Ο κόσμος που «έκατσε», από την Ειρήνη Μπόμπολη

Έτσι ακριβώς και ο κόσμος «έκατσε». Δεν έχει πια διάθεση για νοηματοδότηση της ζωής, δεν έχει όραμα, ιδεολογία ανοδική, δεν έχει όρεξη για δημιουργία, ξέχασε το «θεϊκό μερίδιό του». Η διάθεσή του καθαρά βαρυντική, έλκεται προς τα κάτω, ποθεί όλο και περισσότερο απόκτηση ύλης. Έλκεται από την ύλη, γαντζώνεται σε αυτή. Βλέπει αλλά δεν «ορά». Δεν διαβλέπει, δεν σκέπτεται. Αρκείται στην ακοή, στον ρέοντα και φευγαλέο κόσμο εφήμερων πραγμάτων, ενώ τα ουσιώδη τον προσπερνούν εν αγνοία του. Αρκείται να ικανοποιεί τα ένστικτά του και την «περιουσία» του. Το θεϊκό μερίδιο που υπάρχει μέσα του και τον ξεχωρίζει από τα άλογα όντα το αγνοεί παντελώς. Έτσι καταλήγει σε κάθε είδους ασχήμιες με οδυνηρά συμπτώματα :επιδημίες, πυρκαγιές, καταχρήσεις, δολοπλοκίες, δολοφονίες κλπ. 

Βέβαια αυτός ο κόσμος που μας δόθηκε με κάποιον τρόπο σε εμάς που προοριζόμαστε για μΙα ευτυχία ανώτερη και μια ηδονή εκλεπτυσμένη, αυτός ο κόσμος που μας λογάριασε για περιούσια όντα, δεν λυπάται και να μας καταστρέψει. Ο κόσμος ο περίτρανος που έχει ανάγκη «ρυθμό και τάξη» πολύ δίκαια και σκληρά θα μας εκβάλει ως άκρα επικίνδυνους. Το ανθρώπινο είδος αποδείχτηκε ακατάλληλο να υπηρετήσει το μεγαλείο της ομορφιάς και του εγκόσμιου μυστηρίου. Οδήγησε την δημιουργία της πλάσης (από όπου και αν προέρχεται, θεός, τυχαιότητα κλπ) σε κατάσταση απελπιστικής βαρύτητας και κατάπτωσης. Αντί ο άνθρωπος να επιδιώκει την ουσία της ύπαρξης, λατρεύει κάθε εξουσία υλικής ασχήμιας. Ακόμα και ο τεχνολογικός πολιτισμός οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε καρκινοβασία αλγεβροποιημένης παράνοιας. Γιατί του λείπει το πνεύμα, η ενέργεια που θα τον κάνει να αναπνέει και να εμπνέει. Του λείπει ο Έρωτας της ζωής με τα θεϊκά φτερά του.

Ο άνθρωπος απώλεσε τους συνεκτικούς δεσμούς με ό,τι τον περιβάλλει. Έπαψε να νιώθει μέρος του όλου και να συμπεριφέρεται αλληλέγγυα με το συμπαντικό μεγαλείο. Επιπλέον εξακολουθεί να καταναλώνει αγαθά εις βάρος της μάνας – φύσης που τον τροφοδοτεί. Η συμπεριφορά του είναι πράξη αυτοβρωσίας και υπονόμευσης της συνέχειας του ως είδος.

Ο μόνος τρόπος, υποστηρίζει ο Καστοριάδης, πιθανής σωτηρίας του είναι μια ριζική τομή στην κατανάλωση. Είναι μια οικολογική επανάσταση που έχει να κάνει με ασκητικό τρόπο ζωής για όσο χρειαστεί και με αυστηρή απαγόρευση απορρόφησης άλλων φυσικών πόρων. Η ενδοτικότητα στην καλοπέραση όμως και η αχορταγιά του σημερινού κόσμου που επιμένει να έχει κοντή όραση και κοντή μνήμη τον έχουν οδηγήσει σε βαθιά καθίζηση.

Η ώρα που η Νέμεση θα βάλει τάξη είναι κοντά. Ο παραλογισμός πρέπει να λάβει τέλος. Ήδη όλα αυτά τα φαινόμενα αποτελούν την αρχή τιμωρίας για την ακαταλόγιστη ύβρη απέναντι στην ιερή δημιουργία. Ο πόλεμος που σύμφωνα με τον Ηράκλειτο είναι πατήρ πάντων για να επέλθει η «παλίντονος αρμονίη», καλείται να διδάξει μέσω της βίας, μην υπολογίζοντας τα πιθανά θύματα. Αρκεί αυτός ο κόσμος που «έκατσε» να αποκτήσει και πάλι το μεγαλείο της ύπαρξής του.

Ειρήνη Μπόμπολη, Φιλόλογος