμο για να βρούμε έναν αληθινό φίλο. Έπειτα ...

«Οι νέοι βασιλείς με γυάλινα στέμματα,/ οι νέοι υπηρέτες της ίδιας παλιάς πείνας,/ οι κλειδοκράτορες του φόβου,/ οι χρυσόστομοι προφήτες της λήθης…

Σε μια δύσκολη στιγμή ενδοσκόπησης της συνείδησης, το Καλοκαίρι του’24, μια κραυγή που αναδύεται μέσα από τα ερείπια του μυαλού και της προδομένης πίστης. Σμιλεμένη με την ένταση της μνήμης και την ακατέργαστη ορμή της εξέγερσης, βαδίζει στα όρια του προσωπικού και του συλλογικού πόνου. Λόγια σπασμένα, μαχόμενα, που καλούν σε αφύπνιση και μεταμόρφωση. Φωνή που δεν περιμένει την άδεια του χρόνου για να ακουστεί.   Το σχήμα του μυαλού Θα προσπαθήσω να δείξω το σχήμα του μυαλού μου όπως θρυμματίζεται ανάμεσα σε δύο μαχαίρια που γυαλίζουν στο φως ενός πεθαμένου ήλιου. Θα σταθώ γυμνός μπροστά σας, με τη σκιά μου για πανοπλία, με τις φλέβες ανοιγμένες από τις ίδιες μου τις υπογραφές, με το βλέμμα μου δεμένο σε κολώνες άδειων ναών.   Θέλω να μιλήσω για τη φλόγα των ανθρώ...

Χρειαζόμαστε μια νέα Εκκλησία του Δήμου, μια νέα κοινότητα πολιτών

Όλοι βλέπουν, θαρρώ, στις μέρες μας πως κάτι δεν πάει καλά, πως αυτό που γνωρίζαμε ως κοινωνία καταρρέει γοργά, πως οι άνθρωποι αγριεύουν διαρκώς, πως οι σχέσεις χειροτερεύουν, πως η αδιαφορία για τους άλλους βασιλεύει. Πολλοί σιωπούν ίσως με την ψευδαίσθηση πως το πρόβλημα δεν τους αφορά αφού οι ίδιοι έχουν την οικονομική ευμάρεια και τα "μέσα" να ζουν άνετα. Πολλοί κραυγάζουν σπαρακτικά για βοήθεια και πολλοί  καλούν να γίνει κάτι, να κάνουμε κάτι. Συντάσσομαι με τους τελευταίους. Όμως πώς θα γίνει αυτό; Άνωθεν  δεν μπορεί να γίνει. Έχουμε πλέον καλή και ικανή ιστορική εμπειρία. Χρειαζόμαστε μια νέα Εκκλησία του Δήμου, μια νέα κοινότητα πολιτών. Ποιος όμως ο κοινός λόγος που θα ενώσει και θα δώσει σύσταση σε σώμα; Πού να βρεθεί κοινός λόγος όταν διαρκώς προτάσσεται, από όλους...

Ο Νικολάκης, άνοιξε μόνος του κάποια εφαρμογή και αφοσιώθηκε στην οθόνη. Την εξέλιξη την ήξερα … όμως δοκίμασα, μήπως και την ξεπεράσω

Ο μπόμπιρας ήτανε αξιαγάπητος  και πανέξυπνος, όπως όλοι οι μπόμπιρες στα  έξι χρόνια τους. Στην πρώτη δημοτικού πήγαινε και είχε ανοίξει η γλωσσίτσα του και μου ’λεγε όλα τα συμβάντα της νέας του ζωής, εκεί που σμίξαμε στο ίδιο τραπέζι, σε μια κοινωνική συνάθροιση. Κάποια στιγμή το ρώτησα: -Σας λέει παραμυθάκια η κυρία; -Όχι! Δεν μας λέει! Σου αρέσουν τα παραμύθια; -Ναι…πολύ. -Να σου πώς ένα; -Ναιαιαιαι!!! Κι άρχισα να λέω: «Μια φορά κι έναν καιρό, Νίκο μου, ήτανε μια κατσικούλα με εφτά όμορφα άσπρα κατσικάκια, που μένανε σ’ ένα σπιτάκι, μέσα στο πράσινο λιβάδι, εκεί στην άκρη του μεγάλου δάσους.» -Μπαμπά δεν είχανε τα κατσικάκια; Θα είχε χωρίσει φαίνεται η μαμά τους απ’ τον μπαμπά τους, είπε ο Νικολάκης. ΄ -Δεν ξέρω Νικολάκη μου… δεν τον λέει το παραμύθι … προσπάθ...

Οι ευθύνες του ελληνικού κράτους και των εκάστοτε πολιτικών που αναλαμβάνουν το Υπουργείο Παιδείας είναι τεράστιες!

Δεν χρειάζεται να έχει κάποιος ιδιαίτερες γραμματικές γνώσεις για να αντιληφθεί αυτό που είναι πασιφανές στην εποχή μας: Η Γλώσσα μας καθημερινά ευτελίζεται και αντικαθίσταται από την αγγλική! Αυτή η γλωσσική υποβάθμιση έχει τις ρίζες της στη διακυβέρνηση του Κώστα Σημίτη, όταν αντικαταστάθηκαν όλα τα παλαιά σχολικά βιβλία   κι αφαιρέθηκαν κείμενα ελληνικής λογοτεχνίας και ποίησης και στη θέση τους μπήκαν συνταγές μαγειρικής, οδηγίες χρήσεως ηλεκτρικών συσκευών και άλλα συναφή. Το Σχολείο σταδιακά έπαψε να διδάσκει την όμορφη ελληνική γλώσσα των μεγάλων συγγραφέων μας και ποιητών, ενώ ο πατριωτικός, θρησκευτικός και ηθικός χαρακτήρας των πάλαι ποτέ αναγνωστικών κειμένων αντικαταστάθηκε από μια ξύλινη γλώσσα αποκρουστική επίπεδη, χωρίς καμιά γοητεία. Αυτή η καθοριστική αλλαγή συνταίρι...

Ένα απλό πράγμα όπως ό καφφές έπρεπε να αποκτήσει με το ψήσιμο πρόσθετα ιδιώματα για να γίνει ωραίος

Πολλοί, ίσως οι πιο πολλοί ξέρω πως δεν θα καταλάβετε. Όχι γιατί λείπει η ικανότητα αλλά γιατί δεν υπάρχουν οι ανάλογες εμπειρίες, που είναι αυτές που ορίζουν την αληθινή, την πραγματική γνώση κι όχι οι ψιλές πληροφορίες. Ξέρω πως πολλοί, μπορεί και όλοι, να μην καταλάβετε και να μην ενδιαφερθείτε, αλλά λίγη σημασία έχει. Ακόμη κι ένας μονόλογος έχει εάν αποδέκτη· τον άλλο σου εαυτό που πάντα προηγείται ή ακολουθεί την πραγματικότητα των φαινομένων και νοσταλγεί, ονειρεύεται, θέλει να γίνει κάτι άλλο από αυτό που είναι ο υπόλοιπος υποταγμένος εαυτός. Ας μονολογήσω λοιπόν. Παλιά οι άνθρωποι έπιναν καφέ ελληνικό ή τούρκικο (τότε που δεν φοβόντουσαν οι άνθρωποι στην Ελλάδα την κανονικότητα των μεικτών και κεκραμμένων πραγμάτων και δεν γύρευαν στανικά την φοβερή καθαρότητα). Έπιναν...

Έτσι άτσαλοι που είναι μονάχα να κατακτήσουν μπορούν, να βιάσουν, να εξουσιάσουν

Κάθισα χτες σπίτι, επάνω στους λόγους, αντικρύζοντας το Νότιο Κρητικό Πέλαγο. Η ησυχία μου έφερε καρπούς γλυκούς στην καρδιά και ανησυχία στα χέρια κι έπιασα μια πετρούλα ολόλευκη, θραύσμα  μαρμάρου, σμιλεμένο απο τα φιλιά και τα παρακάλια της θάλασσας κι είπα να την ιστορήσω. Έψαξα να βρω επάνω τη φανέρωση μορφών που ζουν μέσα της. Συνήθως έτσι εργάζομαι με τα απλά στοιχεία της κτίσης. Βρήκα μια ωραία κατακόρυφο και την ακολούθησα. Έσυρα ανυναίσθητα μια μύτη και ακολουθώντας την βγήκε μια μορφή και αυτή ζήτησε κι άλλες κι άλλες και γέμισε η πετρούυλα, που χωρά μέσα στην απαλάμη μου,  με μορφές και σχήματα. Είδα στις μορφές αυτές κάτι ανήμερο και ήρθαν στο νου μου οι Μνηστήρες. Όλων των λογιών οι μνηστήρες, όλων των εποχών οι μνηστήρες που διεκδικούν να κλέψουν όσα έχουν οι άλλοι...

H τέχνη εγκαταλείπει τις εικαστικές αρετές της κλασικής ελληνικής παράδοσης και επικαλείται το παράδοξο και την υπερβολή για να γοητεύσει εγκαταλείποντας τον λόγο και προχωρώντας σε χρήση εξολογικών στοιχείων και κατηγοριών

Η εποχή μας μοιάζει σε πολλά με τον κόσμο της ύστερης αρχαιότητας που ξεκινά μετά την κατάρρευση των ελληνιστικών βασιλείων και ολοκληρώνεται με τον σχηματισμό της Ανατολικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Υπάρχουν πολλές, αναλογικά, ομοιότητες. Μια εξ αυτών, που αφορά στα των τεχνών, είναι η χρήση της υπερβολής στην τέχνη προκειμένου να συγκινηθεί ένα πολυπληθές ανομοιογενές κοινό το οποίο δεν έχει κοινό λόγο και δεν μπορεί να επικοινωνήσει άμεσα μέσα από κοινούς μύθους και κοινά αποδεκτή αλήθεια. Σε μια τέτοια αδόμητη πραγματικότητα η τέχνη εγκαταλείπει τις εικαστικές αρετές της κλασικής ελληνικής παράδοσης και επικαλείται το παράδοξο και την υπερβολή για να γοητεύσει εγκαταλείποντας τον λόγο και προχωρώντας σε χρήση εξολογικών στοιχείων και κατηγοριών. Ανάλογα πράγματα συμβαίνουν στις ...

(Από το βιβλίο του Δημήτρη Κατσαφάνα «Ξαναδιαβάζοντας τον Γιούνγκ», Έκδοση ΙΔΙΟΜΟΡΦή, Σπάρτη 2017)

( Συνέχεια από το προηγούμενο https://www.spartorama.gr/articles/78543-xanadiabazontas-ton-gioungk-a-gia-tin-kaluteri-katanoisi-tou-anthropou---meros-chv/ ) ΠΡΟΣΩΠΕΙΟ   Η κοινωνικότητα είναι μια μορφή ψυχαγωγίας στη θεραπεία της ανίας που κυριεύει κάθε άνθρωπο, όταν μένει μόνος. Το έλεγε αυτό ο Πασκάλ, φυσικομαθηματικός και φιλόσοφος, ένα μεγάλο πνεύμα της Γαλλίας του 17ου αιώνα. Αλλά για ποιά κοινωνικότητα πρόκειται; Διότι υπάρχει η επιφανειακή κοινωνικότητα και η πραγματική. Ας ξεκινήσουμε από κοινές εμπειρίες που έχουμε όλοι, για να μπορέσουμε στη συνέχεια να ιδούμε το σημαντικό ψυχολογικό ρόλο που παίζει στη ζωή αυτό που λέει ο Γιουνγκ με τη λέξη «περσόνα» - προσωπείο. Στις κοινωνικές μας σχέσεις θεωρούμε αναγκαία τη λεπτότητα των τρόπων, την ευγένεια, την κομψή εμφάνιση. Ασφ...

Αν υπάρχει κίνδυνος απώλειας της ελληνικής ταυτότητας, ο κίνδυνος αυτός έρχεται εκ Δυσμών και υπερποντίως και είναι το νέο ήθος ο κίνδυνος αυτός που ηθελημένα ή άθελα φέρνουν οι τουρίστες

Τα τελευταία αρκετά χρόνια πολλοί φοβούνται στην Ελλάδα τους εξ Ανατολών και Νότου, νομίμως ή παρανόμως, εισερχομένους. Φοβούνται πως θα αλλοιώσουν, λέει, τον πολιτισμό μας- λες και υπάρχει τέτοιος στο Νεοελληνικό κρατίδιο- πως θα αλλάξουν την θρησκεία μας, την ταυτότητα μας γενικώς. Φοβούνται και αμύνονται με τρόπους πολλούς, λιγότερο ή περισσότερο ακραίους. Δεν θα το κρίνω ούτε με άμεσο τρόπο θα τοποθετηθώ. Απλώς αυτό που σκέφτομαι είναι ετούτο. Η μεγαλύτερη μάλλον αλλοίωση του ελληνικού τρόπου και της πολιτιστικής ίσως και πολιτικής ταυτότητας  των Ελλήνων έγινε αρχικά από το ίδιο το νεοσυσταθέν νεοελληνικό κράτος με την άνωθεν και κάθετη επιβολή των Δυτικοευρωπαϊκών «ιδεωδών». Κι ύστερα σα να μην έφτανε αυτό ήρθαν οι τουρίστες που άρχισαν να συρρέουν  ήδη από την δεκαετία του...

Με όνειρα φωτεινά φεύγουν τα σκοτάδια, με χειρονομίες αγάπης, με έργα φτιαγμένα με μεράκι και απόσταγμα μελωμένης καρδιάς.

Έχω ένα φίλο αγαπημένο που ζει στην Θεσσαλονίκη. Τον αγαπώ πολύ και συχνά τον επισκέπτομαι- μιας και ελάχιστοι είναι οι φίλοι μου με τους οποίους ανταλλάσσουμε καρδιές- για να περάσω μαζί του λίγες μέρες χαράς. Ο φίλος μου, παρά την υπέροχη καρδιά του που είναι σα θάλασσα όμορφη και κυμματιστή, έχει ένα χούϊ. Ολοένα άμα τον συναντώ, μου μιλά για τα άσχημα της ζωής· για τους διεφθαρμένους πολιτικούς και δικαστές, για τους ανήθικους ανθρώπους, για το χάλι της εκπαίδευσης,  για τους ξεχαρβαλωμένους νέους, για τις μαφίες που λυμαίνονται  τα πλούτη του κόσμου, για τα μεγάλα παγκόσμια συμφέροντα που αιματοκυλούν τον πλανήτη για να αυξήσουν ματαίως τον  δικό τους ήδη αμύθητο πλούτο. Ο φίλος μου ο αγαπημένος είναι όλη μέρα, διαρκώς, μια κριτική προς όλα όσα είναι έξω απο αυτόν, μια γκρίνια γ...

Δεν είναι κάθετι τί νέο δημιουργία, ούτε κάθετι τι παλαιό ξεπερασμένο και απορριπτέο

Είναι  στις μέρες μας πολλοί οι άνθρωποι που παραπονιούνται για ελλείψεις. Για όλες τις ελλείψεις που υπάρχουν ως ανάσα στον κόσμο και στις κοινωνίες των ανθρώπων για να τροφοδοτούν την συνέχεια της ζωής και την δημιουργία. Περίσσεψαν  στις μέρες μας όσοι παραπονιούνται για την απουσία τελειότητας στα συστήματα των ανθρώπινων κοινωνιών, στις ενέργειες και πράξεις των επιμέρους ανθρώπων, στην ίδια την φύση που τρέφεται και χτίζει επάνω σε αυτήν την απουσία τελειότητας. Πολλοί, λ.χ, δεν βρίσκουν τέλεια εκπαιδευτικά συστήματα και ανάλογες μεθόδους για να φτιάχτουν οι τέλειοι μαθητές και οι τέλειοι πολίτες, τα τέλεια άτομα που θα διαθέτουν ικανότητες «υπερανθρώπων», ηρώων, ημιθέων και «αγίων». Άλλοι βρίσκουν ευτελισμένη την σημερινή εκπαίδευση στον τόπο μας, στερημένη καλών δασκάλων, κ...

Ίσως οι δομές των Ελλήνων να ήταν οι απόπειρες τους να αντισταθούν στην δύναμη του εταστικού φωτός

Επέστρεψα χτες απο τις χώρες του Βορρά. Πάντα άμα επιστρέφω από αλλού αυτό που με κάνει να νιώθω διαφορετικά είναι το αεράκι και ο απύθμενος Αττικός ουρανός με το καθαρό, παντοδύναμο φως του. Είναι τόσο δυνατό το φως  που αισθάνεσαι πως δεν ειναι απλά κάτι που υπάρχει και γεμίζει τον χώρο ανάμεσα στα πράγματα αλλά είναι μια δύναμη, μιά ενέργεια εταστική που διαπερνά τα πάντα και τα ανατέμνει, κάτι που  επιζητεί να τα ανασυστήσει με τα δικά του μέτρα, μες την δική του νομοτέλεια. Η αίσθηση αυτή κρατά λίγο. Λίγη ώρα, μερικά ίσως λεπτά. Τα μάτια, η αίσθησις ύστερα προσαρμόζεται φαντάζομαι και βρίσκει φυσικό ετούτο το θυμαστό. Ίσως, σκέφτηκα ταξιδεύοντας για το σπίτι μέσα σε αυτό το θαύμα, να είναι γαυτό που οι Έλληνες πάντα ζητούσαν μανικά να σήσουν δομές δικές τους αλλά και αρμοσμέ...

Δεν υπάρχει ούτε ένας δίκαιος πόλεμος στην Ιστορία της Ανθρωπότητας

Σαν να  μη μας έφταναν οι τόσες ανοιχτές πληγές των εμπόλεμων συρράξεων και των εμφυλίων συγκρούσεων στον πλανήτη μας, ένας καινούριος πόλεμος ξέσπασε ανάμεσα στην Ινδία και το Πακιστάν για το διαμφισβητούμενο κρατίδιο του Κασμίρ. Και ποια ήταν τα πρώτα θύματα; Δυστυχώς όπως συμβαίνει πάντα   οι αθώοι άμαχοι πολίτες, άνδρες, γυναίκες και παιδιά, ανήμποροι ηλικιωμένοι. Όσο πίσω και να γυρίσει κάποιος, ανατρέχοντας σε τραυματικές σελίδες της Ιστορίας, παντού η ίδια αποκρουστική θλιβερή εικόνα: χιλιάδες αθώα θύματα που με το αίμα τους «χρωματίζουν» το αφήγημά τους πολεμοκάπηλοι ηγέτες κι έμποροι όπλων που κερδοσκοπούν σε βάρος της ανθρώπινης ζωής. Παρά τα όσα λέγονται από τα επίσημα χείλη αυτών, που αιματοβάφουν τον πλανήτη μας, περί εθνικού συμφέροντος, αποκατάστασης της αδικίας και ...

(Από το βιβλίο του Δημήτρη Κατσαφάνα «Ξαναδιαβάζοντας τον Γιούνγκ», Έκδοση ΙΔΙΟΜΟΡΦή, Σπάρτη 2017)

( Συνέχεια από το προηγούμενο https://www.spartorama.gr/articles/78482-xanadiabazontas-ton-gioungk-a-gia-tin-kaluteri-katanoisi-tou-anthropou---meros-chiv/#google_vignette )   ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΒΟΛΗ         Πολύ ενδιαφέρον για τις καθημερινές, κοινωνικές μας, σχέσεις είναι και το ζήτημα της «προβολής». Προβολή, για την ψυχολογία του βάθους, είναι το φαινόμενο, όπου αποδίδει κανείς στους άλλους και θεωρεί δικές τους ιδιότητες, προτερήματα, ελαττώματα, διαθέσεις, ενώ στην πραγματικότητα είναι δικές του ιδιότητες. Συμβαίνει δηλαδή να νομίζουμε ότι ο άλλος έχει κάτι εναντίον μας. Στην πραγματικότητα, όμως, εμείς συμβαίνει να έχουμε κάτι εναντίον του άλλου, εμείς δεν έχουμε πλέον εμπιστοσύνη. Πολλοί πατέρες, εξάλλου, νομίζουν ότι οι γιοι τους κατά βάθος επιθυμούν να ακολουθήσουν το δικό...

Άγνοια ανεπίτρεπτη για ανθρώπους που ασχολούνται επαγγελματικά με την τέχνη να μην γνωρίζουν πως στην δική μας παράδοση ο εικαστικός τρόπος ουδέποτε είχε πρόσημο ιδεολογικό

Είχα ένα όραμα. Να φτιάξω στην Κρήτη μια τοιχογραφία με την ιστορία του Θησέα με τον Μινώταυρο. Με την ερμηνεία μου, με τον τρόπο μου τον ζωγραφικό που βαστά από την αρχαία Ελλάδα και το Βυζάντιο, τον μεσαιωνικό δηλαδή Ελληνισμό,  και είναι εμπλουτισμένος με τους διαλόγους μου με τον Δυτικό εικαστικό πολιτισμό. Βρέθηκε με την συνδρομή φίλου καλού, κάποιος χώρος δημόσιος και έκανα την πρότασή μου. Απορρίφθηκε η πρόταση  με το αιτιολογικό πως δεν ταιράζει η ζωγραφική μου στον χώρο αυτό που είναι   δημόσιος χώρος και άρα  κοσμικός (Secular). Δεν έμαθα περισσότερα ούτε και ζήτησα  περισσότερες εξηγήσεις. Είναι μάταιο και ανώφελο. Συνεπέρανα πως στο νου αυτών που απέρριψαν  την πρότασή μου η τεχνοτροπία μου με τα όποια «βυζαντινά» εικαστικά στοιχεία της έκανε την ζωγραφιά θρησκευτική ...

Η Ημέρα της Λαμπρής του Δ. Σολωμού έχει βαθύτατο ηθικό και θρησκευτικό νόημα

«Όπου και να σας βρίσκει το κακό, αδελφοί όπου και να θολώνει ο νους σας μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό και μνημονεύετε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη»    Τις ημέρες αυτές ο νους μου πήγε και στυλώθηκε στο λόγο του Ελύτη. Αυτό είναι που με παρακίνησε να θυμίσω στον αναγνώστη μου το ποίημα του Σολωμού η Ημέρα της Λαμπρής. Κάποτε το δίδασκα σε δεκαοχτάχρονα παιδιά του εξαταξίου Γυμνασίου. Σήμερα όμως;  Οι ανατροπές είναι ριζικές και ταχύτατες γύρω μας και μέσα μας. Είναι ώρες που αναρωτιέμαι μήπως η ειλικρίνεια μας επιβάλλει να δεχτούμε το ναυάγιο των προσπαθειών μας. Χάσαμε λοιπόν την έσχατη πνευματικότητά μας; Έπειτα ποιός θα καλύψει την ψυχική χρεία του ανθρώπου, αυτόν τον αιώνιο πόνο της ψυχής του χωρίς τη θετική και υψηλή θρησκεία, που μας πάει πέρα από τους διχασμούς ως αυτοταπείνωση π...

Κι όλοι μαναδικοί είμαστε γιαυτό κανείς δεν θα θυμάται εσένα. Θα θυμούνται σπαράγματα από την διαδρομή σου, χνάρια απο την δημιουργία σου αλλά όχι έσενα.

Πες τώρα πως έγινες σπουδαίος. Πες πως τιμήθηκες ιδιωτικά και δημόσια. Πες πως σε «προσκύνησαν» «πιστοί και άπιστοι», πως σε θαύμασαν, πως σε λάτρεψαν πολλοί, σχεδόν όλοι. Κι ύστερα άμα ήρθε ο καιρός σου έφυγες για τον ταξίδι που δεν έχει επιστροφή. Και εσύ φεύγεις με την ψευδαίσθηση πως θα μείνεις στην ιστορία, πως είσαι ιστορία και πως δεν θα ξεχαστείς. Να το ξέρεις. Κανείς δεν θα σε θυμάται. Στην καλύτερη των περιπτώσεων θα θυμούνται και θα εκμεταλλεύονται ή θα χαίρονται όσα έκανες, όσα είπες, όσα έγραψες, όσα ζωγράφισες, ή σχεδίασες. Θα μείνουν οι φωτογραφίες σου από στιγμές θριάμβου και χαράς, θα μείνουν κάποια χνάρια σου που θα σε δείχνουν αλλά εσένα κάνεις δεν θα σε θυμάται. Κανείς δεν θα θυμηθεί τον πόνο που χρειάστηκες για να φτιάξεις όσα έφτιαξες, τις ταπεινώσεις που υπέσ...

(Από το βιβλίο του Δημήτρη Κατσαφάνα «Ξαναδιαβάζοντας τον Γιούνγκ», Έκδοση ΙΔΙΟΜΟΡΦή, Σπάρτη 2017)

( Συνέχεια από το προηγούμενο https://www.spartorama.gr/articles/78450-xanadiabazontas-ton-gioungk-a-gia-tin-kaluteri-katanoisi-tou-anthropou---meros-chiii/ )   ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ        Β) Σύμπλεγμα Ο Γιουνγκ δεν στέκεται στο σύμπλεγμα ενός συγκεκριμένου ατόμου μόνο, αλλά γενικεύει την επιρροή που ασκεί στη ζωή μας. Το σύμπλεγμα επηρεάζει γενικότερα τα άτομα, έτσι που έχουμε καταστάσεις φανατισμού και φθάνουμε στο σημείο να χαίρονται άνθρωποι που ανακάλυψαν ένα νέο πολεμικό όπλο. Ας κλείσουμε εδώ με τη σκέψη του: «Γνωρίζουμε από τη σύγχρονη ιστορία, καθώς και από την αρχαία, πως παρόμοιες ιδέες συχνά είναι τόσο παράξενες, τόσο αλλόκοτες, που πολύ δύσκολα μπορεί να συμβιβαστεί η λογική μ’ αυτές. Η γοητεία που εξασκούν παρόμοιες ιδέες, δημιουργεί μια κατάσταση δαιμονοληψί...

(Από το βιβλίο του Δημήτρη Κατσαφάνα «Ξαναδιαβάζοντας τον Γιούνγκ», Έκδοση ΙΔΙΟΜΟΡΦή, Σπάρτη 2017)

( Συνέχεια από το προηγούμενο https://www.spartorama.gr/articles/78389-xanadiabazontas-ton-gioungk-a-gia-tin-kaluteri-katanoisi-tou-anthropou---meros-chii/ )   ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ          Β) Σύμπλεγμα  «Όλοι σήμερα», γράφει ο Γιούνγκ, «ξέρουν ότι οι άνθρωποι έχουν συμπλέγματα». Το σύμπλεγμα, λοιπόν, στη σοβαρότερη μορφή του «συμπεριφέρεται αφ’ εαυτού», όπως παρατηρεί και ο Ε. Μπένετ, «σαν ένα «σπασμένο» ή ξεχωριστό κομμάτι της ψυχής (νου). Είναι σημαντικό να ξέρουμε ότι η ψυχή μπορεί να κατατμηθεί εξαιτίας κάποιας συναισθηματικής διαταραχής. Αυτό σημαίνει ότι ένα μέρος του νου λειτουργεί ανεξάρτητα και χωριστά από το κυρίως ρεύμα της συνείδησης. Ακόμη πιο σημαντικό είναι να ανακαλύψουμε τη φύση της συναισθηματικής αναστάτωσης, έτσι ώστε οι λόγοι που την προκάλεσαν να γίνου...

(Από το βιβλίο του Δημήτρη Κατσαφάνα «Ξαναδιαβάζοντας τον Γιούνγκ», Έκδοση ΙΔΙΟΜΟΡΦή, Σπάρτη 2017)

( Συνέχεια από το προηγούμενο https://www.spartorama.gr/articles/78358-xanadiabazontas-ton-gioungk-a-gia-tin-kaluteri-katanoisi-tou-anthropou---meros-chi/#google_vignette )   ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ          Β) Σύμπλεγμα Ο Γιουνγκ είναι εκείνος που εισήγαγε στην Ψυχολογία τον όρο σύμπλεγμα συντονισμένο από συναισθήματα. Αργότερα η φράση αυτή συντομεύτηκε και έμεινε ο μονολεκτικός όρος σύμπλεγμα. Με τον όρο αυτό ο Γιουνγκ ήθελε να δηλώσει μια ομάδα ιδεών, φορτισμένη με μια ασυνήθη, ιδιόμορφη οδυνηρή ποιότητα συναισθήματος, ένα ακατανόητο εμπόδιο που καθυστερούσε το συγκεκριμένο άτομο να αντιδράσει, να ενεργήσει φυσιολογικά. Την ύπαρξη του συμπλέγματος την επιβεβαίωσαν πολλά συνειρμικά τεστ που έκανε. Το σύμπλεγμα βρισκόταν στη ρίζα πολλών ακατανόητων ιδεών και οδυνηρών καταστά...

... θερμή παράκληση αφήστε τα πρόσωπα και τα πράγματα στην ησυχία τους, στην ερωτική τους διαδρομή μεσα στην ζωή και σιωπήσετε, αφήστε τον έρωτα να κάνει το θαύμα που εσείς ως σχολαστικοί δεν θα δείτε ποτέ

Γενικεύεις και πετσοκόβεις. Στρογγυλεύεις κει που δεν πρέπει και τετραγωνίζεις όπου δεν επιτρέπεται. Χάνεις την φύση των πραγμάτων που είναι τρεπτά και μάλιστα εύτρεπτα και αυτεξουσίως συμβάλλονται, θυληκώνουν προσαρμόζονται και υπάρχουν προσωπικά ως σχέση. Κι εκεί, στην εν σχέσει ύπαρξη τους, δεν έχουν ορισμό και δεν χωράνε σε γενικεύσεις και ορισμούς και δεν υπόκεινται φυσικά σε αφορισμούς. Ο Δυτικός «πολιτισμένος» κόσμος μας, απόπαιδο μιας λειψής ερμηνευτικής του Αριστοτέλη και του Πλάτωνα με αρκετή σχολαστική Θεολογικοφιλοσοφική σάρκα, χάθηκε αιώνες τώρα στο κυνήγι των «μαγισσών»-ιδεών, την Ουσία του Θεού και των όντων και έχασε τα πρόσωπα και τα πράγματα, έχασε την εμπειρική γνώση του θεού για να απολαύσει την διανοητική προσέγγιση των αποδείξεων της ύπαρξης Του, έχασε την θ...

Νύχτωσε σε πολιτεία οικειοθελώς ζεμένη σε ιδέες και νοήματα, κουκουλωμένη απο σωρούς ψεύτικους εαυτούς και αμάλαγα κορμιά

Νύχτωσε. Βράδυασε και νύχτωσε σε μια πολιτεία όπου οι άνθρωποι αρέσκονται σε εύκολες εικονικές ζωές ριζωμένοι μπροστά σε θεάματα δήθεν εξαίσια και άλλα φτηνά, σκυμένοι σε βιβλία-εξόδους διαφυγής, μανιασμένοι κατά μόνας να γράφουν, να ποιούν τέχνας θηρεύοντας κολακείες με την ψευδαίσθηση πως ποιούν άθλα δήθεν αξιοθαύμαστα και ξακουστά για σύμπασα την πλάση. Νύχτωσε. Ακούω ρεμπέτικα. Αναπολώ άλλες εποχές με ανθρώπους κανονικούς που ξέρουν πως έχουν όρια, που ζουν μαζί. Εκείνους με τους παθιασμένους έρωτές τους, με τις πλατειές πανώριες αγάπες τους, τίς πελώριες κακίες τους, τα φρικτά μίση, τα ιεροτελεστικά φονικά, τους φαρμακερούς ψίθυρους, το τρομακτικό σούσουρο, τις κοφτερές μπηχτές. Αναπολώ πολιτείες σκυμμένες στην ανάγκη με ανθρώπους μαζεμένους μαζί να ιερουργούν την κάθαρση σε εξο...

(Από το βιβλίο του Δημήτρη Κατσαφάνα «Ξαναδιαβάζοντας τον Γιούνγκ», Έκδοση ΙΔΙΟΜΟΡΦή, Σπάρτη 2017)

( Συνέχεια από το προηγούμενο https://www.spartorama.gr/articles/77312-xanadiabazontas-ton-gioungk-a-gia-tin-kaluteri-katanoisi-tou-anthropou---meros-ch/ )   ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ Ο Γιουνγκ, αναφερόμενος στις ψυχικές συγκρούσεις, λέει ότι σπάνια συναντάμε άνθρωπο που να μην κυριαρχείται λίγο ή πολύ και, μάλιστα που να μη συσκοτίζεται από τις ροπές του, τις συνήθειές του, τις παρορμήσεις του, τις προκαταλήψεις του, τις μνησικακίες του και από όλα τα δυνατά είδη των συμπλεγμάτων. Ο συγκεκριμένος άνθρωπος που κατέχεται, έτσι και αλλοιώς, από τις δυνάμεις αυτές, από αυτή την ψυχική ενέργεια στο ασυνείδητο, χάνει τη δυνατότητα της ελεύθερης εκλογής, της ηθικής προαίρεσης, και φυσικά την ψυχική του ισορροπία. Είπαμε, «ο άνθρωπος που κατέχεται». Αυτή η κατοχή του είναι η «υποδούλωση»....

Αν ήταν να διαλέξω ένα πράγμα από όσα τα χέρια μου έπλασαν, θα ήταν αυτή η εικόνα

Ήταν κάποια Τετάρτη στην Άνοιξη του 2006. Τις Τετάρτες πάντα έκανα μάθημα στην Εικονουργία, την παλιά που ήταν στην Νέα Ιωνία. Τέλειωσα το μάθημα και κατέβηκα στον κάτω όροφο και είδα στημένο επάνω στο καβαλέτο ένα δίπτυχο που το είχα αφήσει εκεί ξεχασμένο καιρό. Ήταν άλλο πράγμα να φτιάξω, μια ζωγραφιά γιά μια ενότητα έργων. Τοι έργο αυτό  δεν έγινε ποτέ. Έτσι ξεχάστηκε και περίμενε τον καιρό του. Είχα χαρά. Αυτό το θυμάμαι καλά. Δίχως να το σκεφτώ πολύ κάθισα και επήρα ένα μολύβι και σχεδίασα αυτή την εικόνα του Ευαγγελισμού. Ήταν και τότε Σαρακοστή θυμάμαι. Σχεδίασα έτσι απλά χωρίς να σκέφτομαι. Με όσα ήξερα τότε, με αυτά τα ψυχικά και πνευματικά που είμουνα τότε. Επηρεασμένος μάλλον από τον εξαίσιο κόσμο των Κομνήνειων τοιχογραφιών  που μελετούσα τότε και μου άρεσαν, κι ακόμα...

Μερικοί, δυστυχώς κατά καιρούς πολλοί, κρατούν εγωιστικά όλο το φως, δεν μοιράζουν τίποτα γύρω τους και υπάρχουν στη ζωή ως μαύρο χρώμα, παράγοντας γύρω τους σκοτάδι

Οι άνθρωποι μέσα στη ζήση μοιάζουν με τα χρώματα. Υπάρχουν άνθρωποι που φέρνουν στα κόκκινα. Στα κόκκινα της γης όπως το κόκκινο Περσίας, της Αγγλίας  ή το άλλο το Βενέτικο. Άλλοι πάλι ταιράζουν με   πιό επιδεικτικά και επιβλητικά όπως τα κόκκινα του Κάδμιου, ενώ άλλοι έχουν την σεμνή λαμπρότητα  της βασιλικής Κιννάβαρης, και την τρυφερότητα και την γλυκιά ειρήνη της Αλιζαρίνης. Άλλοι άνθρωποι φέρνουν  σε πράσινα επιθετικά σαν τα πράσινα Κοβάλτια και Χρώμια ή σεμνά και ήμερα σαν μειλίχιο πράσινο του Μαλαχίτη. Υπάρχουν και άνθρωποι που θα τους πήγαιναν τα ωραία γαλάζια, να σαν εκείνα του θεσπέσιου αρχαίου Αιγυπτιακού γαλάζιου των Μινωϊκών τοιχογραφιών, ή σαν το μυστηριακό θηλυκό και απύθμενο Λάπις Λάζουλι ή ακόμα και σαν τα πιο σύγχρονα επιθετικά μπλε του Κοβαλτίου  και  του Καδμίου...

(Από το βιβλίο του Δημήτρη Κατσαφάνα «Ξαναδιαβάζοντας τον Γιούνγκ», Έκδοση ΙΔΙΟΜΟΡΦή, Σπάρτη 2017)

( Συνέχεια από το προηγούμενο https://www.spartorama.gr/articles/77279-xanadiabazontas-ton-gioungk-a-gia-tin-kaluteri-katanoisi-tou-anthropou---meros-ich/ )   ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ          Είναι βαθειά πεποίθηση του Γιουνγκ, ότι το ασυνείδητο δεν αποτελείται μόνο από απωθήσεις, αλλά και από άλλα άγνωστα στοιχεία, άγνωστες ενέργειες, που δεν είναι αποτέλεσμα απωθήσεων.   Α) Απώθηση Αρχίζουμε το κεφάλαιο τούτο με μια συνηθισμένη φράση: «Έβγαλε» ή «Θέλει να βγάλει τα απωθημένα του». Πρόκειται για περιεχόμενα της συνείδησης που έχουν αποσυρθεί στο ασυνείδητο. Τούτο έχει μεγάλη σημασία για τη ζωή των υγιών αλλά μπορεί να είναι και η αιτία κάποιου συμπτώματος, κάποιας σύγκρουσης, η οποία έχει απωθηθεί από τη συνείδηση. Ο Γιουνγκ μας λέει, ότι η απώθηση είναι μια τεχνητή απώλ...

Διάβαζα πρόσφατα λόγια μανιφέστο από έναν εν ζωή Έλληνα ζωγράφο πως η ζωγραφική, λέει, είναι  ένας τρόπος να πεις ποιος είσαι. Αυτά διάβαζα  και σκεφτόμουνα πόσο μακρυά έχουμε φτάσει ως λαός και ως πολιτισμός από τον  τρόπο των πατέρων μας και τα ιδεώδη του. Από ένα τρόπο για τον οποίο η  ζωγραφική και οι τέχνες γενικότερα ουδέποτε υπήρξαν τρόπος για να πεις ποιός είσαι,  αλλά ένας τρόπος να υπάρξεις μέσα σε μια κοινότητα ανθρώπων, να ενωθείς με τους άλλους και να καταγράψεις αυτήν την εμπειρία σχέσης με οπτικούς όρους, δηλαδή να την κάνεις εικαστικό γεγονός που να είναι δημιουργία, αγαθό του Δήμου κι όχι απλώς μια ιδιωτική κατασκευή που παρέχει μαρτυρία για το άτομο σου. Η ζωγραφική δεν θα έπρεπε, θαρρώ,  να είναι ένα τρόπος να ξεχωρίσεις απο τον κόσμο για να αναδείξεις το άτομο σ...

(Από το βιβλίο του Δημήτρη Κατσαφάνα «Ξαναδιαβάζοντας τον Γιούνγκ», Έκδοση ΙΔΙΟΜΟΡΦή, Σπάρτη 2017)

( Συνέχεια από το προηγούμενο https://www.spartorama.gr/articles/76998-xanadiabazontas-ton-gioungk-a-gia-tin-kaluteri-katanoisi-tou-anthropou---meros-viii/ )   Παράδειγμα ερμηνείας ονείρων που αναφέρει χαρακτηριστικά ο Γιούνγκ «Ένας νέος άνδρας, γύρω στα τριάντα, φανερά έξυπνος και μορφωμένος, με επισκέφθηκε όχι για θεραπεία, όπως μου είπε, αλλά για να μου υποβάλει μια ερώτηση. Μου έδωσε ένα πολυσέλιδο χειρόγραφο, το οποίο περιείχε, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, το ιστορικό και την ανάλυση της περίπτωσής του. Η διάγνωσή του ήταν «ψυχαναγκαστική νεύρωση» και ήταν σωστή, όπως διαπίστωσα και εγώ διαβάζοντας το χειρόγραφο. Επρόκειτο για ένα είδος ψυχαναλυτικής βιογραφίας, ιδιαίτερα έξυπνα συνταγμένης, που αποδείκνυε αξιοσημείωτη ενδοσκόπηση. Ήταν ένα αξιόλογο επιστημονικό έργο, βασισμέ...

Απ΄όλες τις αμέτρητες εποχές του χρόνου αγαπώ τον Χειμώνα

Απ΄όλες τις αμέτρητες εποχές του χρόνου αγαπώ τον Χειμώνα. Είναι το απρόβλεπτο των ημερών με τις εμφανείς εναλλαγές του καιρού και της ατμόσφαιρας, είναι η χλωμή παλέτα της φύσης με τα λιγοστά χρώματα που ήσυχα μετεωρίζονται μέσα στο ασημένιο ειρηνικό φως των συννεφιασμένων ημερών, είναι ακόμα η διάχυτη αίσθηση μιας αιωρούμενης προσμονής. Αυτό που με θέλγει στες εικόνες αυτές είναι μια σιγουριά που παίρνω βλέποντάς τες· μια σιγουριά πως όλοι, όλοι ανεξαιρέτως οι άνθρωποι, και οι πιο μοναχικοί, και οι λιγότερο της τύχης ευνοημένοι, ακόμα και όσοι κατέχουν λιγότερα πλούτη έχουν ένα πράμα κατάσαρκα να τους αγκαλιάσει να τους δώσει μια επαφή με ξένο σώμα, να τους δώσει μια υπόσχεση πως ποτέ, πως ποτέ δεν θα μείνουν ανέστιοι και μετέωροι επάνω σε ένα κενό αισθημάτων με το σώμα ανέγγιχτο, ...

Τα λαϊκά τραγούδια σε κάνουν να θυμάσαι ενώ τα ελαφριά σε κάνουν να ξεχνιέσαι

Κάπου διάβασα πως ρωτήσανε τον μεγάλο Μίκη για τη διαφορά ανάμεσα στο λαϊκό και στο ελαφρό τραγούδι. Κι εκείνος με τη λαϊκή σοφία του την ελληνική είπε πως τα λαϊκά τραγούδια σε κάνουν να θυμάσαι ενώ τα ελαφριά σε κάνουν να ξεχνιέσαι. Κι αυτό που θυμάσαι είναι κυρίως μνήμες πονεμένες και νταλκάδες βαρείς και όνειρα ανεκπλήρωτα και χαμένες αγάπες και προδοσίες απρόσμενες και ταξίδια αταξίδευτα και όλα όσα δεν έφτασες. Γιατί ο εαυτός είναι κυρίως όσα δεν έφτασε. Όσα πόθησε και όσα δεν έφτασε κι όχι όσα κατάφερε. Εκείνα ήσαν τα εύκολα και μάλλον δεν μετράνε πολύ. Αυτά που μετράνε, αυτά που σε μετράνε είναι όσα πεθύμησες πολύ και τεντώθηκες όσο δεν γίνεται άλλο να φτάσεις και δεν έφτασες ποτέ. Και δεν τα έφτασες όχι γιατί  είσουνα δειλός, ή ανίσχυρος, ή αδύναμος αλλά γιατί πόθησες το από...

Αντόνιο Γκράμσι: «Μισώ την Πρωτοχρονιά»

Την 1η Ιανουαρίου 1916 στην Τορινέζικη έκδοση της εφημερίδας «L’Avanti!», δημοσιεύτηκε από τον Antonio Gramsci το διάσημο απόσπασμα. Είναι ένας ύμνος στην ελευθερία και τον αντικομφορμισμό. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την κοινωνία είναι η τυποποίηση, πριν από εκατό χρόνια, χωρίς τηλεόραση ή μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Γκράμσι έφτασε σε αυτή την διαπίστωση. Διαβάζοντας ολόκληρο το άρθρο θα συνειδητοποιήσουμε ότι, η παραμονή της Πρωτοχρονιάς είναι απλώς η δικαιολογία για να καλέσουμε τους ανθρώπους να σκεφτούν με το κεφάλι τους, να πάρουν αποφάσεις επειδή πιστεύουν ότι έχουν δίκιο και όχι επειδή μέχρι εκείνη τη στιγμή γινόταν πάντα έτσι.   «Κάθε πρωί, όταν ξυπνάω ακόμα κάτω από το σκέπαστρο του ουρανού, νιώθω ότι για μένα είναι πρωτοχρονιά. Ως εκ τούτου, μισώ αυτούς τους εορτασμο...

(Μικρό εξομολογητικό)

Από το 2012 αφότου έφυγα από το Ελληνικό Πανεπιστήμιο για να αφιερωθώ στην ζωγραφική, ταξίδεψα πολύ σε χώρες μακρυνές όπου χρειάστηκε να μείνω για πολύ  δουλεύοντας σε σκαλωσιές μακρυά από την πατρίδα και όσους αγαπώ. Κούραση και μοναξιά πολλή. Τα βράδυα στις λίγες ώρες που απέμεναν για ξεκούραση σε  δωμάτια ξενοδοχείων με τον νου στενεμένο από τους πόνους του κορμιού και τον νόστο, μόνη παρηγορία οι μουσικές και κυρίως τα τραγούδια που αγκαλιάζουν ολόκληρο τυον άνθρωπο, το νου με τους στίχους, την καρδιά με το μέλος και το κορμί με το ρυθμό. Άκουγα πολλά τις ώρες αυτές. Απέφευγα συνήθως τις λυπητερές και δίχως λόγια μουσικές που πολλαπλασιάζουν την μοναξιά, αλλά  και τα περισσότερα "έντεχνα" σύγχρονα ελληνικά με κούραζαν με το αδιέξοδο και την κόλαση που κατέγραφαν χωρίς να δείχνο...

Θα ήμουν ο δακτυλοδεικτούμενος, ο ρίψασπις που επέλεξε τον εύκολο αγώνα του νου από τον δύσκολο αγώνα της ψυχής

Δεν θυμάμαι το πώς και το γιατί (μάλλον θα το είχα διαβάσει κάπου) αλλά από πολύ μικρός είχα πεισθεί ότι προορισμός στη ζωή κάθε ανθρώπου είναι να γνωρίσει ένα Ποιητή, έναν Άγιο και ένα Σοφό -όχι κατ’ ανάγκη με αυτή τη σειρά-. Μόνο μέσω της συναναστροφής με τέτοιους σπουδαίους ανθρώπους θα μπορούσε κάποιος να ελπίζει ότι μπορεί να ολοκληρώσει επιτυχώς την πορεία του πάνω σε αυτή τη γη. Με αγωνία λοιπόν καραδοκούσα, έχοντας τα μάτια μου ορθάνοιχτα, να ανακαλύψω τέτοιους ανθρώπους για να επιδιώξω την παρέα τους και να διδαχτώ από αυτούς. Αληθινά, φαίνεται ότι αν επιθυμείς κάτι από καρδιάς τα φέρνει έτσι η ζωή ώστε να σου προσφερθεί απλόχερα.   Ο Ποιητής Δεν πρέπει να είχα κλείσει τα δεκαέξι μου χρόνια, όταν, θυμάμαι σαν από θεία έμπνευση, άρχισα να σκαρώνω τα πρώτα εφηβικά μου ποιή...

Έτσι μάθαμε/ πως δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο/ μια γωνιά να κρυφτούμε από τον εαυτό μας…

Χρειαζόμαστε ένα τόπο για να ζήσουμε   Σε κάθε μας βήμα μύριες στιγμές περνάνε κάθε μας ματιά χιλιάδες χρόνια τελειώνουν. Λυγμοί βαθιοί  που συνοδεύουν  τη σιωπή, αμίλητοι παθιασμένα φιλούν την αυγή  στο στόμα. Λόγια ανείπωτα σαν άνεμος περνούν μα η σιωπή τις καρδίες δαγκώνει. Θάλασσα ατάραχη, δίχως πληγή τα κύματα δεν φουσκώνουν, δεν μιλούν, ούτε θυμώνουν, Λυγμός που χάνεται  στα βάθη της ψυχής, σημάδι πόνου, μνήμης και ζωής. Χρειαζόμαστε ένα τόπο για να ζήσουμε Ο άνεμος αναζητά τη νύχτα, να της δώσει ανθρώπινο ευχαριστώ ανάσα που χάνεται στην λύπη την πικρή. Ένας λυγμός αμίλητος το φάρυγγα δονεί. ο χρόνος στέκει, δίχως να κυλά, σταματημένος κοιτάζει την καρδιά καθώς ματώνει σιγά σιγά Κάθε λυγμός μια αλήθεια που πονά, κάθε κραυγή η μιλιά, εκεί...