«Ξαναδιαβάζοντας τον Γιούνγκ | Για την καλύτερη κατανόηση του ανθρώπου» - Μέρος IV

Τί είναι τα όνειρα; Η σημασία τους για την Ψυχολογία 

Κάποιο πρωϊνό, στο σπίτι, διηγηθήκαμε ένα όνειρο. Ένα όνειρο που ίσως μας τρόμαξε, που μας έβαλε σε σκέψεις ή που ήταν ένα όνειρο ευχάριστο. Ο επιστημονισμός, η πεποίθηση ότι τα πάντα, στη φύση και στον άνθρωπο, εξηγούνται λογικά και μόνο, ότι δηλαδή τα πάντα ερμηνεύει η φυσικομαθηματική λογική του τύπου 2+2=4, δεν καταδέχτηκε να ασχοληθεί με το όνειρο. Από τον περασμένο αιώνα η επιστήμη δεν έδωσε στο όνειρο καμιά σημασία. Θεώρησε τα όνειρα ως «αλλόκοτα δημιουργήματα σωματικών ερεθισμών».

Συμβαίνει λοιπόν να έχουμε όνειρα παράξενα και θαυμάσια, εξαιρετικής ομορφιάς αλλά και δαιμονικής φρίκης ή αινιγματικής σοφίας, όνειρα «μεγάλα». Συνήθως κρύβουμε αυτά τα όνειρα σαν πολύτιμα μυστικά. Ο λόγος είναι ότι τέτοια όνειρα, όπως λέει ο Γιουνγκ, «έχουν τεράστια σημασία για την ψυχική μας ισορροπία. Πολλές φορές ξεπερνούν κατά πολύ τον πνευματικό ορίζοντα του ατόμου και αποκτούν έτσι ένα κύρος, το οποίο διατηρούν για πολλά χρόνια. Τα θεωρεί ένα είδος πνευματικού ορόσημου έστω και αν δεν μπορεί να τα κατανοήσει απόλυτα».

Τί είναι το όνειρο; Από ψυχολογική άποψη, ξέρουμε τόσο λίγα πράγματα. Πολλοί, άσχετοι με την Ψυχολογία του Βάθους, του αποδίδουν διάφορες σημασίες, εντελώς άσχετες με τη φύση του. Άλλοι θα το χαρακτηρίσουν σαν μια άσκοπη ψυχική διαδικασία, άλλοι σαν μια σκόπιμη παραπλανητική λειτουργία. Παραβλέπουν όμως ότι το όνειρο έχει μια «πρόσοψη», επιφάνεια, που πίσω κρύβει αληθινές ονειρικές σκέψεις. Η φύση όμως, μας θυμίζει ο Γιούνγκ, είναι συχνά σκοτεινή κι αδιαπέραστη, ποτέ όμως δόλια, όπως ο άνθρωπος. Γι’ αυτό πρέπει να υποθέσουμε ότι το όνειρο είναι ακριβώς, όπως μας παρουσιάζεται. ούτε πιο λίγο ούτε πιο πολύ. Όταν το όνειρο μας παρουσιάζει κάτι το αρνητικό, δεν υπάρχει κανένας λόγος να σπεύσουμε και να υποθέσουμε ότι με αυτό εννοεί μια θετική, ευνοϊκή κατάσταση ή και το αντίθετο. Δεν σημαίνει πάντα μια προειδοποίηση. Την προειδοποίηση τη δημιουργήσαμε εμείς.

Ο Γιουνγκ μας αποτρέπει από τέτοιες βιαστικές ερμηνείες. Γιατί λέει ότι το όνειρο το ίδιο δεν γυρεύει τίποτα. Είναι μονάχα ένα αυτοφανέρωτο περιεχόμενο, ένα απλό φυσικό γεγονός, «περίπου όπως το ζάχαρο στο αίμα του διαβητικού ή ο πυρετός στον τύφο. Μόνο εμείς, αν είμαστε έξυπνοι και ξέρουμε να ερμηνεύουμε σωστά τα σημάδια της φύσης, μπορούμε να δημιουργήσουμε από αυτό μια προειδοποίηση».

(Συνεχίζεται)