«Ετυμολογική ερμηνεία των λέξεων κύων, σκυλί, καναρίνι και γάτα» από τον Γιάννη Λαμπρινάκο - ερευνητή

Σκύλος ή σκύλαξ, από τη ρίζα σκ- (εξαπλώνομαι)  στα αρχαία χρόνια καλείτο το μικρό νεογέννητο σκυλάκι, το κουτάβι. Βαθμιαία,  ο όρος σκύλος γενικεύτηκε, επικράτησε και αντικατέστησε το κύων.

Το ενήλικο σκυλί στην αρχαιότητα λεγόταν κύων, στη γενική του κυνός. Η  ρίζα κατ’ εμέ ετυμολογικά σημαίνει κάτι που κινείται. (Κανιά, κούνια, κανό, ύαινα και πολλές άλλες λέξεις).

Φανταστείτε την έκπληξή μου όταν ερευνώντας την ετυμολογία του καναρινιού, το γνωστό ωδικό πτηνό που και αυτό βέβαια θεωρείται κατοικίδιο, διαβάζω ότι πήρε το όνομά του λόγω του ότι υπήρχαν πολλά σκυλιά (canines=κύνες) στις Κανάριους νήσους!

Η λέξη κυνηγός, ο ηγέτης των κυνών, αυτός που οδηγεί τα σκυλιά κατά την εμή ερμηνεία προηγείται της αγγλικής king. Αυτός δηλαδή που οδηγεί τα σκυλιά, φέρνει καλύτερα θηράματα, άρα είναι ο βασιλέας.

Το σκυλί λέγεται λοιπόν:

• Λατινικά: caninus -κανίνους
• Ιταλικά; Cane-κάνε
• Γαλλικά: chien-σιέν
• Γερμανικά: hunt-χούντ
• Στα Αγγλικά το dog-ντογκ κρατάει ακόμη το μυστήριό του!
• Στα Ισπανικά η λέξη perrro-πέρρο, αβεβαίου ετύμου, αντικατέστησε το αρχικό καν.
• Στα Τουρκικά κιοπέκ,  αβεβαίου ετύμου.
• Στα Τσακώνικα: ο κούε. Στον πληθυντικό: οι κούνε

Γάτα

Η γάτα στην αρχαιότητα, (δεν ήταν κατοικίδιο), λεγόταν γαλή, αλλά βαθμιαία επικράτησε το σχεδόν πανευρωπαϊκό κατ. Έτσι έχουμε:

• Λατινικά: catta
• Αραβικά: qitt
• Αγγλικά: catt
• Γερμανικά: Katze
• Βυζαντινά ελληνικά: κάτα εξ ου και γάτα
• Ιταλικά : gatto
• Ισπανικά: gato
• Γαλλικά: chat
• Βουλγαρικά: kotka
• Ρωσικά: koska

Η πανάρχαια ρίζα κτ- ετυμολογικά, πάλι κατά την εμή ερμηνεία, σημαίνει αυτό που κτείνω = σκοτώνω, είναι κτήμα μου και κείται κάτω. Από τη ρίζα αυτή παράγονται πολλές λέξεις όπως: κοίτη, κήτος, κάτω, κτήμα, city (πόλη) και άλλες. Ας σημειωθεί εδώ ότι το μικρό σκυλί λέγεται κουτάβι και στην παιδική γλώσσα ακούγεται και ως κούτα. Τέλος και η κότα είναι και αυτή κάτι που κείται κάτω.

Η δε λέξη pet = κατοικίδιο στα αγγλικά, μια λέξη που κοντεύει να γίνει ελληνική, ετυμολογείται από το γαλλικό petit = μικρό.

Κύρια πηγή: http://www.etymonline.com
Email: lambrinakos@yahoo.com
697 403 6734