«Είμαι αλλεργικός, να κάνω το εμβόλιο;», από τον Π. Παπαλεξανδράκο, αλλεργιολόγο

• «Υπήρξαν Αλλεργικές αντιδράσεις μετά την χορήγηση του Εμβολίου»;   

Ναι, υπήρξαν αναφορές Αλλεργικών Αντιδράσεων

• «Αυτές οι αντιδράσεις ήταν συχνές; Ήταν σοβαρές; Πως αντιμετωπίστηκαν»;

Για την σπανιότητα, την απάντηση μας την δίνει χαρακτηριστικά ο Dr Purvi Parikh, αλλεργιολόγος και ανοσολόγος, στο Ιατρικό Κέντρο Langone του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης «Στατιστικά πιο πιθανό είναι να σε κτυπήσει… κεραυνός, παρά να πάθεις αναφυλαξία μετά από ένα εμβόλιο». Το Αμερικανικό Κολλέγιο για τις Αλλεργίες, το Άσθμα & την Ανοσολογία (ACAAI) υπολόγισε την συχνότητα σε ποσοστό 1,31 ανά 1 εκατομμύριο δόσεις.

Η αντιδράσεις γενικά ήταν ήπιες, αλλά υπήρξε και ένας πολύ μικρός αριθμός περιστατικών αναφυλαξίας, η οποία είναι μια σοβαρή αλλεργική αντίδραση. Όμως, και αυτοί οι ασθενείς που είχαν τις σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις, σύντομα ανάρρωσαν με την χορήγηση αμέσως της απαιτούμενης θεραπείας. 

• «Ποια ήταν η αιτία των αντιδράσεων; Όταν μάλιστα έχουν συμβεί αντιδράσεις και σε άτομα χωρίς προηγούμενο Ιστορικό Αλλεργίας»;

Μέχρι τώρα δεν έχει τεκμηριωθεί η αιτία. Η έρευνα ήδη ξεκίνησε και όπως ήταν φυσικό πρωτάρχισε από τα συστατικά του εμβολίου. Οι υπόνοιες έχουν εστιαστεί σε ένα έκδοχο την πολυαιθυλενική γλυκόλη (PEG), η οποία υπάρχει σε ενέσιμα φάρμακα και σε διάφορα σκευάσματα εντέρου, επειδή στο συστατικό αυτό έχουν αναφερθεί αντιδράσεις κατά το παρελθόν στην βιβλιογραφία. Σχετικά Dr Peter Marks, διευθυντής του Κέντρου Βιολογικής Αξιολόγησης & Έρευνας (CBER) της αμερικανικής Υπηρεσίας Τροφίμων & Φαρμάκων (FDA) τονίζει: «Τα υπόλοιπα συστατικά του εμβολίου, εκτός από PEG, είναι λιπίδια, άλατα, σάκχαρα και γενικότερα ουσίες οι οποίες είναι απίθανο να προκαλέσουν αλλεργία».

Στις Η.Π.Α. έχουν αρχίσει ήδη από τα National Institutes of Health (NIH) κλινικές μελέτες για τον προσδιορισμό της αιτίας, στις οποίες έχουν ενταχθεί και εθελοντές με ιστορικό σοβαρών αλλεργικών αντιδράσεων και αναφυλαξίας. 

• «Ποιες είναι οι Αντενδείξεις χορήγησης του Εμβολίου»;

Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ):

Το εμβόλιο  Αντενδείκνυται:

1. Σε άτομα με γνωστή αλλεργία σε ένα από τα συστατικά του εμβολίου.
2. Σε άτομα τα οποία εμφάνισαν σοβαρή αλλεργική αντίδραση κατά τη χορήγηση της πρώτης δόσης. 

Επανερχόμαστε στο αρχικό ερώτημα:

«Είμαι Αλλεργικός μπορώ να κάνω το εμβόλιο για τον Κορονοιό»; 

Το ACAAI (Το Αμερικανικό Κολέγιο Αλλεργίας-Άσθματος και Ανοσολογίας τονίζει:

Δεν διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο αλλεργικής αντίδρασης στο εμβόλιο όσοι έχουν αλλεργίες σε:

• Φάρμακα
• Τρόφιμα
• Έντομα
• Latex
• Εισπνεόμενα αλλεργιογόνα

Τα CDC (Ομοσπονδιακά Κέντρα Ελέγχου & Προλήψεως Ασθενειών στις Η.Π.Α.) ορίζουν:

Το εμβόλιο μπορούν να κάνουν όσοι έχουν γνωστές αλλεργίες σε:

• Τρόφιμα
• Αλλεργιογόνα από κατοικίδια ζώα
• Latex
• Περιβαλλοντικά αλλεργιογόνα (π.χ. γύρη, ακάρεα οικιακής σκόνης)
• Φάρμακα που λαμβάνονται από το στόμα

Όμως, τα CDC επίσης ορίζουν ότι οι άνθρωποι με ιστορικό σοβαρών αλλεργικών αντιδράσεων σε εμβόλια, πρέπει να συναποφασίζουν με τον αλλεργιολόγο τους αν και πως θα εμβολιαστούν. 

Βέβαια σε αυτό το σημείο θα πρέπει να παραθέσουμε και κάποιες απόψεις που εκφράστηκαν μετά τις αντιδράσεις και που δεν θεωρούνται κρατούσες:

Στη Βρετανία, οι ρυθμιστικές Αρχές συνέστησαν να μην γίνεται το εμβόλιο

• Σε άτομα με γνωστές σοβαρές αλλεργίες ή αναφυλαξία σε οποιοδήποτε φάρμακο ή τρόφιμο.

Όμως, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι επειδή η Βρετανία  ήταν η πρώτη χώρα που ξεκίνησε τον εμβολιασμό ήταν επόμενο και λογικό μετά τις πρώτες αντιδράσεις να κινηθεί σε πιο αυστηρή, πιο αμυντική και συντηρητική τροχιά και κατεύθυνση.

Συμπερασματικά με βάση όλα τα πιο πάνω:

«Όλοι οι Αλλεργικοί στα αναφερθέντα Αλλεργιογόνα, εκτός από εκείνους που είναι αλλεργικοί στα συστατικά του εμβολίου μπορούν να εμβολιαστούν».

Μέχρι όμως να προσδιοριστεί σαφώς το αλλεργιογόνο ή άλλη αιτία των αντιδράσεων, όπως συνιστά και η Ελληνική Εταιρεία Αλλεργιολογίας και Κλινικής ανοσολογίας, λογικό θα είναι: 

Να διενεργείται Αλλεργιολογική Εκτίμηση και πιθανή χορήγηση Προφυλακτικής Θεραπείας σε:

• Όσους αναφέρουν αντίδραση σε Ενέσιμο Φάρμακο, ιδία Εμβόλιο, ή Διαγνωστικό Παρασκεύασμα (που πιθανόν να περιέχει PEG)
• Ασθενείς που αντέδρασαν σε σκευάσματα εντέρου που περιέχουν PEG
• Ασθενείς με ιστορικό αντιδράσεων σε πολλαπλά άσχετα μεταξύ τους φάρμακα και προϊόντα
• Ασθενείς με αντίδραση σε φαρμακευτική ουσία μόνο όταν περιέχεται σε συγκεκριμένη ή συγκεκριμένες εμπορικές ονομασίες.
• Ασθενείς με αντιδράσεις που συνέβησαν περιεγχειριτικά ή άλλες επεμβατικές ή διαγνωστικές διαδικασίες.
• Ασθενείς με Μαστοκυττάρωση ή με σύνδρομα αυτόματης αποκοκκίωσης Μαστοκυττάρων

Επίσης Συνιστώνται:

1. Η χορήγηση του εμβολίου να γίνεται σε χώρο όπου θα υπάρχει έμπειρο προσωπικό, εφοδιασμένο με τα απαραίτητα φάρμακα και εργαλεία αντιμετώπισης αλλεργικής αντίδρασης. Ο εμβολιασθείς να παραμένει στον χώρο αυτόν τουλάχιστον για  30΄λεπτά.
2. Εάν υπάρξουν συμπτώματα ύποπτα για αναφυλαξία, να χορηγείται άμεσα επινεφρίνη (αδρεναλίνης) σαν θεραπείας πρώτης γραμμής. Υποστηρικτικά είναι επίσης  χρήσιμη χορήγηση κορτικοστεροειδών και εισπνεόμενων φαρμάκων για αντιμετώπιση  βρογχόσπασμου.

Εδώ ολοκληρώθηκε η παρέμβασης μου για ένα θέμα που τον κύριο λόγο έχουν οι Αλλεργιολόγοι.

Κρίνεται όμως σκόπιμο να δοθούν απαντήσεις, λακωνικά  και σε άλλα ερωτήματα που αφορούν την χορήγηση του εμβολίου.

Άτομα σε κίνδυνο να νοσήσουν σοβαρά από τη νόσο COVID-19:

• Ασθματικοί
• Ασθενείς με ΧΑΠ
• Διαβητικοί
• Υπερτασικοί
• Παχύσαρκοι  (Με Δείκτη μάζας σώματος ? 30 kg/m2) 

• Διάρκεια προστασίας: Άγνωστο
• Μεταδίδει ο Εμβολιασθείς;  Άγνωστο
• Εμβόλιο σε Προσβληθέντα ήδη; Δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα σχετικά με το πόσο καλά δρα το εμβόλιο.
• Όχι σε παιδιά < 16 ετών. 
• Ανοσοκατεσταλμένα άτομα; Αν και ενδέχεται να μην ανταποκριθούν εξίσου καλά στο εμβόλιο, δεν υπάρχουν ιδιαίτερες ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια. Ίσως να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από τη νόσο. 
• Αναφερόμενη Αποτελεσματικότητα: Σε ποσοστό 95%

Παναγιώτης Ν. Παπαλεξανδράκος
Αλλεργιολόγος-Σπάρτη