«Σπάρτη: Bιωσιμότητα και προκλήσεις του μέλλοντος» από τον Βαγγέλη Μητράκο

Φυσικά, ένα τέτοιου μεγέθους έργο στο κέντρο της πόλης, πρέπει να είναι ενταγμένο σε μια γενικότερη μελετημένη παρέμβαση στην πόλη, η οποία να δίνει απαντήσεις και λύσεις στα προβλήματα της πόλης και των πολιτών αλλά και στο ήδη οξύτατο κυκλοφοριακό πρόβλημα που ταλανίζει την πόλη, το οποίο αναμένεται να ενταθεί μετά την «ανάπλαση» της Παλαιολόγου.

Κι ενώ η Σπάρτη δεν εφάρμοσε ΠΟΤΕ στην ιστορία της έστω μια κυκλοφοριακή μελέτη (πάντα εφαρμοζόταν το «βλέποντας και κάνοντας»), πολλές άλλες πόλεις, οι οποίες έχουν προχωρήσει, εδώ και χρόνια, σε σοβαρές κυκλοφοριακές μελέτες, ήδη περνούν στη νέα σύγχρονη φάση λύσης του κυκλοφοριακού τους προβλήματος, που είναι τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ).

Η διαφορά μεταξύ «Κυκλοφοριακής Μελέτης» και «ΣΒΑΚ» είναι πως ενώ οι κυκλοφοριακές μελέτες δίνουν απόλυτη προτεραιότητα στο αυτοκίνητο και στις ανάγκες του, τα ΣΒΑΚ έχουν στο επίκεντρο τον άνθρωπο και το περιβάλλον και βάζουν ως στόχο τη λειτουργία των πόλεων με λιγότερα αυτοκίνητα, με χαμηλότερες ταχύτητες, με πιο πολύ περπάτημα, ποδήλατο και δημόσια συγκοινωνία. Έτσι οι πόλεις γίνονται πιο οικονομικές και αποτελεσματικές και αποκτούν μια καλύτερη συνολική λειτουργία. Συγχρόνως γίνονται βιωσιμότερες, πιο ελκυστικές και παραγωγικές και περισσότερο φιλικές προς τον άνθρωπο.

«Κύριος στόχος (των ΣΒΑΚ) είναι η στροφή από τις «Μεταφορές» στην «Προσπελασιμότητα». Ο δεύτερος όρος, που προσδίδει ανθρωποκεντρική διάσταση στο σχεδιασμό των μετακινήσεων και του αστικού χώρου, σημαίνει ότι το ζητούμενο είναι «να μπορείς να φτάνεις στον προορισμό σου» και όχι «να μπορείς να φτάνεις με αυτοκίνητο στον προορισμό σου», αυτό που υποκρύπτει ο όρος «Μεταφορές».

Ευθύμιος Μπακογιάννης, Δρ. Πολεοδόμος-Συγκοινωνιολόγος Ε.Μ.Π. «Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ). Πηγή: www.myota.gr

Δυστυχώς, στη Σπάρτη, τα προβλήματα (με πρώτο και κυρίαρχο το κυκλοφοριακό και την απανθρωποποίηση της πόλης) αναπαράγονται και οξύνονται διαρκώς, χωρίς καμιά εκφρασμένη διάθεση και προοπτική επίλυσής τους.

Σ’ αυτό βεβαίως δεν είναι αμέτοχοι και οι πολίτες, οι οποίοι έχουν εγκλωβιστεί στον ατομισμό, σε αντιλήψεις, συμπεριφορές και τρόπους ζωής που αναπαράγουν τα κατεστημένα και την οπισθοδρόμηση, ΔΕΝ τιμούν την ιστορία της πόλης τους, ΔΕΝ ενισχύουν την ταυτότητά της, την κάνουν απωθητική για τους νέους πολίτες οι οποίοι προτιμούν να την εγκαταλείψουν και ΔΕΝ προσελκύουν επισκέπτες κι επενδυτές.

Η Σπάρτη, κάνει σημειωτόν ή βαδίζει προς τα οπίσω, αντί, με μια ειρηνική επανάσταση των πολιτών της, να θέσει ως κυρίαρχο στόχο τη βιωσιμότητά της που να ανταποκρίνεται στο σύνολο των μοναδικών της χαρακτηριστικών, αλλά και την προετοιμασία της για τις προκλήσεις του μέλλοντος.

14-12-2022

Βαγγέλης Μητράκος