«Καφετέρια - Πολιτισμός, 1 - 0», από την Ευγενία Κονίδη

Στην αρχαία Ελλάδα ονόμαζαν Μουσική την τέχνη των Μουσών, που αρχικά σήμαινε το τραγούδι και την οργανοπαιξία, την Ποίηση, το Μέλος και τον Χορό ως αδιάσπαστη ενότητα, ενώ αργότερα σήμαινε την πνευματική καλλιέργεια, καθώς η ίδια η λέξη μουσική ετυμολογικά προέρχεται από την αρχαιοελληνική ρίζα «μω», η οποία σημαίνει «ερευνώ, ζητώ να μάθω σε βάθος».

Στην αρχαία, λοιπόν, Ελλάδα η γνώση της μουσικής θεωρείται απαραίτητη και όποιος δεν ήξερε να τραγουδά ήταν υπόλογος για ύποπτη άγνοια, ενώ ο καλλιεργημένος άνθρωπος ονομαζόταν και <<μουσικός ανήρ>>. Ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης επεσήμαναν την δύναμη της μουσικής, αναφερόμενοι στον τρόπο με τον οποίο αυτή επηρεάζει το ήθος των ανθρώπων, επενεργώντας στα πάθη και τις αδυναμίες, με αποτέλεσμα η παιδευτική και θεραπευτική της δράση να θεωρείται αδιαμφισβήτητη. Γενικότερα, είχαν αντιληφθεί ότι η διδασκαλία της μουσικής προσφέρει στα παιδιά ψυχαγωγία, σωστή διαγωγή, αισθητική καλλιέργεια, καταλυτική επίδραση στο ήθος και τη διαμόρφωση του χαρακτήρα. Η συνειδητοποίηση της αξίας αυτής οδηγούσε στο να αποτελεί η μουσική αναπόσπαστο κομμάτι σε πολλές εκδηλώσεις του ιδιωτικού και δημόσιου βίου, από τους γάμους και τα νανουρίσματα μέχρι και τον θερισμό και τις γιορτές. Για να ευλογήσουμε και τα γένια μας, η Σπάρτη ήταν η μουσική πρωτεύουσα της αρχαϊκής εποχής με τον Τυρταίο να θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους λυρικούς ποιητές και την μουσική να συμπεριλαμβάνεται στην καθημερινή εκπαίδευση των Σπαρτιατών.

Και στη σύγχρονη, όμως, εποχή, νευροβιολογικές έρευνες έχουν δείξει πως η μουσική σχετίζεται με την μνημονική λειτουργία, την ανάγνωση, τον έλεγχο της προσοχής, την συνδυαστική σκέψη, την αυτοπεποίθηση και τις κοινωνικές δεξιότητες, επιβεβαιώνοντας για άλλη μία φορά την σοφία των προγόνων μας.

Με βάση το συμπέρασμα ότι από την αρχαιότητα ως σήμερα αναγνωρίζεται η αξία της μουσικής, ας προχωρήσουμε στο δια ταύτα. Χωρίς καμία διάθεση απαξίωσης, θεωρώ πως στην σημερινή εποχή κρίνεται αναγκαίος ο επαναπροσδιορισμός του ρόλου της μουσικής αγωγής στο υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα, δεδομένου ότι αυτό έχει επικεντρωθεί περισσότερο στα βασικά λεγόμενα μαθήματα. Όμως, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η κοινωνία μας δεν χρειάζεται μόνο επιστήμονες, αλλά και ολοκληρωμένες προσωπικότητες. Επίσης χωρίς καμία διάθεση κριτικής σχετικά με το εύρος και την ποιότητα πολιτιστικών δραστηριοτήτων σε τοπικό, αλλά και όχι μόνο επίπεδο, θεωρώ πως παρόμοιες πρωτοβουλίες όπως αυτή στην οποία αναφέρθηκα στην αρχή του άρθρου, θα πρέπει να αποτελούν πρότυπο, να επιβραβεύονται, να ενισχύονται με κάθε τρόπο, ώστε να αποτελέσουν μέρος της ψυχαγωγίας των πολιτών, ως αναπόσπαστο και αυτονόητο τμήμα αυτής. Και τότε, ίσως, τα παιδιά μας να αναζητήσουν και κάτι άλλο, πέρα από την καφετέρια, για να προσφέρουν στον εαυτό του την ξεκούραση και την φυγή από την καθημερινότητα που τόσο έχουν ανάγκη!

Ευγενία Κονίδη