«Τα Βουνά» από τον Αλέξανδρο Τυροβολά

Πολλά και διάφορα θρησκευτικά ιδρύματα εγκαταστάθηκαν σε κορυφές ή «απάτητα σημεία» των ορεινών περιοχών σε εποχές που το κράτος ήταν αδύνατο. Τη ζωή όμως των βουνών διαπότισε και η βία. Έτσι τα βουνά αποτέλεσαν πεδίο για «αποκλίνουσες» από την καθημερινότητα δραστηριότητες, πρόσφεραν προστασία σε φυγάδες κάθε λογής, έγιναν καταφύγια των πολιτικά ή κοινωνικά παράνομων. Έγιναν πεδία ελευθερίας για κατατρεγμένους από διάφορες εξουσίες. Ο Κωστής Παλαμάς στο τραγούδι των βουνών λέγει: «Κι από τα χαύνα πλήθη μακριά- σε χρόνια σκλαβωμένα, θαμπά κρύα, Θρέψατε εσείς του Γένους τη Θεά, την αιθεροπλασμένη ελευθερία»

Ο Γάλλος ιστορικός Φερνάν Μπρωντέλ θα βεβαιώσει ότι η φεουδαρχία δεν μπόρεσε να συμπεριλάβει στους κρίκους της αλυσίδας της το μεγαλύτερο τμήμα των ορεινών περιοχών. Ο ίδιος αναφέρεται στη βεντέτα, ένα μηχανισμό εκδίκησης, χαρακτηριστικός της συνοχής των ορεινών συλλογικοτήτων και ευδοκίμησε στις ορεινές περιοχές της Μεσογείου και θα αφήσει ίχνη μέχρι και στις μέρες μας. Ο Γάλλος ζωγράφος και αρχαιολάτρης Λουί Ντυπρέ σε μια πορεία μέσα από απόκρυμνα μονοπάτια από τα Γιάννενα προς τα Τρίκαλα εκφράζει την πεποίθηση του ότι τα περισσότερα βουνά της Ελλάδας έγιναν για να χρησιμοποιούνται ως καταφύγια από ληστές και διωκόμενους κι ακόμα για να προστατεύσουν ένα λαό που συχνά προτίμησε τον θάνατο από τη σκλαβιά.

Για τα βουνά της Ελλάδας έχουν γραφεί πολλά από Έλληνες ποιητές. Αναφέρω εδώ ενδεικτικά τον Κρυστάλλη, τον Παλαμά, τον Βρεττάκο, τον Ρίτσο, τον Ελύτη, τον Σαραντάρη, τον Σπεράντζα, τον Παπαντωνίου κλπ. Βέβαια και το δημοτικό τραγούδι εξυμνεί τα βουνά. Χαρακτηριστικός είναι ο στίχος «Καλότυχα είναι τα βουνά, ποτέ τους δεν γερνάνε». Ο Βρεττάκος αναφέρει για τον Ταΰγετο «Έτσι μου στάθηκε ο Ταΰγετος. Όπως ο κόρφος της μητέρας μου» Ο Ελύτης στο «Άξιον εστί» γράφει για τα βουνά ότι «Πάνω η μνήμη τους καίει-άκαυτη βάτος». Τέλος ο σκηνοθέτης Γιάννης Σμαραγδής έγραψε για τον Ψηλορείτη. «Η ανάβαση στα άνω στρώματα του βουνού (Ψηλορείτη) έμοιαζε με μετάβαση από το ελάχιστο στο Όλον. Σαν μαγική τελετή ευφρόνυσης επανασυγκόλλησης με την Αγία Μήτρα....Τούτο το μεγάλης κοσμικής ενέργειας βουνό μας εγκαλεί. Σιωπώντας» 

Προσωπικά έχω βιώσει τις Βερβενιώτικες πλαγιές, κομμάτι του Πάρνωνα, τόσο με την κτηνοτροφία (στα παιδικά και εφηβικά χρόνια) όσο και με πεζοπορίες. Είναι πετρώδεις με μεγάλες κλίσεις και απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή όταν κατακλύζονται από ακραία καιρικά φαινόμενα (καταρρακτώδεις βροχές, χαλαζοπτώσεις). Οι βοσκότοποι είναι πανέμορφοι και θρέψανε διαχρονικά μέχρι 40.000 αιγοπρόβατα.

Τα τελευταία χρόνια στα βουνά παράγεται αιολική ενέργεια η οποία βεβαίως είναι χρήσιμη, όμως μειώνει την ομορφιά του τοπίου.

Ελπίζουμε ότι θα κυριαρχήσει το μέτρο στη συμπεριφορά μας απέναντι στα βουνά λαμβανομένου υπόψιν και της κλιματικής αλλαγής που ήρθε δυναμικά για να μείνει. Ας ακούσουμε τον Διονύσιο Σολωμό «Πάντ΄ανοιχτά, πάντ΄ αγρυπνα τα μάτια της ψυχής μου» και τον Μιχάλη Κατσαρό «Μην αμελήσετε. Πάρτε μαζί σας νερό. Το μέλλον μας έχει πολλή ξηρασία».

Άστρος 07/06/2023

Ο  ΣΥΝΤΑΞΑΣ
ΤΥΡΟΒΟΛΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
ΣΥΝ/ΧΟΣ ΓΕΩΠΟΝΟΣ ΑΤΕ