Δευτέρα, 30 Δεκεμβρίου 2024
(Από το βιβλίο του Δημήτρη Κατσαφάνα «Ξαναδιαβάζοντας τον Γιούνγκ», Έκδοση ΙΔΙΟΜΟΡΦή, Σπάρτη 2017)
Δύο παραδείγματα ερμηνείας ονείρων που αναφέρει χαρακτηριστικά ο Γιούνγκ Ο Γιουνγκ θεράπευσε κάποιον που ήταν πολύ
εγωϊστής. Ο αλαζονικός κύριος είχε εμπορικό κατάστημα μαζί με τον μικρότερο
αδελφό του. Δεν τα πήγαιναν καλά. Οι σχέσεις τους δεν ήταν παρά καθημερινές
συγκρούσεις. Αυτή η ένταση των σχέσεων ήταν το κύριο αίτιο της νεύρωσης του
μεγαλύτερου αδελφού. Ο άρρωστος έλεγε τα πάντα στο γιατρό, αλλά τίποτα δεν
έδειχνε ποιός ήταν ο πραγματικός λόγος που οι δυο αδελφοί δεν τα πήγαιναν
καθόλου καλά. Κατηγορούσε για πολλά πράγματα τον νεώτερο αδελφό, ακόμη και για
τη νοημοσύνη του που την έβρισκε πολύ χαμηλή. «Ήταν ένας βλάκας ο μικρότερος
αδελφός του». Το περίεργο όμως ήταν ότι στα όνειρά του ο μεγαλύτερος έβλεπε τον
μικρότερο για πολύ σπουδαίο άνθρωπο. Ο μικρός τού παρουσιαζόταν μερικές φορές
ως Μπίσμαρκ ή ως Ναπολέων και Ιούλιος Καίσαρ. Το σπίτι του μικρού, στο όνειρο
του μεγάλου, φαινόταν σαν παλάτι. Από τα όνειρα αυτά φάνηκε ότι το υποσυνείδητο
αναγκαζόταν, μέσα από το όνειρο, να ανυψώνει πολύ τον νεώτερο αδελφό. Ο
άρρωστος εκτιμούσε υπερβολικά τον εαυτό του και τον αδελφό του πολύ λίγο. Ο
εαυτός του και ο αδελφός του είναι τα μέλη ενός βιώματος, είναι δύο πόλοι που
δεν εξασφαλίζουν μια ισοδύναμη παρουσία τους στη συνείδηση και το ασυνείδητο. Η
υπερβολική ιδέα για τον εαυτό του, η υπερβολική συνείδηση για τη δική του αξία,
δεν του επέτρεπε να συνειδητοποιήσει και την αξία του αδελφού του, την οποία
είχε απωθήσει στο ασυνείδητό του, όπου είχε διογκωθεί και είχε γίνει σύμπλεγμα.
Η ψυχική ισορροπία είχε χαθεί. Το ασυνείδητο, για να λειτουργήσει
εξισορροπητικά, παρουσίαζε στο όνειρο τον μικρό αδελφό του υπερβολικά σπουδαίο,
ζητώντας με άλλα λόγια να γίνει δεκτός ο μικρός αδελφός στη συνείδηση του
μεγάλου, να τον αναγνωρίσει, να τον εκτιμήσει και να τον αγαπήσει. Η υπερβολή,
λοιπόν, στο ένα μέρος δημιουργεί έλλειψη, ατροφία στο άλλο. Με δυσάρεστες
συνέπειες. Το «μηδέν άγαν» των αρχαίων, το μέτρο και η αρμονία στην ψυχική ζωή
βρίσκει, από την Ψυχολογία του Βάθους, την πλήρη δικαίωσή του. Ένα άλλο παράδειγμα: Μια νεαρή κυρία έπασχε
από νεύρωση. Ήταν υπερβολικά αφοσιωμένη στη μητέρα της, αλλά την έβλεπε πολύ
άσχημα στα όνειρά της. Παρουσιαζόταν η μητέρα σαν φάντασμα, σαν μέγαιρα που την
καταδίωκε. Η μητέρα είχε παραχαϊδεμένη την κόρη της. Με την υπερβολική αγάπη
της, την ακοίμητη φροντίδα της, με την τρυφερότητά της είχε τυφλώσει την κόρη
της, ώστε να μη μπορεί να ιδεί το κακό που της έκανε η μητέρα της. Η μητέρα
δηλαδή που έλυνε κάθε πρόβλημα, που προλάμβανε τα πάντα για την κόρη της, από
αγάπη βέβαια πέρα από το φυσικό, δεν είχε αφήσει χώρο στη συνείδηση της κόρης
να γνωρίσει τον εαυτό της, να αντιμετωπίσει προβλήματα, ώστε να αναπτυχθεί η
συνείδησή της, να ωριμάσει ως προσωπικότητα. Η ψυχική ενέργεια της κόρης που
έπρεπε να αναπτυχθεί, να εκδηλωθεί, είχε καθηλωθεί χρόνια τώρα στο
υποσυνείδητο. Γι’ αυτό και το υποσυνείδητο «διαμαρτυρήθηκε» παρουσιάζοντας τη
μητέρα ως μέγαιρα. Το υποσυνείδητο συμβούλευε να αποσυρθεί η μητέρα, ώστε να πάψει
η υπερβολή της στη συνείδηση της κόρης και να συνειδητοποιήσει η κόρη τον εαυτό
της, να αναλάβει η ίδια τον εαυτό της. (Συνεχίζεται)