Κόκκινα Λουριά, Μεγάλη Παρασκευή: «Το μεγάλο Μοιρολόι της Παναγιάς», από τον Παναγιώτη Παπαλεξανδράκο

(Ο Εκκλησιαστής…)

«Υιέ μου πουν τα κάλλη σου και πουν η εμορφιά σου

και πουν οι Αποστόλοι σου που βάσταγες κοντά σου;»

(Κοκκινολουριώτης Διασκευαστής …)

Είναι Μεγάλη Πέμπτη βράδυ σε λίγο το ρολόι θα δείξει Μεσάνυχτα, δηλαδή Μεγάλη Παρασκευή… 

Νοιώθω περίεργα… Μήπως κορυφώνονται οι συνέπειες της ειρκτής στην οποία υποβαλλόμαστε; Κι όμως δεν φταίει ο Κορονοιός»…

Συνειδητοποιώ ότι είναι δύσκολο να αποδεχτώ ότι φέτος δεν θα πραγματωθεί το «Αντάμωμά μας» την Μεγάλη Παρασκευή στο αγαπημένο μας χωριό τα Κόκκινα Λουριά… 

Επειδή ξέρω ότι αυτό το «Έλλειμμα» που νοιώθω το  βιώνει και ο κάθε Κοκκινολουριώτη και Κοκκινολουριώτισα, ιδιαίτερα εκείνοι που είναι μακριά από τα Κόκκινα Λουριά αποφάσισα να γράψω αυτά που αισθάνομαι πιστεύοντας ότι εκφράζω όλους τους συγχωριανούς μου.

Δεν είναι εύκολο να συμβιβαστώ με το γεγονός ότι φέτος δεν θα συμμετάσχουμε, «δρώντες» στα «δρώμενα», δηλαδή στην παρουσίαση μιας Τραγωδίας, (κατά την ταπεινή μου γνώμη). Η  οποία συνετέθη σε άγνωστο χρόνο, από άγνωστο ή άγνωστους προγονικούς μας ραψωδούς σε αυτό το μικρό χωριό τα Κόκκινα Λουριά. Σε ένα τόπο που στους αιώνες άρθρωσε και αρθρώνει Λόγο, είτε Τραγικό  είτε Αριστοφανικό, καθώς επίσης και Πολιτικό. Αυτή η Τραγωδία τιτλοφορείται «Μεγάλο Μοιρολόι της Παναγιάς». Και είναι «μίμηση της πιο  σπουδαίας πράξεως και τελείας», που είναι το Θείο Πάθος! Είναι ένα Μανιάτικο Μοιρολόι και σαν τέτοιο εξ ορισμού  είναι μαζί με τα δρώμενα το Χορικό της διαχρονικής υπαρξιακής ανθρώπινης τραγικής πορείας.

Ουκ Απορίας Άξιον Εστί; 

Πως και γιατί  τούτο το Μανιατοχώρι, τα Κόκκινα Λουριά, το «Γλεντοχώρι» του Γ. Καψάλη, μοναδικά, διαχρονικά, την Μεγάλη  Παρασκευή, από το ξημέρωμα μέχρι το δείλι, μετατρέπεται σε μια τεράστια θεατρική σκηνή, με κάθε σπίτι να είναι ένας επιμέρους βωμός, σε μια επαναλαμβανόμενη παρουσίαση του Θείου Δράματος;

Μήπως  ο πραγματικά  «Συμμέτοχος» μοχλευόμενος από την αφήγηση, με αποκορύφωμα τα διαλεγόμενα, μεθίσταται δίπλα στον Ναζωραίο, και εκστατικά πάσχει και συμπάσχει, τελικά οδηγούμενος στην «δι’ ελέου και φόβου περαίνουσα την των τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν»;

Ας μη μου καταλογίσει ο αναγνώστης «Σοβινισμό» διαβάζοντας τα γραφόμενα, είναι ανθρώπινο να παρασύρεσαι όταν στον γενέθλιο τόπο

«Όλα ακόμα κι οι πέτρες  σου μιλάνε»… Όμως, είναι γεγονός ότι παρότι δεν ακούγονται πλέον οι Δωρικές Ιαχές του Σμύνου, οι άνθρωποι στα Κόκκινα Λουριά και στην Μπαρδούνια ξέρουν πολύ καλά από «Χαρμολύπη»…    

Εδώ θέλω  να  ευχηθώ στους Απανταχού Κοκκινολουριώτες και Κοκκινολουριώτισες  Καλή Ανάσταση. Πάντα  να ναι καλά σε όλα τα επίπεδα μαζί με όλους όσους αγαπάνε.  Του χρόνου και για πολλά χρόνια να ανταμώνουμε στα Κόκκινα Λουριά μας, μαζί με τους φίλους του χωριού μας, φροντίζοντες όλοι και ιδιαίτερα οι νεότεροι το Έθος μας να μην εκφυλιστεί γιατί είναι ίαμα, και να μη ξεχνάμε ότι πάντα για τις «Πυροβασίες» χρειάζονται «Αναστενάρια», τα οποία μπορεί να είναι και «Ζεϋμπέκικα» για τα «Αναστενάγματά» μας…

Παραθέτω το «Μεγάλο Μοιρολόι της Παναγιάς της Μανιατομάνας  Γιάτρισσας» για να το γνωρίσουν  οι φίλοι μας και για να σκιρτήσει η ψυχή των Κοκκινολουριωτών  τονίζοντας ότι άλλο η ανάγνωσή του και άλλο η πολλαπλασιαζόμενη αισθητική αξία του κατά την βίωση των εξ αυτού…. 

«Αδέλφια Χριστιανοί σήμερον να γροικήστε

τα πάθη του Κυρίου μας όλοι να λυπηθείτε…

Ακούτε δια τον Χριστό αυτόν τον σταυρωμένο

στο ξύλο όπου κρέμεται στο καταματωμένο…

Τον νου δεν έχω σήμερον τα χείλη να μιλήσω

τα πάθη του κυρίου μας να σας ομολογήσω…..

Σημέρ’  σκοτίστη ο ουρανός κι ο ήλιος εχάθει

κι η γης από τον φόβο της και εκείνη εταράχτει…. 

Εβραίοι εβουλήθηκαν δια να τον σταυρώσουν

ανθρώπους και δεν έβρισκαν να τους τον παραδώσουν….

Μον΄ τον Ιούδα βρήκανε του τάξαν και του δώσαν

αυτού του τρισκατάρατου του δώσαν τριάντα γρόσια…

Κι αυτός τον επαρέδωκε στας χείρας των εχτρών του….

Πως τόκανε ο τρισιάθλιος πούταν διδάσκαλός του…

Κι ο Χριστός τον είχενε σ’ πολλή μεγάλη αξία

κι αυτός τον επαρέδωσε σ’αυτή την προδοσία…..

Κι  οι εβραίοι τον έστειλαν εις τους αρχιερείς τους

να μαρτυρήσουν ψέματα να χάσει την ζωή του...

Κι οι αρχιερείς τον έστειλαν στον Πόντιο Πιλάτο

να κάνει την εξέταση αν είναι του θανάτου…..

Επιάσαν και τον ξέταζαν τον Ιησού Χριστό μας

για πες μας την αλήθεια αν είσαι ο θεός μας….

Αν είσαι ο Ιησούς Χριστός πέσμα μας για να πιστέψω

την εξουσία μ’ έδωκαν δια να σε σταυρώσω………

Τότε ο Χριστός εμίλησε δεν έχεις εξουσία

να μην μου κάνεις τίποτε καμιά υπηρεσία….

Τότε ο Πιλάτος φώναξε τον φοβερό εβραίο

να παρατάτε τον Ιησού αυτόν τον Ναζωραίο….

Γιατί εγώ τον ξέτασα αιτία δεν του βρίσκω

να τον σταυρώσουμε άδικα το αίμα του να χύσω…

Μα οι εβραίοι εφώναζαν δια να  τον σταυρώσουν,

αν είσαι φίλος καίσαρος αυτός να μην γλυτώσει…

Ας χύσουμε το αίμα του σήμερον στα μπροστά μας

κι ας έχουμε το κρίμα του εμείς και τα παιδιά μας….

Κι έτσι τον εσταύρωσαν οι άνομοι εβραίοι

Του Φαραώ του είπανε τρία καρφιά να φτιάξει

και εκείνος ο παράνομος βαρεί και φτιάχνει πέντε…

Συ Φαραέ που τ’ άφτιαξες εσύ να τα διατάξεις…. 

Τα δυο βάντα στας χείρας του και τα’άλλα δυο στους πόδες

το πέμπτο το φαρμακερό βάλτε το στην καρδιά του

να τρέξει αίμα και νερό να λιγωθεί η καρδιά του…..

Η Παναγιά σαν τ’ άκουσε έπεσε και λιγώθει

τρέχει το γρηγορότερο να πάει για τον υιό της….

Να τον προλάβει ζωντανό να τον παρηγορήσει

και με την μπόλια που φορεί το αίμα να σκουπίσει…

Η Παναγιά εφώναξε των Αποστόλων λέει

Όσοι Αποστόλοι είσαστε όλοι μαζί να λθείτε.

Μα εκείνοι εφοβήθηκαν να παν όλοι μαζί της

να μην τους εσταυρώσουνε ωσάν και το παιδί της.

Ένας την ακολούθησε από τους Αποστόλους

ο Ιωάννης μοναχά αυτός ο Θεολόγος….

Επήγαν και τον βρήκανε κι ήτανε σταυρωμένος

κι όλος από τας πληγάς ήτανε ματωμένος…….

Εκάτσανε στα δεξιά  και στα αριστερά του

και κλαίγανε για το καρφί πούχαινε στην καρδιά του…..

Η Παναγιά πλησίασε γλυκά τον ερωτούσε…..

«Υιέ μου πουν τα κάλλη σου και πουν η εμορφιά σου

και πουν οι Αποστόλοι σου που βάσταγες κοντά σου»;

Ολοι κι αν ναι σαφήσανε ο Πέτρος τι εγίνει;

Δεν τόλεγα δεν τόλπιζα ο Πέτρος για να φύγει…..

Αν πούναι ο Πέτρος πέλεγε ότι σε αγαπάει

νάναι κι εκείνος επαδά να κλαίει να θρηνάει….

Δεν μου μιλάς παιδάκι μου προτού να ΄λθεί το βράδυ

γιατί συ φεύγεις από δω και πάεις εις στον Άδη…..

Δεν μου μιλάς παιδάκι μου προτού να ξεψυχήσεις

Και μένα την μανούλα σου που θέλεις να μ’ αφήσεις…….

Τότε ο Χριστός εμίλησε πάνω από τον σταυρό του

και λέγει στην μανούλα του πούτανε στο πλευρό του…..

Σύρε μανούλα στο καλό και διάφορο μην έχεις

Μον΄ το μεγάλο Σάββατο τότε να με παντέχεις…..

Όταν σημαίνουν οι εκκλησιές και ψάλλουν οι παπάδες

τότε κι εσύ μανούλα μου νάχεις χαρές μεγάλες…….»

Υ.Σ.: «Εστίν ούν τραγωδία μίμησις πράξεως σπουδαίας και τελείας, μέγεθος εχούσης, ηδυσμένω λόγω, χωρίς εκάστω των ειδών εν τοις μορίοις, δρώντων και ου δι’ απαγγελίας, δι’ ελέου και φόβου περαίνουσα την των τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν.

Π. Ν. Παπαλεξανδράκος
Σπάρτα 17/4/2020