Σάββατο, 21 Δεκεμβρίου 2024
Πολλοί άνθρωποι με πλησίασαν για να μάθουν κάτι από όσα έμαθα κι εγώ μελετώντας. Πολλοί μάλιστα από αυτούς πρόκοψαν και ως εικαστικοί.
Ξεκίνησα να διαβάζω και να μελετώ την βυζαντινή ζωγραφική
στην προσπάθειά μου να μάθω να ζωγραφίζω. Όταν ο δάσκαλός μου π. Συμεών Συμεού
με εισήγαγε στην τέχνη των εικόνων στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και με έμαθε
τα βασικά δεν υπήρχαν στην Ελλάδα σχολές να μάθεις την τέχνη αυτή εκτός από το εργαστήρι
της Σχολής Καλών τεχνών όπου δίδασκε ο Κωνσταντίνος Ξυνόπουλος κι όπου η
πρόσβαση δεν ήταν εύκολη. Αποφάσισα να αρχίσω να μελετώ μέσα από βιβλία και να ψάχνω τον λόγο της ζωγραφικής
αυτής. Βρήκα κυρίως πληροφορίες γύρω από τεχνικές και υλικά και
πολλές θεολογικές ερμηνείες από Έλληνες και ξένους θεωρητικούς των τεχνών ή ιστορικούς
τέχνης. Πουθενά σχεδόν όμως δεν βρήκα υλικό που να αναφέρεται στο βυζαντινό
ζωγραφικό σύστημα και στην λειτουργία του. Έτσι αποφάσισα να μελετήσω μόνος με
οδηγό την υπάρχουσα ανά τους αιώνες εικονογραφική παραγωγή και με στόχο να
καταλάβω πως δούλευαν οι παλαιοί ώστε να μπορέσω να δημιουργήσω κι εγώ εικόνες
ομόλογες, όχι φυσικά απαραίτητα σημαντικές από εικαστική άποψη. Αρχικά ασχολήθηκα με τον λόγο της Γραμμής στα πρόσωπα του κυρ Μανουήλ Πανσέληνου κι έγραψα
μιά μελέτη που δημοσίευσα στο περιοδικό ΔΩΜΑ στα 1987. Ύστερα, και με αφορμή ένα σχόλιο του ζωγράφου Ανδρέα Φωκά
γιά το ρυθμό σε κείμενό του στο περιοδικό Σύναξη, άρχισα να μελετώ και να ψάχνω
τον ρυθμό των εικόνων και την σχέση του με την διαχρονική ελληνική παράδοση από
την αρχαιότητα μέχρι τις φιγούρες του θεάτρου σκιών. Με πήρε πολλά χρόνια να ξεκλειδώσω και να αποκωδικοποιήσω το
"βυζαντινό" εικαστικό σύστημα στην ολότητά του και να βρώ το πώς
λειτουργεί το σχέδιο, το χρώμα και οι σχέσεις εντός της εικαστικής μορφής και
ως προς τον θεατή, το οργανικό τέλος της εικαστικής πράξης. Όλη αυτήν την μελέτη την κατέθεσα στο κοινό μέσα από σειρά
μελετών που εξέδωσε ο εκδοτικός οίκος ΑΡΜΟΣ. Παράλληλα δίδαξα σε ιδιωτικές σχολές (Εικονουργία κ.ά) στο
ΕΚΠΑ ( Τμήμα Θεολογίας ) όπου υπηρέτησα ως επίκουρος καθηγητής επί δεκαετία,
και σε πολλά πανεπιστήμια του εξωτερικού ( Yale, Notre Dame, University of
South Carolina κ ά. ) Πολλοί άνθρωποι με πλησίασαν για να μάθουν κάτι από όσα
έμαθα κι εγώ μελετώντας. Πολλοί μάλιστα από αυτούς πρόκοψαν και ως εικαστικοί.
Πολλοί διδάσκουν κιόλας βασισμένοι στο δικό μου σύστημα και στον τρόπο ερμηνείας που εισήγαγα χωρίς συνήθως να
αναφέρουν την καταγωγή της σκέψης τους. Κι αυτό με λυπεί αλλά με τα χρόνια
έγινα πιο ρεαλιστής και έμαθα να σέβομαι το δικαίωμα των ανθρώπων σε καλό και
κακό. Μερικά βιβλία μου μεταφράστηκαν σε πολλές ξένες γλώσσες και
λειτουργούν ως εγχειρίδια διδασκαλίας σε σχολές εικονογραφίας ανά τον κόσμο.
Αυτό με χαροποιεί και μου αρκεί αφού νιώθω πως ο κόπος της πολυετούς έρευνάς
μου δεν πήγε χαμένος. Γεώργιος Κόρδης, kordis.gr