Τρίτη, 22 Ιουλίου 2025
Για τη Λέσχη Ανάγνωσης Καλαμάτας, το βιβλίο σχολίασε το ιδρυτικό μέλος της, Γεωργία Μεγάλου
Το Σάββατο 14-6-25 έγινε συνάντηση της Λέσχης
Ανάγνωσης της Πειραματικής Σκηνής Καλαμάτας, στο χώρο της Πειραματικής, με την
Λέσχη Ανάγνωσης Σπάρτης για τον από κοινού σχολιασμό του βιβλίου «Καθεδρικοί»
της Κλαούδια Πινιέιρο εκδ. Carnivora. Μια εμπειρία δυναμική! Ατμόσφαιρα
ευχάριστη, οικεία,θερμή ! Ανταλλαγή εμπειριών για τη λειτουργία και τις
δραστηριότητες της κάθε Λέσχης, και απόψεων επί του κειμένου! Ένας διαλεσχιακός
πολυφωνικός λόγος, ζωηρός, ένας ουσιαστικός διάλογος για τις ιδέες του
μυθιστορήματος και τους χαρακτήρες του ! Η αρχή, λοιπόν, μιας όμορφης γνωριμίας
που αισιοδοξούμε ότι υπόσχεται συνέχεια συναντήσεων - συνεργασιών για το
πολύμορφο άπλωμα της βιβλιοφιλίας! «Καθεδρικοί» της Κλαούντια Πινιέιρο «Καθεδρικοί»: Κυριολεξία και μεταφορά. Στην
αρχική σελίδα διαβάζουμε «Ο ελεύθερος άνθρωπος δημιουργεί το δικό του καθεδρικό
χωρίς θεό, πιστεύω - χωρίς καταναγκασμούς κι επιβολές». Τίτλος εμπνευσμένος από
το διήγημα του Ρέυμοντ Κάρβερ «Καθεδρικός ναός». Στο πολυφωνικό αυτό μυθιστόρημα οι φωνές 7
ανθρώπων (Λία, Ματέο, Μαρσέλα, Έλμερ, Χουλιάν, Κάρμεν, Αλφρέδο) αφηγούνται από
τη δική τους οπτική ένα τρομερό γεγονός που συνέβη πριν 30 χρόνια. Επτά
μονόλογοι για το ίδιο γεγονός, που συνδιαλέγονται, συμπλέκονται,
ομολογώντας-αποκαλύπτοντας ή κρύβοντας την αλήθεια για τη ζωή τους, τις σχέσεις
τους, τα πιστεύω τους εν τέλει για τον τραγικό θάνατο της Άννας Σαρδά, της
κόρης, της αδελφής, της φίλης, της 17χρονης έφηβης που πέθανε από σύνδρομο-Μοντορ
(σελ 217, ΄Ελμερ) και βρέθηκε το πτώμα της σε αλάνα τεμαχισμένο και
απανθρακωμένο (κυρίως στην περιοχή της ήβης). Οι αφηγητές δεν συνομιλούν στην
πραγματικότητα μόνο μεταξύ τους, αλλά και με ρήσεις της βίβλου, με κείμενα
σπουδαίων διανοητών ή και σύγχρονων, ενδεικτικές οι προμετωπίδες σε κάθε
μονόλογο που μας παραπέμπουν στους: Έμερσον -αμερ. δοκιμ. ποιητής (Λία),
Μπόρχες (Ματέο), Μπούνιουελ (Μαρσέλα), Μπεχτ (Έλμερ), Γένεσις (Χουλιάν),
Σαίξπηρ (Κάρμεν), Ζαν-Πολ Γκουτέ (Αλφρέδο). Αλλά και οι αναφορές σε τίτλους
σπουδαίων βιβλίων, όπως” Η περί θεού αυταπάτη”, “Το εγωιστικό γονίδιο” του
Άγγλου βιολόγου Richard Dawkins https://www.youtube.com/watch?v=oLOldM8emoo),
“Το βασίλειο” του Γάλλου συγγρ. Εμανουέλ Καρέρ, κ.α. Μέσα από όλα αυτά, μέσα
από τους μονολόγους-συνομιλίες-αντεγκλήσεις-εξομολογήσεις, αναμνήσεις,
αποκρύψεις ξεδιπλώνεται η τραγική ιστορία της αυστηρά καθολικής, μεσαίας τάξης,
οικογένειας του Αλφρέδο και της Ντολόρες Σαρδά, τρεις κόρες, Κάρμεν, Λία,
Άννα.Μετά το θάνατο της Άννας, η Λία ως βιβλιοπώλισσα ζει στο Σαντιάγο ντε
Κομποστέλα της Ισπανίας, αλληλογραφώντας μόνο με τον πατέρα της. Τριάντα χρόνια
μετά την επισκέπτεται η Κάρμεν με τον Χουλιάν, που αναζητούν το γιο τους Ματέο.
Γίνονται γνωστά γεγονότα που αγνοεί η Λία (ο γάμος, ο γιος, ο θάνατος). Στη
συνέχεια, με το μονόλογο του Ματέο ξεδιπλώνονται άλλα γεγονότα που αφορούν τις
σχέσεις, τον παππού, κ.α. Ο νεαρός μας ταξιδεύει στους καθεδρικούς της Ευρώπης
με κατάληξη στο Σαντιάγο Κομποστέλα (οδοιπορικό απελευθέρωσης για τον ίδιο). Το
νήμα της πλοκής ξετυλίγεται με τους μονολόγους Μαρσέλας, Έλμερ, Χουλιάν και
Κάρμεν αποκαλύπτοντας τους ενόχους-την αλήθεια, που αφού ήλθε στο φως κλείνει η
ιστορία με το σπαραχτικό μονόλογο-επίλογο του πατέρα - Αλφρέδο. Να συμπληρωθεί ότι ανοίγει η ιστορία με τη Λία
να ομολογεί: “ Έπαψα να πιστεύω στο Θεό εδώ και 30 χρόνια” (σελ. 15) και
τελειώνει με το μονόλογο της Κάρμεν που ομολογεί το αντίθετο: “Πιστεύω στο Θεό.
Η πίστη μου είναι απόλυτη, κατηγορηματική, παθιασμένη, βίαιη αν χρειαστεί”
(σελ.273) και κλείνει επιλογικά από τον Αλφρέδο με την αμφιβολία: “Ελπίζω να
σας ξαναδώ και την Άννα, το μπουμπούκι μου, που δεν της άξιζε να πεθάνει.
Διαφορετικά θα έχετε δίκιο εσείς, αγαπημένοι μου άθεοι, και έπειτα από τούτη τη
ζωή, όσο κι αν δεν μ΄ αρέσει, δεν θα υπάρχει τίποτα”. (330) Ένα εξαιρετικό βιβλίο της σύγχρονης λάτιν
νουάρ λογοτεχνίας με έμφαση στο κοινωνικό στοιχείο, με θέματα-ερωτήματα, όπως:
Πότε η θρησκευτική πίστη γίνεται φανατισμός και οδηγεί σε πολύμορφη βία,
θρησκευτική πίστη, γάμος, οικογένεια, μητρότητα, οικογενειακή κοινωνική συνοχή
και θρησκ. πίστη, ελευθερία της βούλησης και θρησκ. πίστη, κλήρος και θρησκ.
πίστη. Ζητήματα ίσως γνωστά, αλλά τίθενται με τρόπο ιδιαίτερα ευρηματικό. Αν
και ο πυρήνας του βιβλίου βασίζεται σε πραγματικό αποτρόπαιο γεγονός με τη μυθοπλαστική
μαεστρική ικανότητα της Κλ. Πινιέιρο μετατρέπεται σε ψυχογράφημα όχι μόνο της
οικ. Σαρδά, αλλά και της κοινωνίας του Μπουένος Άιρες. Επιπλέον ερωτήματα που
αφορούν τους χαρακτήρες όπως: Γιατί ο Χουλιάν νίπτει τας χείρας του;
(“αμαρτάνει δια της παραλείψεως;”), ενοχικός και ανεύθυνος, δειλός; Η Κάρμεν
ενήργησε εγκληματικά μόνο από θρησκ. φανατισμό; Μόνο διπρόσωπη ή και κάτι
βαθύτερο; τελικά οι δυο τους είναι ένα τέλειο εγκληματικό ζευγάρι, πολυσύνθετοι
χαρακτήρες, ένα πλεγμένο κουβάρι; Η Λέα φεύγει γιατί δεν αντέχει αυτή τη
σκοτεινή φυλακή ή “την κάνει” με ελαφρά πηδηματάκια; Ο Ματέο τελικά
κατασκευάζει το δικό του καθεδρικό αποδομώντας το οικογενειακό σύστημα; Η
οδύσσεια της Μαρσέλας την κάνει να μετανοεί για τη φιλία της με την Άννα; Η
“σκιά” της μητέρας Δολόρες είναι βαρύτερη από αυτή της Κάρμεν; Ο Αλφρέδο
απελευθερώνεται τελικά από ενοχικά βάρη, τύψεις, φόβους, γνωρίζει για την
Κάρμεν ή το διαισθάνεται με αποτροπιασμό και φρίκη; Ο έρωτας είναι
απαγορευμένος καρπός; Ποιες συνθήκες οδηγούν ένα 17χρονο κορίτσι, την Άννα,
στον τραγικό θάνατο της; Και ο Πάτερ Εμανουέλ είναι άνθρωπος του Θεού; Ο μονόλογος του Έλμερ είναι αποκαλυπτικός ως
προς τα κοινωνικά δεδομένα, θεσμούς κλπ;” Τα εν οίκω μη εν δήμω; τί
λέμε-ομολογούμε και τί όχι; Μήπως αυτή η κρυπτικότητα-μυστικότητα οδηγεί στην
τυφλότητα; Στην περίπτωση της Άννας κανείς δεν αντιλήφθηκε τι συνέβαινε; Πόσο
“τυφλός” μπορεί να γίνει ο άνθρωπος και γιατί; Γιατί άραγε η αδελφική αγάπη δεν
είναι δεδομένη; Γιατί το αίμα γίνεται πολλές φορές φονικό λεπίδι, φονικός
τροχός, φονική φωτιά; Γιατί η αγάπη είναι τόσο δύσκολο να υπάρξει; Υπάρχει
κατανόηση και αλληλεγγύη μέσα στην οικογένεια, γενικά μεταξύ των ανθρώπων; Το
μητρικό πρότυπο καθορίζει χαρακτήρες με τρόπο άμεσο ενώ το πατρικό έμμεσα ή
όχι; Ο θρησκευτικός φανατισμός που δημιουργείται από την κατήχηση, την
προπαγάνδα, την επιβολή κ.α. και οδηγεί στη βία, σε τί διαφέρει από τον ανάλογο
πολιτικό φανατισμό ή κάθε φανατισμό; Και εδώ ισχύει το δόγμα “πίστευε και μη
ερεύνα, να ακούς αλλά να μη σκέπτεσαι; Οι ανάγκες που ικανοποιεί ο άνθρωπος
μέσω της θρησκείας αφορούν μόνο υπαρξιακές του αγωνίες- αναζητήσεις; Μια
οικογένεια, μια κοινωνία που λειτουργεί (;) με την επιβολή, την
απαγορευτική-τιμωρητική-κανονιστική ηθική δημιουργεί μοχθηρία-μίσος-
αρρωστημένη, άγρια αντιπαλότητα και κάποια στιγμή “τινάζεται στον αέρα”; Για τη Λέσχη Ανάγνωσης Καλαμάτας, το βιβλίο
σχολίασε το ιδρυτικό μέλος της, Γεωργία Μεγάλου.