«Μονοδένδρι: Δεν ήταν 118 οι εκτελεσθέντες από του Γερμανούς, αλλά 100», από τον Κωνσταντίνο Τζανετάκο

Η αναφορά που ακολουθεί είναι σχετική με ένα ιστορικό γεγονός που συνέβη πριν από 77 χρόνια στο Μονοδένδρι τόπο εκτελέσεως 100 Ελλήνων πατριωτών από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής και  υπεβλήθη στο Δήμο Σπάρτης με αριθμό πρωτοκόλλου 34856/19-12-2017. Παράλληλα την ίδια ημέρα εστάλη με email στον τότε πρόεδρο του Περιφερειακού Συμβουλίου Πελοποννήσου κ. Στρατηγάκο. Δυστυχώς δεν έλαβα ποτέ καμία απάντηση, ούτε θετική, ούτε αρνητική επί του θέματος και επί των προτάσεων που εμπεριέχονται.

Επειδή θεωρώ ότι είναι κρίσιμο το θέμα που θίγεται και αφορά το σύνολο του σπαρτιατικού λαού και όχι μόνο επανέρχεται το θέμα αυτή τη φορά δια του τύπου με την ελπίδα η νέα δημοτική αρχή  και η περιφερειακή διοίκηση αυτή τη φορά να επιληφθούν του θέματος.

------- 

Σπάρτη 15/12/2017

Προς:

1. Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Σπάρτης
2. Περιφερειακό Συμβούλιο Πελοποννήσου.

Θέμα: «Μονοδένδρι 26  Νοεμβρίου 1943»

74 χρόνια από την αποφράδα ημέρα τις 26 Νοεμβρίου 1943 που οι Γερμανοί Ναζί βύθισαν στο πένθος την κοινωνία της Σπάρτης και όχι μόνο δράττομαι της ευκαιρίας να καταθέσω ορισμένες παρατηρήσεις και σκέψεις αναφορικά με το ιστορικό γεγονός, της δολοφονίας των ηρώων του Μονοδενδρίου, αλλά και του τρόπου με τον οποίο εορτάζεται το γεγονός, που σημάδεψε τη νεώτερη ιστορία της Σπάρτης και της Λακωνίας.

Αφορμή για την ενέργεια αυτή μου δίνει το γεγονός ότι και φέτος την ημέρα μνήμης κατά τον εορτασμό δεν έλειψαν οι προσπάθειες από πρόσωπα και θεσμικά όργανα να παρουσιασθούν τα γεγονότα κατά τρόπο που δημιουργεί σύγχυση και προβληματισμό στο νεοέλληνα, ειδικότερα στις νεώτερες γενιές.

Εξαρχής θέλω να δηλώσω ότι απλώς παρατηρώ και παραθέτω στοιχεία, τα οποία έχω την εντύπωση ότι ο Δήμος Σπάρτης και η Περιφερειακή ενότητα Λακωνίας, αλλά και η Ελληνική Πολιτεία στο σύνολό της οφείλει να διευκρινίσει, για να αποκατασταθεί η ιστορική αλήθεια.

Τα 74 χρόνια που απέχουμε από το γεγονός επιβάλλουν να αντικρίζουμε χωρίς παραμορφωτικούς φακούς την ιστορική πραγματικότητα. Η εκμετάλλευση του γεγονότος από όπου κι αν προέρχεται είναι απαράδεκτη και καταδικαστέα. Η αναζήτηση της αλήθειας και μόνο αποτελεί υποχρέωση όλων μας απέναντι στην ιστορία και στην Ελληνική Πατρίδα.

Εκ προοιμίου θα πρέπει να δηλωθεί ότι οι νεκροί του Μονοδενδρίου, οι οποίοι έχουν περάσει στο πάνθεο των ηρώων ανήκουν συνολικά και αποκλειστικά στην Ελληνική Πατρίδα, η οποία οφείλει να τους τιμά εσαεί, γιατί προσέφεραν το υπέρτατο αγαθόν, την ίδια τη ζωή τους σ΄ αυτήν.

Και ερχόμαστε τώρα στα γεγονότα

1. Όπως είναι γνωστό. στον τόπο του μαρτυρίου, στο Μονοδένδρι υπάρχει Μνημείο, όπου αναγράφονται τα ονόματα των εκτελεσθέντων. Αναφέρονται λοιπόν επί του μνημείου 105 και όχι 118 ονόματα μεταξύ των οποίων έξι (6), οι οποίοι σκοτώθηκαν αργότερα κατά τον εμφύλιο (τα ονόματα είναι στη διάθεσή σας). Ενώ θα πρέπει να τονιστεί η παράλειψη του Μανωλόπουλου Εμμανουήλ από τα ονόματα των πεσόντων, ο οποίος εκτελέστηκε στο συγκεκριμένο τόπο.
2. Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Σπαρτιατών με απόφασή του το 1983, αν δεν κάνω λάθος, μετονόμασε την οδό Τριπόλεως σε οδό των 118, όπως επικράτησε να λέγεται αμέσως μετά την εκτέλεση (βλέπε «Αλληλεγγύη» αριθ φυλ 1 της 10ης Δεκεμβρίου 1943 στον παράνομο τύπο της κατοχής).
3. Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Σπάρτης επί δημαρχίας Αντωνάκου έστησε το μνημείο στο πάρκο του ΟΤΕ, όπου αναγράφονται τα ονόματα εκατό (100) εκτελεσθέντων, όπως ορίζει η διαταγή του ανωτέρου Γερμανού στρατιωτικού διοικητή Πελοποννήσου της εποχής, η οποία εκτίθεται στο Μουσείο της Νεώτερης Σπάρτης, αλλά και στο Τμήμα της Λακωνικής Βιβλιογραφίας της Βιβλιοθήκης Σπάρτης.
4. Ο έγκριτος συμπολίτης μας και ιστοριοδίφης της νεώτερης Σπάρτης κ. Νίκος Γεωργιάδης σε επετειακή ομιλία στην Πνευματική Εστία Σπάρτης την 23η Νοεμβρίου 2015 αναφερόμενος στο γεγονός μίλησε για την εκτέλεση 100 Σπαρτιατών.

Επειδή όμως καλό είναι να συνδεθούν οι τιμημένοι νεκροί και με τον τόπο καταγωγής των, θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι μεταξύ των εκτελεσθέντων βρίσκονται και επτά (7) Αρκάδες, οι οποίοι εκρατούντο στις φυλακές Τριπόλεως, για να συμπληρωθεί ο αριθμός 100,σύμφωνα με τη διαταγή των Γερμανών οι εξής:

(Φράγκος Προκόπιος, Χαρίτος Αθανάσιος, Σαρδέλης Νικόλαος, Χρονόπουλος Σωτήριος, Χρυσοβιτσιώτης Αθανάσιος, Κορωνιός Γεώργιος και Παπαηλίου Χρίστος)

Oι εκτός Σπάρτης Λάκωνες επίσης, που πλήρωσαν με τη ζωή τους τις θηριωδίες των Γερμανών Ναζί  ήσαν οι εξής:

• Ρουμελιώτης Παναγιώτης από τη Μαγούλα
• Μακριλιάς Γεώργιος, από τον Μυστρά
• Μητράκος,Απόστολος από την Πλατάνα
• Καρβούνης Κωνσταντίνος  από τη Σκούρα
• Χατζηπετράκος Παν/της και Μιχαλόπουλος Χρίστος από το Παρόρι
• Μενεγάκος Εμμανουήλ και Σκιφάκος Κυριάκος από το  Γύθειο
• Παπακωνσταντίνου Αθαν., Πλάγος Γεώρ. και Κουρής Σπ. από τα Ανώγεια

Επειδή, όπως προκύπτει από τα όσα εξετέθησαν, είναι φυσικό να δημιουργείται σύγχυση, αφού για το ίδιο ιστορικό γεγονός υπάρχει μνημείο των 105, οδός των 118 και δεύτερο μνημείο των 100, που  αποτελεί και τη αλήθεια, είναι χρέος του Δήμου και της Περιφερειακής ενότητας να αποκαταστήσουν τα πράγματα και την αλήθεια περί του αριθμού των εκτελεσθέντων στο Μονοδένδρι.

Προς επιβεβαίωση των ανωτέρω θα πρέπει να τονιστεί, ότι στο Ληξιαρχείο του Δήμου υπάρχουν τα πιστοποιητικά θανάτου των 100 εκτελεσθέντων. Όσοι υποστηρίζουν το αντίθετο υποχρεούνται να προσκομίσουν στοιχεία που να επιβεβαιώνουν τους ισχυρισμούς των.

Σε τελευταία ανάλυση αν υπάρχουν και αντίθετες απόψεις περί του αριθμού των εκτελεσθέντων, ας προχωρήσει ο Δήμος σε συνεργασία με την Περιφερειακή ενότητα στη σύσταση επιτροπής, η οποία θα εξετάσει όλα τα δεδομένα και θα αποφασίσει.

Για ότι αφορά την επικράτηση του αριθμού 118 αμέσως μετά την εκτέλεση στο Μονοδέντρι έχω να παρατηρήσω τα εξής:

• Προφανώς υπήρξε κάποιο συντονιστικό κέντρο πανελλήνιας εμβέλειας της εποχής που καθιέρωσε και συνέδεσε το ιστορικό γεγονός της εκτέλεσης Ελλήνων πατριωτών με τον αριθμό 118 για λόγους που εξυπηρετούσαν πολιτικές –κομματικές σκοπιμότητες.
• Απόδειξη του ισχυρισμού αποτελεί το γεγονός ότι σε δύο ακόμη παρόμοιες περιπτώσεις γίνεται λόγος για εκτέλεση 118 Ελλήνων χωρίς όμως να είναι πράγματι 118 οι εκτελεσθέντες.
• Η πρώτη αφορά στη Δράκεια της Μαγνησίας όπου στις 18 Δεκεμβρίου 1943 οι Γερμανοί Ναζί εξετέλεσαν 118 Έλληνες πατριώτες, οι οποίοι όπως προκύπτει από το μνημείο είναι 114.
• Η δεύτερη αναφορά για τον ίδιο λόγο είναι αυτή στις όχθες του ποταμού Κερίτη στο Δήμο Πλατανιάς του Νομού Χανίων, όπου την 1η Αυγούστου 1943 εκτελέστηκαν 118 (;) Κρήτες πατριώτες.
• Κατά τον εφετινό εορτασμό της επετείου σε έκθεση που επιμελήθηκε το Νομικό Πρόσωπο Πολιτισμού του Δήμου αναφέρθηκε ότι στο δρόμο προς το Μονοδέντρι την 26η Νοεμβρίου 1943  οι Γερμανοί συνέλαβαν και άλλους 18 Έλληνες πατριώτες, για να συμπληρωθεί ο αριθμός 118.
• Γιατί άραγε  οι Γερμανοί ήθελαν να εξοντώσουν 118 Έλληνες πατριώτες είναι πράγματι περίεργο! 

Για τη σημειολογία του αριθμού 118, που επικράτησε με ευθύνη όχι μόνο αυτών που την επικαλούνται, αλλά και της υπεύθυνης Ελληνικής Πολιτείας θα πρέπει να πούμε ότι παραπέμπει, κατά την άποψή μας, στην ανταρσία κατά του τσαρικού καθεστώτος που κατεστάλη βιαίως πριν από την Σοβιετική Επανάσταση στην Κροστάνδη.

Μετά τα ανωτέρω και επειδή επίσημες ενέργειες και αποφάσεις του Δήμου και της Πολιτείας δημιουργούν σύγχυση και είναι αλληλοαναιρούμενες κρίνεται επιβεβλημένο ο Δήμος και η Περιφέρεια Πελοποννήσου να ασχοληθούν σοβαρά με το ζήτημα και να αποκαταστήσουν την ιστορική αλήθεια.

Η σύσταση επιτροπής ειδικών που γνωρίζουν τα γεγονότα και είναι εν ζωή ακόμη από την γενιά εκείνη κρίνεται αναγκαία για την αποκατάσταση της αλήθειας, την οποία είμαι πεπεισμένος ότι ολόκληρο το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Σπάρτης, αλλά και το Περιφερειακό Συμβούλιο Πελοποννήσου είναι πρόθυμα να υπηρετήσουν.

Η ρήση του εθνικού μας ποιητή «Το Έθνος πρέπει να θεωρεί Εθνικό ό, τι είναι Αληθές» ας μας κατευθύνει. 

Με την προσήκουσα τιμή
Κωνσταντίνος Θ. Τζανετάκος