«Χαρμολύπη - Μνήμη Χρήστου Γιαννάρα» από τον Γεώργιο Κόρδη

Διάβασα στην νιότη μου πολλά από τα βιβλία του και έπαθα πολλά με όσα αναφέρει σε αυτά.

Πολλά με γοήτεψαν στην γραφή του αλλά πάνω από όλα ο τρόπος που κατανόησε το ανθρώπινο πρόσωπο μέσα στην ερωτική του σχέση με τον άλλο και τον Θεό. Ο τρόπος αυτός με σημάδεψε βαθιά και ήταν μια από τις βάσεις που στηρίχτηκα για να ερμηνεύσω την Ορθόδοξη ζωγραφική και κυρίως για να κατανοήσω την «Βυζαντινή» εικαστική κατασκευή και το πώς της λειτουργίας των σχέσεων γραμμών και χρωμάτων  μέσα στο ζωγραφικό γεγονός.

Η προσπάθεια του επίσης να αποθρησκιοποιήσει το Εκκλησιαστικό Ευχαριστιακό γεγονός με βοήθησε να πλησιάσω την Βυζαντινή ζωγραφική με άλλους όρους μακρυά από την καθιερωμένη ιδεαλιστική «θεολογική-δογματική» ερμηνεία  και να την ερμηνεύσω εκκλησιολογικά, όπως εκείνος το εννοούσε. Στην ζωγραφική της Ορθόδοξης Ανατολής οπτικοποιείται το εκκλησιαστικό γεγονός με εικαστικούς όρους. Εκεί,  στην ζωγραφική εγκατάσταση του ιστορημένου ναού βλέπει κανείς ένα επίγειο Παράδεισο, μια φανέρωση της Εκκλησίας ως σώματος Χριστού, μια φανέρωση της των πάντων εν Χριστ? ενότητας.

Και ακόμη η διάκριση (που σε πολλούς μοιάζει υπερβολική) ανάμεσα στο Δυτικό κόσμο και στον κόσμο της Ορθόδοξης Ανατολής με βοήθησε να ψάξω την ελληνική διαχρονίας στις τέχνες και να αναζητήσω τον «εκκλησιαστικό» με την ευρεία του όρου έννοια  χαρακτήρα του ελληνικού πολιτισμού. Έτσι έφτασα στην ανακάλυψη του ελληνικού ρυθμού που συνέχει όλον τον ελληνικό τρόπο σε όλες τις εκφάνσεις του από τις αρχές μέχρι το τέλος του.

Όλα αυτά σε μεγάλο βαθμό τα οφείλω στον Χρήστο Γιανναρά.

Πριν δύο χρόνια ήρθε στο κέντρο τεχνών ΜΕΤΣ με τον μαθητή του επίσκοπο των Σέρβων στην Δ. Αμερική κ.κ. Μάξιμο Βασίλιεβιτς για να δουν την έκθεση.

Την χάρηκε και ύστερα του έδειξα στον επάνω όροφο τις δικές μου εικόνες και τις ζωγραφιές μου. Στάθηκε πολύ μπροστά στην μεγάλη σύνθεση του Έρωτα και της Ψυχής. Του άρεσε και το θέμα ( του άρεσε που ο Έρως και η Ψυχή υπάρχουν σε ασύγχυτη, αδιαίρετη και άτρεπτη ενότητα) και του άρεσε και η Αγία Τατιανή που είχα πριν κάποια χρόνια ζωγραφίσει. Προσφέρθηκα να του την χαρίσω αλλά αρνήθηκε ευγενικά.

Μετά από καιρό ένα βράδυ αργά πολύ μου τηλεφώνησε να με ρωτήσει κάτι για μια εικόνα της Παναγίας και μιλήσαμε για λίγο αγαπητικά. Του είπα, ψελλίζοντας,  πόσο με έχει βοηθήσει στην δουλειά μου. Γενικά πράγματα όμως ανέφερα όχι λεπτομέρειες που γράφω τώρα εδώ.

Τον ντρεπόμουνα, όπως ντρέπομαι γενικά όλους τους ανθρώπους άμα είναι να τους πω κολακευτικά λόγια γιατί έχω πάντα την αίσθηση πως θα φανώ υπερβολικός και πως δεν θα με πιστέψουν.

Έκτοτε δεν επικοινωνήσαμε.

Πάντα όμως όπως συμβαίνει με όλους όσους τους αγαπάμε τον είχα στην καρδιά μου και νιώθω με την Κοιμησή του χαρμολύπη.

Λύπη γιατί κοιμήθηκε ένας άνθρωπος και μάλιστα ένας άνθρωπος που γνώρισα από κοντά.

Νιώθω όμως και χαρά  γιατί έζησε ζωή πολλή και καλή και άφησε πίσω του έργο καλό που θα συνεχιστεί μέσα από τους φανερούς και τους άδηλους, όπως εγώ, μαθητές του και που θα ζει στην μνήμη πολλών αλλά κυρίως αιωνίως στην μνήμη του Θεού που είναι Αγάπη και δέχεται όσους το πάλεψαν να γίνουν Εκκλησία φεύγοντας  την ιδιωτική ζωή,  και όσους νοστάλγησαν πολύ με πόνο να γυρίσουν στην αγκαλιά Του.

Γεώργιος Κόρδης, kordis.gr

Εικόνα άρθρου: Έρως και Ψυχή. Αυγοτέμπερα σε Καμβά. 180x260 εκ.