«Με το θάρρος της γνώμης…» από τον Βασίλη Λαδά

Η φράση «Ή ΤΑΝ  Ή ΕΠΙ ΤΑΣ»  δεν είναι απλώς πολεμική ιαχή ή ένα ιστορικό απόφθεγμα.

Είναι στάση ζωής, κώδικας αξιών και συμπύκνωση του Σπαρτιατικού ήθους.

Η Σπαρτιάτισσα μάνα, δίνοντας την ασπίδα στον γιό της, δεν του ζητούσε απλώς να νικήσει ή να πεθάνει.

Του υπενθύμιζε ότι η τιμή και η ευθύνη απέναντι στην πατρίδα και την κοινότητα είναι πάνω από το προσωπικό συμφέρον, τον φόβο ή τη δειλία.

Το «Ή ΤΑΝ  Ή ΕΠΙ ΤΑΣ»  εκφράζει τη συνειδητή επιλογή της αξιοπρέπειας.

Δεν αφορά μόνο τον πόλεμο, αφορά κάθε στιγμή που ο άνθρωπος καλείται να πράξει το σωστό, ακόμη κι αν αυτό έχει κόστος.

Σημαίνει να δίνεις τη μάχη σου με αλήθεια, πίστη και συνέπεια, χωρίς υπεκφυγές, χωρίς δικαιολογίες.

Να επιστρέφεις «με την ασπίδα», δηλαδή με το έργο ολοκληρωμένο, με το καθήκον εκπληρωμένο, όχι μισό, και όχι πρόχειρο.

Κι όμως, σήμερα, αυτή η ρήση που έκανε τον γύρο του κόσμου, που έγινε αιώνιο σύμβολο ηρωισμού, θυσίας και τιμής, ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΧΑΡΑΓΜΕΝΗ ΠΟΥΘΕΝΑ ΣΤΗ ΣΠΑΡΤΗ.

Ούτε σε επιγραφή, ούτε σε μνημείο, ούτε σε χώρο που να θυμίζει τη δύναμη του νοήματός της.

Και όμως, πρόκειται για λόγια που γεννήθηκαν εδώ, στη γη των προγόνων μας, που ύψωσαν το μεγαλείο του Σπαρτιατικού φρονήματος όσο καμία άλλη φράση στην Ιστορία.

Μια τέτοια επιγραφή θα όφειλε να δεσπόζει στο Κενοτάφειο του Λεωνίδα, εκεί όπου το βλέμμα κάθε επισκέπτη και κάθε Σπαρτιάτη θα συναντά το πνεύμα της αυτοθυσίας και της τιμής.

Εκεί, στον ιερό αυτό χώρο, θα μπορούσε να λάμψει και πάλι το «Ή ΤΑΝ  Ή  ΕΠΙ ΤΑΣ», χαραγμένο ανεξίτηλα πάνω σε πέτρα, για να θυμίζει σε όλους τι σημαίνει να είσαι πραγματικά Σπαρτιάτης.

Σήμερα, όλοι εμείς οι κάτοικοι αυτής της πόλης -οι κατ’ όνομα Σπαρτιάτες, χωρίς Σπαρτιατικό ήθος- ΟΦΕΊΛΟΥΜΕ ΝΑ ΝΤΡΕΠΟΜΑΣΤΕ  που αφήνουμε το σύμβολο αυτό να λείπει από τη γενέτειρά του.

Κι αν πράγματι θέλουμε να ξαναβρούμε την ουσία της Σπάρτης, ας ξεκινήσουμε από εκεί.  Από μια επιγραφή τιμής, που θα μας θυμίζει όχι μόνο τι είπαν οι πρόγονοι, αλλά πώς έζησαν και πώς θυσιάστηκαν.

ΜΙΑ ΠΟΛΗ ΠΟΥ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΛΕΓΕΤΑΙ ΣΠΑΡΤΗ, ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΛΕΙΠΕΙ ΑΠΟ ΑΥΤΗΝ ΤΟ ΙΕΡΟ ΤΗΣ ΣΥΜΒΟΛΟ.

Το  «Ή ΤΑΝ Ή ΕΠΙ ΤΑΣ» πρέπει να λάμψει ξανά ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΕ ΜΝΗΜΕΙΟ, να γίνει σημείο αναφοράς, έμπνευσης και στοχασμού, για τους κατοίκους, τους νέους, τους επισκέπτες, για όλους όσοι αναζητούν, τι σημαίνει αληθινό χρέος και τιμή. Γιατί όσο αυτή η φράση απουσιάζει, κάτι λείπει από την ψυχή της ίδιας της Σπάρτης.

Το «Ή ΤΑΝ  Ή  ΕΠΙ ΤΑΣ» είναι υπόμνηση και πρόκληση μαζί.

Υπόμνηση του ποιοί υπήρξαμε.

Πρόκληση να αποδείξουμε ότι είμαστε αντάξιοι του ονόματος που κουβαλάμε.

Όσο υπάρχουν άνθρωποι που δρουν με τιμή, που δεν λυγίζουν, που κρατούν τη γραμμή τους, τόσο θα υπάρχει Σπάρτη.

ΓΙΑΤΙ Η ΣΠΑΡΤΗ ΧΩΡΙΣ ΗΘΟΣ ΕΙΝΑΙ ΟΝΟΜΑ ΧΩΡΙΣ ΨΥΧΗ.

Και όσο θυμόμαστε το «Ή ΤΑΝ  Ή  ΕΠΙ ΤΑΣ», τόσο θα παραμένουμε αντάξιοι της ιστορίας της.

Η ΣΠΑΡΤΗ ΧΑΝΕΙ ΕΔΑΦΟΣ, ΟΧΙ ΛΟΓΩ ΕΧΘΡΩΝ ΑΛΛΑ ΛΟΓΩ ΑΔΡΑΝΕΙΑΣ.

Κύριοι της Δημοτικής αρχής …. ΧΡΟΝΟΥ ΦΕΙΔΟΥ.

Βασίλης Λαδάς