Γενικά Αρχεία του Κράτους Λακωνίας: «Περί των διαδικασιών αποκατάστασης του παλαιού Πρωτοδικείου Σπάρτης»

Στη συνέχεια κατατέθηκε αίτηση του τότε ΥΠΔΒΜΘ προς την Πολεοδομία Δήμου Σπάρτης για την χορήγηση Άδειας Οικοδομής «Αποκατάστασης του διατηρητέου κτιρίου του παλαιού Πρωτοδικείου Σπάρτης και προσαρμογής του για τη στέγαση των ΓΑΚ Ν. Λακωνίας». (Φ472/3053/13779/ΣΤ3/8-2-2012 έγγραφο ΔΙΕΦΕΣ/ΥΠΔΒΜΘ).

Η απάντηση της Πολεοδομίας (αρ. πρωτ. 20230/13.3.2012) περιλάμβανε την ανάγκη για «τροποποίηση του Ρυμοτομικού Σχεδίου Σπάρτης ως προς τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης στο τμήμα που βρίσκεται το κτίριο» (αφού ήταν ακόμη χαρακτηρισμένο ως δικαστήριο παρά το γεγονός ότι ακριβώς απέναντί του είχε ανεγερθεί και λειτουργούσε ήδη  οχτώ χρόνια το νέο Πρωτοδικείο). Πιο συγκεκριμένα αναφερόταν ότι απαιτείται τροποποίηση στον εν λόγω χώρο από την προβλεπόμενη ειδική χρήση «Δικαστήριο» στην ειδική χρήση «Γενικά Αρχεία του Κράτους».                                                         

Για να επιτευχθεί όμως αυτός ο στόχος έπρεπε πρώτα να ζητηθεί η «άμεση έγκριση της Τροποποίησης του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Σπάρτης, ώστε να προχωρήσει η διαδικασία έκδοσης της οικοδομικής άδειας», το οποίο και πραγματοποιήθηκε (ΔΙΕΦΕΣ /ΥΠΠΕΘ αρ. πρωτ. Φ472/4040/137926/ΣΤ3/5.11.2012)

Στη συνέχεια προέκυψε η θετική απόφαση του Δήμου Σπάρτης σχετικά με την τροποποίηση του ΓΠΣ Σπάρτης με την απόφαση 110/2012, όπως και η θετική επιβεβαίωση από το ΥΠΠΟΤ (Μάρτιος 2013).

Τελικά στις 3/4/2013 η Πολεοδομία Σπάρτης με το υπ’ αριθ. 11793 έγγραφό της προς την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου (Τμήμα Πολεοδομικού Σχεδιασμού και Εφαρμογών) ζήτησε την εξέταση του αιτήματος της τροποποίησης του ΓΠΣ. Η τροποποίηση του ΓΠΣ Σπάρτης για την χωροθέτηση κτηρίου των ΓΑΚ –Αρχείων Ν. Λακωνίας ολοκληρώθηκε και δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 290/3.9.2014 (τεύχος αναγκαστικών απαλλοτριώσεων και πολεοδομικών θεμάτων).

Στη συνέχεια (25/9/2014) υπεβλήθη αίτημα από το Δήμο Σπάρτης στο ΥΠΕΘ, περί ενεργειών για την τροποποίηση εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου Σπάρτης ως προς τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης σε τμήμα οικοδομικού τετραγώνου επί των οδών Λυκούργου και Άγιδος, στο οποίο χωροθετείται το διατηρητέο κτήριο του παλαιού πρωτοδικείου Σπάρτης.

Ανάμεσα στα δικαιολογητικά που έπρεπε να κατατεθούν ήταν και τοπογραφικά διαγράμματα. Ο Δήμος, με τις κατάλληλες υπηρεσίες του, προσφέρθηκε να βοηθήσει στην περίπτωση αυτή, για να επισπευσθεί η τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου Σπάρτης. Όμως, το τμήμα ιστορικών κέντρων πόλεων και παραδοσιακών οικισμών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας έκρινε, σύμφωνα με το υπ. αρ. πρωτ. 36538/5.9.2016 έγγραφό του, ότι απαιτείτο διόρθωση των διαγραμμάτων, λόγω σχεδιαστικών ασαφειών, την οποία όμως ο Δήμος Σπάρτης αδυνατούσε να πραγματοποιήσει.

Οι εργασίες αυτές ολοκληρώθηκαν με την ουσιαστική βοήθεια του Δικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης και του κ. Ιωάννη Βαρβιτσιώτη, τ. υπουργού,  και το νέο διορθωμένο τοπογραφικό διάγραμμα υπεβλήθη στην Περιφέρεια Πελοποννήσου (Δ/νση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού, Τμήμα Χωρικού Σχεδιασμού)  στις  18/5/2018, αλλά στις 17/7/2018 η Περιφέρεια ζήτησε νέα απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου Σπάρτης. Το Δημοτικό Συμβούλιο Σπάρτης περιέλαβε στα θέματά του της 15/10/2018 την «Επικαιροποίηση της αριθμ. 410/2015 (ΑΔΑ: 6Φ1ΜΩ1Ν-26Ξ) Απόφασης Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου Σπάρτης περί έγκρισης αιτήματος του τ. Υπουργείου Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων που αναφέρεται στην τροποποίηση του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου Σπάρτης στο βορειοανατολικό τμήμα του οικοδομικού τετραγώνου χωρίς αριθμό, που περικλείεται από τις οδούς Λυκούργου, Άγιδος, Λυσσάνδρου και Μητροπολίτου Γερμανού, στο οποίο βρίσκεται το διατηρητέο κτίριο του Παλαιού Πρωτοδικείου Σπάρτης, ως προς την επιτρεπόμενη χρήση γης από «ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ» σε «ΓΕΝΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ – ΑΡΧΕΙΑ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ» Εισηγητής:  κ. Παναγιώτης Αργυρόπουλος».

Στη συνέχεια, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στις 7.6.2019 πληροφόρησε το Δήμο Σπάρτης (Δ/νση Τεχνικών Υπηρεσιών), απαντώντας σε σχετικό ερώτημά του,  ότι το σχέδιο του Π. Διατάγματος έχει διαβιβασθεί για συνυπογραφή στον Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού. Στη συνέχεια στις 28.8.2019 κατετέθη έγγραφα η σύμφωνη γνώμη του Υπουργείου Πολιτισμού.

Στις 29/10/2019 η Δ/νση Τεχνικών Υπηρεσιών Δήμου Σπάρτης με νέο έγγραφο της (αρ.πρωτ. 12011) προς το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ζήτησε ενημέρωση περί της συνέχειας των ενεργειών.

Τελικά, και αφού ζητήθηκε η γνωμάτευση του Συμβουλίου της Επικρατείας, εκδόθηκε Προεδρικό Διάταγμα σχετικά με την «τροποποίηση του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου Σπάρτης (Ν. Λακωνίας) στο χώρο, που περικλείεται από τις οδούς Λυκούργου, Άγιδος, Μητροπολίτου Γερμανού και Λυσσάνδρου, καθορισμός χώρου Γενικών Αρχείων του Κράτους και καθορισμός όρων και περιορισμών δόμησης», το οποίο δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 289/Δ΄/ 3.6.2020.

Δυστυχώς όμως ο παραλογισμός συνεχίστηκε, καθώς χρειαζόταν επικαιροποίηση της κατατεθειμένης μελέτης που αφορά στο κτίριο, όχι μόνο στο οικονομικό σκέλος,  που ούτως ή άλλως το γνωρίζαμε, αλλά και σε άλλα σημεία της,  γεγονός που οφείλεται στην ορθή εφαρμογή του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, που εν τω μεταξύ δημιουργήθηκε. Για το λόγο αυτό η μελέτη που μέχρι τώρα ανέμενε στο γραφείο της Πολεοδομίας Σπάρτης την έκδοση  των δύο ΦΕΚ για να δοθεί άδεια υλοποίησής της, επέστρεψε στο Υπουργείο Παιδείας για να τροποποιηθεί σύμφωνα με τα νέα δεδομένα. 

Είναι γεγονός λοιπόν ότι χάθηκε και συνεχίζει να χάνεται πολύτιμος χρόνος για να σωθεί ένα κτήριο τέτοιας ιστορικής αξίας. Tο κτίριο που προστατεύεται από το Υπουργείο Πολιτισμού (Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Δυτικής Ελλάδος) με την Υ.Α. ΥΠΠΟ /ΔΙΛΑΠ /Γ/ 362 /9806 /7.4.1982 (ΦΕΚ 176/Β/21.4.1982) είναι το παλαιότερο δημόσιο κτίριο της Σπάρτης, στο οποίο εγκαταστάθηκαν οι Δημόσιες Αρχές με τιμητικές εκδηλώσεις τον Ιανουάριο του 1837, σύμφωνα με την εφημερίδα Η ΕΛΠΙΣ ΑΘΗΝΩΝ (αρ. φύλλων 28-29, 22.01.1837). Πιθανότατα να πρόκειται και για το παλαιότερο δημόσιο κτίριο της οθωνικής περιόδου στην Ελλάδα.               

Την περίοδο Οκτώβριος - Νοέμβριος του 2020 οι βουλευτές Λακωνίας Θανάσης Δαβάκης και Νεοκλής Κρητικός υπέβαλαν επερώτηση προς την υπουργό Παιδείας για το συγκεκριμένο Θέμα. Το υπουργείο Παιδείας στην απάντησή του ενημέρωνε «ότι μετά την δημοσίευση στις 3/6/2020 του Προεδρικού Διατάγματος τροποποίησης του Ρυμοτομικού Σχεδίου Σπάρτης στο τμήμα του οικοδομικού τετραγώνου όπου βρίσκεται το παλαιό Πρωτοδικείο, η Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου επέστρεψε το φάκελο για την έκδοση της οικοδομικής άδειας.

Το γεγονός αυτό υποχρεώνει τη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών του υπουργείου Παιδείας να επικαιροποιήσει τη Μελέτη και τα Τεύχη Δημοπράτησης προκειμένου μετά την ολοκλήρωσή τους και την έκδοση της Άδειας Δόμησης από την Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου Σπάρτης, να προχωρήσει στη δημοπράτηση και υλοποίηση του έργου.  Η διαδικασία της επικαιροποίησης της Μελέτης και των Τευχών Δημοπράτησης βρίσκεται αυτή τη στιγμή εν εξελίξει, καθώς αναμένεται η σχετική γνωμοδότηση του Τεχνικού Συμβουλίου. Αμέσως μετά τη γνωμοδότηση του Τεχνικού Συμβουλίου η υπηρεσία θα προχωρήσει στην προκήρυξη του Διαγωνισμού ανάδειξης μελετητικού σχήματος και με την περάτωση της εκπόνησης της επικαιροποίησης της Μελέτης και των Τευχών Δημοπράτησης και της έγκρισής τους από την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Δυτικής Ελλάδος και το υπουργείο Παιδείας, θα υποβληθεί εκ νέου φάκελος για την έκδοση Άδειας Δόμησης στην Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου Σπάρτης. Η έκδοση της οικοδομικής άδειας είναι το τελευταίο βήμα πριν το Τεχνικό Τμήμα της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του υπουργείου Παιδείας προχωρήσει στη δημοπράτηση του έργου με σκοπό την ανάδειξη αναδόχου εργολάβου και την υλοποίησή του».

Το 2021 όλες οι πολιτικές δυνάμεις της Λακωνίας Βουλευτές, Περιφέρεια, Δήμος προσπάθησαν να «κινήσουν» το θέμα εκ νέου. Το φθινόπωρο του 2021 στην προσπάθεια επικαιροποίησης της μελέτης προσφέρθηκε να βοηθήσει το Τεχνικό Συμβούλιο του Υπουργείου Υποδομών, καθώς το αρμόδιο Τεχνικό Συμβούλιο του Υπουργείου Παιδείας δεν έχει ακόμη συγκροτηθεί. Μετά το πέρας των εργασιών του Τεχνικού αυτού Συμβουλίου προέκυψε στις 21.2.2022 η «Απόφαση έγκρισης των Τευχών Διαγωνισμού και διενέργειας του Διαγωνισμού για την ανάθεση σε μελετητή της Επικαιροποίησης της Μελέτης Αποκατάστασης του παλαιού Πρωτοδικείου Σπάρτης για τη στέγαση των ΓΑΚ Ν. Λακωνίας».

Αναμένουμε πλέον το αποτέλεσμα της ανάθεσης σε μελετητή της επικαιροποίησης της μελέτης αυτής και την εκπόνηση της συγκεκριμένης μελέτης.