Λέσχη Ανάγνωσης Σπάρτης: Κριτική στο Βιβλίο του Άρη Αλεξανδρή «Πώς ο Ιγνάτιος Καραθοδωρής έχασε τα πάντα»

Άρη Αλεξανδρή «Πώς ο Ιγνάτιος Καραθοδωρής έχασε τα πάντα», εκδόσεις Μεταίχμιο, Νοέμβριος 2022

«Το βιβλίο είναι μια αξία ή απαξία από μόνο του• οποιαδήποτε προκαταβολική εστίαση στο ποιος είναι ο συγγραφέας, με τι μοιάζει, από πού προέρχεται κ.λπ. είναι εκτός θέματος και δεν πιστεύω ότι προσφέρει κάτι στην ανάγνωση και στην κατανόηση. Ομολογουμένως, η προηγούμενη γνωριμία με τον συγγραφέα είναι ένα κίνητρο ανάγνωσης του βιβλίου του, όπως η προηγούμενη γνωριμία με έναν χασάπη είναι κίνητρο να αγοράσεις μπριζόλες από το μαγαζί του…Το γράψιμο είναι κατά κάποιον τρόπο διαδικασία συναρμολόγησης, άρα κάνω ό, τι μπορώ για να βρω τα κομμάτια του και να τα βάλω στη σωστή θέση…»

Ξεκινώντας από τα λεγόμενα του κ. Άρη Αλεξανδρή, συγγραφέα του βιβλίου: «Πώς ο Ιγνάτιος Καραθοδωρής έχασε τα πάντα», στη στήλη, «Συνεντεύξεις», με ημερ/νία 25-01-2023, της ηλεκτρ. εφημερίδας ‘ΠΡΩΤΟ ΒΗΜΑ’,  εγώ, ως Αναγνώστης, θα διαφωνήσω μαζί του, όσον αφορά στην πρώτη παράγραφο, ότι δηλαδή, «. . .οποιαδήποτε προκαταβολική εστίαση στο ποιος είναι ο συγγραφέας, με τι μοιάζει, από πού προέρχεται κ.λπ. είναι εκτός θέματος και δεν πιστεύω ότι προσφέρει κάτι στην ανάγνωση και στην κατανόηση.» Το επόμενο όμως κομμάτι της συνέντευξης, περί συναρμολόγησης κ.λ.π., με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο.

Ο ίδιος, στο πρώτο συγγραφικό επίτευγμά του, «Πώς ο Ιγνάτιος Καραθοδωρής έχασε τα πάντα», καταγράφει εμπειρίες, εντυπώσεις και γεγονότα της εν δυνάμει πραγματικής ζωής και επαγγελματικής του πορείας, αφού ο ήρωάς που περιγράφει, ο Ιγνάτιος Καραθοδωρής, βιώνει το τέλος της ‘άχαρης’ εφηβείας του πίσω από τα  ‘αόρατα τείχη’ και τις κοινωνικές δομές, μιας μικρής επαρχιακής πόλης, συγκεκριμένα της μακρινής Κομοτηνής, όπου ο ίδιος, στην ίδια πόλη, όχι πριν πολύ καιρό, φοιτητής της Νομικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, έγινε κοινωνός ομοειδών καταστάσεων που προκαλεί το ανθρώπινο και το δομημένο περιβάλλον της! Όπως και ο ήρωάς του, ‘είδε’ σαν διέξοδο την απομάκρυνση από μια τέτοια πόλη. Πόλη που του δημιουργεί αισθήματα ασφυξίας.

Όπως και κάποιοι δευτεραγωνιστές στο βιβλίο, φοιτούν και παίρνουν ή δεν παίρνουν πτυχίο από το μόνο Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα που καθορίζει την επαγγελματική κατεύθυνση των νέων της πόλης και οι οποίοι ασχολούνται με εντελώς διαφορετικό αντικείμενο από εκείνο που σπούδασαν, έτσι και ο ίδιος επιλέγει τη συγγραφή και τα παρελκόμενά της, κριτική, αρθρογραφία, κ. ά , οτιδήποτε εκτός από τα Νομικά..., για να αποδράσει από ένα καθορισμένο από αυστηρές νόρμες επάγγελμα, στον κόσμο της…δημιουργικής φαντασίας.

Ο ήρωας ασχολείται εμβόλιμα με άρθρα ειδήσεις κρίσεις, κριτικές, και κουτσομπολιά και ειδικεύεται στον γκρίζο, τον κίτρινο και τον ροζ τύπο σε παρασιτικές φυλλάδες και περιοδικά. Ο συγγραφέας , ασχολείται με την ‘ελεύθερη’ δημοσιογραφία, δοκιμάζει τις νέες τεχνολογίες και έχει τη στήλη του σε έγκυρα περιοδικά!

Διαπιστώνουμε μεταξύ συγγραφέα και ήρωα, ήρωα και συγγραφέα, κάποιες κοινές συνιστώσες: την κλειστοφοβική αίσθηση που υποβόσκει στην επαρχία, την φυγή από αυτήν, τη στροφή προς μια πιο ελεύθερη και δημιουργική απασχόληση, στοιχεία δυνάμει αυτοβιογραφικά. Οι καταβολές, οι δραστηριότητες και το έργο του, κάνουν ενδιαφέρουσα για τον αναγνώστη τη ‘γνωριμία’ με τον συγγραφέα και διευκολύνουν ως ένα βαθμό, κι όχι το αντίθετο, την κατανόηση ενός μυθιστορηματικού ήρωα όπως ο «Ιγνάτιος Καραθοδωρής...».

Απλό και περιεκτικό το περιεχόμενο με εκτεταμένες συμπεριλήψεις, σύντομα οδηγεί τον αναγνώστη στο συναισθηματικό και το κοινωνικό αδιέξοδο που αντιμετωπίζει ο ήρωας. Έχοντας κερδίσει την εκτίμηση ιδιόρρυθμων και απαιτητικών εργοδοτών, Μαρκέζε και Γόπα, όπου ο ένας, επιβραβεύει το ‘κείμενο ως κείμενο και μόνον, γιατί σημασία έχει όχι τι θα πεις, αλλά πώς θα το πεις, ενώ ο άλλος, πιστεύει στο τι θα πεις, στην είδηση δηλαδή, ακόμη κι αν είναι λίβελος, τόσο το καλύτερο, ασχέτως κειμένου. Οι δυο όψεις δηλαδή της Δημοσιογραφίας, στις οποίες ο ήρωας ρισκάρει και...πετυχαίνει ενώ οι περί αυτόν συνάδελφοι ‘αναμασούν’ την παλιά ‘ασφαλή’ τεχνική τους, χωρίς να ρισκάρουν και φυσικά χωρίς την επιτυχία του Ιγνάτιου...! Βέβαια, ως είθισται σε κάθε εργασιακό περιβάλλον, εκεί στη γωνία, καραδοκεί και ο πονηρός, ο παλαιότερος, ο κολλητός του αφεντικού, αυτός που τα ‘έχει κάνει πλακάκια’ με οτιδήποτε ύπουλο και βασανίζει και τιμωρεί χωρίς έλεος, οποιονδήποτε θελήσει να του πάρει την θέση, ή ν’ αλλάξει τον ρυθμό της δουλειάς, αυτό που λέμε, να διασαλεύσει την τάξη των πραγμάτων!. Κάποιο  άτομο σαν τον Ιγνάτιο Καραθοδωρή, ας πούμε!

Έχοντας σύμμαχο τη νιότη και ό,τι μπορεί αυτή εκ των προτέρων να του εξασφαλίσει, την δυνατότητα λάθους π.χ., την έλλειψη εμπειρίας ως συγκριτικό πλεονέκτημα, το ότι δεν είναι υπεύθυνος για τίποτα και για κανέναν, έχοντας εξασφαλίσει τον βιοπορισμό του, τολμάει να ‘’πάει πιο κάτω’’. Φυσικά υπάρχει και μια «μεταβλητή αξία» στη ζωή του: Είναι η Βιργινία που τον ιντριγκάρει ν’ αφήσει τις αναστολές και τον προφανή επαρχιωτισμό του και να δει τα πράγματα, τις ανθρώπινες καταστάσεις, στις πραγματικές τους διαστάσεις, καθόλου ρομαντικά, μάλλον ‘αποστασιοποιημένα’, ψυχρά και με τον δέοντα ωφελιμισμό ‘’Παλεύοντας στην πρώτη γραμμή,’’ άλλοτε με τα συμβατικά, άλλοτε με ύπουλα όπλα, προκαλεί και τα αντίστοιχα αποτελέσματα. Ένα θάνατο και την σπίλωση της υπόληψης ενός ελπιδοφόρου νέου. Επίσης, μια απώλεια καριέρας, της δικής του καριέρας, ως δημοσιογράφου

Όταν πέφτει ‘κανονικά στο γκρεμό’ και χωρίς δίχτυ ασφαλείας, και μετά από μια περίοδο αδράνειας και περισυλλογής, η αμέσως επόμενη, είναι η Βιργινία, που τον εγκαταλείπει για ν’ ακολουθήσει το όνειρο ζωής κάθε αστής Ατθίδος που σέβεται τον εαυτό της. Σύζυγος πλούσιος και… καριέρα, ως αυτοσκοπός! Η οικογένειά του, η μόνη «σταθερή αξία», του’τραβάει το χαλί κάτω από τα πόδια’’. Του στερεί το σπίτι, την έδρα του και τον αναγκάζει με έμμεσο τρόπο να στραφεί στην καλοσύνη του πατέρα, που αποδεικνύεται κίβδηλη, και κρατά όσο και η συμπάθεια της μητριάς Σύνθιας, ή στην ανύπαρκτη στοργή της μητέρας, που περιορίζεται σε αφορισμούς, αφού ο μόνος χώρος που διαθέτει εντός της, αφορά την ίδια και τη δική της καθυστερημένη αυτοβελτίωση...!   

Καλείται λοιπόν ο ίδιος ο Ιγνάτιος από το ένστικτο που λέγεται Επιβίωση, να δημιουργήσει... Δυστυχώς όχι από το μηδέν αλλά από τα ερείπια που άφησαν κινητήριες δυνάμεις όπως οι γκρεμισμένες του φιλοδοξίες, η εμπειρίες μιας αδιάφανης απασχόλησης, οι αντοχές και οι δυνάμεις που τον κράτησαν ζωντανό από την απαξίωση μιας μεγάλης μερίδας της κοινωνίας και μιας ολόκληρης επαγγελματικής κάστας, και η συνεχής καταδίωξη ενός φαντάσματος, που φέρει το όνομα του εκλιπόντος πολιτικού Θέμη Ζιρό.

ΓΙΑ ΤΗ ΛΕΣΧΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ ΣΠΑΡΤΗΣ:                                                                                   

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ