«Πνευματική Αναβάπτιση στο Ιερό Κάθισμα Δολών Μεσσηνιακής Μάνης» από τον Γ. Μητράκο

Έτσι και φέτος την Κυριακή, 7 Αυγούστου, μετά την πανήγυρη της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, βρεθήκαμε πρωί-πρωί στο κατάφυτο μοναστήρι για να παρακολουθήσουμε τη Θεία Λειτουργία που τελείται με κατανυκτικότατο τρόπο από τους Πατέρες της Μονής. Το καλαίσθητο Καθολικό σε ρυθμό Βασιλικής σε κερδίζει με την όμορφη απλότητά του και τη σεμνή αγιογραφημένη εσωτερική του μορφή που την ενισχύουν με σοφία το μελιστάλακτο ψάλσιμο του πατρός Αλεξίου, η χαμηλών τόνων και γι’ αυτό επιβλητική ιεροπρέπεια του ιερομονάχου πατρός Νεκταρίου και η αθόρυβη αλλά πανταχού παρούσα εκκλησιαστική δράση του πατρός Σιλουανού. Και το ημίφως που σχηματίζεται από πρωινό φως του ήλιου που μπαίνει από τα ανατολικά παράθυρα και η γλυκύτατη μοσχοβολιά από τα μελισσοκέρια που καίγονται στον πρόναο. Δίπλα στο αναλόγιο του ψάλτη ο Ηγούμενος Γέρων Γαβριήλ Κοβιλιάτης, καθηλωμένος λόγω σοβαρών προβλημάτων υγείας στο αναπηρικό αμαξίδιο. Είναι συγκινητικό και συγκλονιστικό το γεγονός της άμετρης αγάπης και φροντίδας που απολαμβάνει από τα πνευματικά του παιδιά ο ιδρυτής του Καθίσματος. Ασυναίσθητα γίνεται η σκέψη πως σε ανάλογες περιπτώσεις τα κατά σάρκα παιδιά εγκαταλείπουν σε κάποιο ίδρυμα τους δοκιμαζόμενους γονείς τους κι αποφεύγουν να τους προσφέρουν τη λεγομένη αντιπελάργηση (σ.σ. η αρχαία λέξη «αντιπελάργησις» σημαίνει την ανταπόδοση του παιδιού προς τον ηλικιωμένο γονιό του των ευεργεσιών και της φροντίδας που δέχτηκε κατά την ανατροφή του.)

Η όλη παρουσία του σεβάσμιου και ανήμπορου σωματικά Γέροντα είναι ένα μάθημα πνευματικής οικοδομής, καθώς το φωτεινό του πρόσωπο και τα ιλαρά μάτια του αναπληρώνουν όσα το στόμα του δεν μπορεί να προφέρει. Είναι αυτό που εύστοχα ονομάζεται «εύγλωττη σιωπή»  και συνάδει στο μοναχικό ράσο και την ασκητική αποστολή που επιλέγει κάποιος όταν «φεύγει» από τον κόσμο, αναζητώντας το δρόμο για τη θέωση.  

Οι μοναχοί με τη σιωπή ακούν τη φωνή του Θεού κι αποκτούν την αρετή. Ο άγιος Συμεών ο νέος θεολόγος έγραψε πως «οδός ταχεία προς ανάληψιν αρετής η σιωπή εστί τοις εισαγωγικοίς των χειλέων και η μύσις των οφθαλμών και των ώτων η κώφευσις».

Στο Γεροντικό διαβάζουμε: «Ο Αρχιεπίσκοπος Θεόφιλος πήγε κάποτε στη σκήτη. Συνάχθηκαν όλοι οι αδελφοί και λέγουν στον αββά Παμβώ: Πες ένα λόγο στον πάπα για να ωφεληθεί. Τους αποκρίνεται ο Γέρων: «Αν δεν ωφελείται με τη σιωπή μου, ούτε με το λόγο μου πρόκειται να ωφεληθεί».

Κάποτε πήγαν στο Μέγα Αντώνιο τρεις επισκέπτες. Οι δυο άρχισαν να τον ρωτούν για πολλά και διάφορα πράγματα. Ο τρίτος δεν ρωτούσε τίποτε. Κι όταν ο Άγιος τον προέτρεψε να τον ρωτήσει κάτι αυτός απάντησε: «Μου φτάνει μόνο που σε βλέπω άγιε του Θεού»!

Ο ποιητής της Ρωμιοσύνης Γιάννης Ρίτσος γράφει κάπου: «Η σιωπή φωνάζει πιο βαθιά»!

Και ο Αιγιώτης ποιητής Γιώργος Παπασταθόπουλος στο ποίημά του «Εύγλωττη,,,σιωπή»:

Τι ζητάς μικρό ζουλάπι

να σου πω αν σ’ αγαπώ;

Δε σου δείχνω την αγάπη

με τον τρόπο που σιωπώ;

Όταν βλέπεις σε δυο μάτια

ώριμο, γλυκό, νωπό

και στα χέρια σου πραμάτεια

της αγάπης τον καρπό;

Ξέχασε, λοιπόν, τις λέξεις!

Στο ’χω πει και ξαναπεί!

Μάθε, πριν μ’ αυτές να μπλέξεις,

να διαβάζεις τη…σιωπή!

Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας στο φιλόξενο αρχονταρίκι προσφέρεται πλούσιο μοναστηριακό κέρασμα, ενώ ο ιερομόναχος πατήρ Νεκτάριος Κοβιλιάτης με την ευλογία του Γέροντα παρουσιάζει τρία θέματα για προβληματισμό. Το πρώτο αναφερόταν σε κάποια κυρία που παρασκεύαζε πρόσφορα για τη Θεία Λειτουργία, αν και ήταν χολωμένη με μια γειτόνισσά της, βέβαιη πως με τον τρόπο αυτό ευαρεστεί το Θεό μέχρις ότου κατάλαβε ότι τα λόγια του Ευαγγελίου αφορούσαν την ίδια και μεταμελήθηκε. «Εάν ουν προσφέρης το δώρον σου επί το θυσιαστήριον κακεί μνησθής ότι ο αδελφός σου έχει τι κατά σου, άφες εκεί το δώρον σου έμπροσθεν του θυσιαστηρίου και ύπαγε πρώτον διαλλάγηθι τω αδελφώ σου και τότε ελθών πρόσφερε το δώρον σου». (Μετάφραση: Όταν προσφέρεις το δώρο σου στο θυσιαστήριο κι εκεί θυμηθείς πως ο αδελφός σου έχει κάποιο παράπονο εναντίον σου, τότε άφησε το δώρο σου μπροστά στο θυσιαστήριο και πήγαινε πρώτα να συμφιλιωθείς με τον αδελφό σου και τότε αφού ξαναέλθεις πρόσφερε το δώρο σου). Το δεύτερο ήταν ένα κείμενο που σχολίαζε χιουμοριστικά τη σύγχρονη μόδα της καθ’ υπερβολή «ζωοφιλίας» που είναι κατ’ ουσία μια μορφή ειδωλολατρείας, αφού αντί να δείχνουμε στα ζώα τον πρέποντα σεβασμό τους εκφράζουμε ανθρωπομορφική λατρεία! Τα λόγια του κειμένου αυτού αποκτούσαν ιδιαίτερη σημασία στο χώρο του Καθίσματος, που είναι αποδεδειγμένα μια μικρή κιβωτός ζώων! Και το τρίτο κείμενο αφορούσε την περίοδο του Δεκαπενταύγουστου την οποία διανύουμε με την τέλεση εναλλάξ της Μικράς και της Μεγάλης Παρακλήσεως προς την Παναγία, προς την οποία προστρέχουν όλοι οι χριστιανοί και δη οι πονεμένοι, επιζητώντας τη βοήθειά της.

Έχει φτάσει το μεσημέρι. Πρέπει να αποχωρήσουμε για να δώσουμε τη δυνατότητα στους σεβαστούς μας Πατέρες να ασχοληθούν με τα λοιπά διακονήματά τους και να προσφέρουν τις πολύτιμες υπηρεσίες τους στον πνευματικό τους πατέρα Γέροντα Γαβριήλ. Αποχωριζόμαστε με αισθήματα πραγματικής αγάπης, ξαλαφρωμένοι από τα πολλά καθημερινά προβλήματα, έτοιμοι να βελτιώσουμε τον εαυτό μας και να αλλάξουμε στο μέτρο των δυνάμεων και των δυνατοτήτων μας την άνιση και άδικη κοινωνία μας.

Γιάννης Μητράκος