Πέμπτη, 7 Νοεμβρίου 2024
«Σπάρτη: Η πλημμύρα του 1886» από τον Βαγγέλη Μητράκο
«Ο ποταμός Ευρώτας ου μόνον κατέστρεψε άπασαν την υπό των Γάλλων κατασκευασθείσαν εργασίαν, αλλά και τας μηχανάς αυτών παρέσυρε»
Τώρα που φτάσαμε να λέμε το νερό- νεράκι, τώρα
που πέρασε χωρίς μια σταγόνα βροχής ο κατ’ εξοχήν μήνας των βροχών, ο
Οκτώβριος, αυτός που ο Λαός μας αποκαλούσε κάποτε «βροχάρη», τώρα, λοιπόν,
διαβάζουμε παλιές εφημερίδες και
νοσταλγούμε τις εποχές εκείνες, που οι τέσσερις εποχές του έτους ήταν στη θέση
τους και καταλαβαίνουμε καλύτερα την τεράστια και ανεπανόρθωτη ζημιά που έχει προξενήσει
ο άνθρωπος στο περιβάλλον και στο κλίμα της Γης. Τους παλαιούς χειμώνες, τα δυο ποτάμια της
Σπάρτης, ο Κνακίων (Μαγουλίτσα) και ο Ευρώτας υπερχείλιζαν από τις βροχές και
προκαλούσαν τεράστιες πλημμύρες, ενώ το καλοκαίρι είχαν αρκετό νερό, λόγω του
χιονιού πού έπεφτε όλον τον χειμώνα στον Ταΰγετο, πραγματικό δώρο Θεού για τις
παρόχθιες καλλιέργειες και την κοιλάδα της Λακεδαίμονας. Τον χειμώνα του 1886, πριν από 138 ολόκληρα
χρόνια και 52, μόλις, χρόνια από την ίδρυση της νέας Σπάρτης (1834), τα δυο
θρυλικά ποτάμια της Σπάρτης πλημμύρισαν και πάλι: Η Μαγουλίτσα κατέβασε τόσο νερό που έριξε ΚΑΙ
τα τρία γεφύρια της (Μυστρά- Μαγούλας-Σπάρτης) ενώ ο «νεροδράκοντας» Ευρώτας
παρέσυρε τα έργα θεμελίωσης της μεταλλικής γέφυρας του Ευρώτα καθώς και τα μηχανήματα
της γαλλικής εταιρείας, που είχε αναλάβει την κατασκευή. Διαβάζουμε στην σπαρτιάτικη εφημερίδα ΗΩΣ, 7 Ιανουαρίου 1886: «Ο ποταμός Κνακίων επήνεγκε σπουδαίας ζημίας
προς τε το Δημόσιον και (…) της Σπάρτης.
Η γέφυρα της Μαγούλας ένεκεν της πλημμύρας του ποταμού κατέπεσεν εν μέρει.
Επίσης η προς τον Μυστρά γέφυρα υπέστη
βλάβην κατά το άνω μέρος ένεκεν των εκριζωθέντων και φερομένων υπό του ποταμού πλατάνων και
άλλων δένδρων. Και η ετέρα γέφυρα η προς το Γύθειον ηνήχθη υπό των ρευμάτων
και παρέσυρε ολόκληρον το επιστρωθέν
μέρος της αρκτικής πλευράς. Πλείστας δε ζημίας επέφερε ο ποταμός Κνακίων προς
τους γειτνιάζοντας ιδιοκτήτας. Ο ποταμός ούτος είναι επικίνδυνος δια την
Σπάρτην, διότι και άλλοτε υπερχειλίσας κατά το μέρος της εκκλησίας της Μαγούλας
εισέρευσε ορμητικώς εντός της πόλεώς μας προξενήσας ικανάς ζημίας. Καλόν
κρίνωμεν όπως το Δημοτικόν Συμβούλιον Σπάρτης ελαχίστην δαπάνην ψηφίση δια
κιγκλίδος προς χρησιμοποίησιν του αρχαίου υπονόμου της Σπάρτης.» «Ο δε ποταμός Ευρώτας ου μόνον κατέστρεψε άπασαν
την υπό των Γάλλων κατασκευασθείσαν εργασίαν, αλλά και τας μηχανάς αυτών
παρέσυρε. Ενταύθα ομολογητέον ότι οι εργολάβοι έσφαλλον εις την εργασίαν των μη
προμηθευθέντες απ’ αρχής μηχανήν αρκούσαν προς εξαγωγήν του ύδατος επί της
κρηπιδώσεως του Ευρώτα, αλλά τότε τούτο έπραξαν, ότε ο χειμών επήλθε και τα
ρεύματα του ποταμού επολλαπλασιάσθησαν.» *Η εφηµερίδα «Ηώς» (η «αυγή» των αρχαίων) εκδόθηκε στη Σπάρτη το
1873 και διέκοψε την έκδοσή της στα 1922. Το πιεστήριο της εφημερίδος εκτίθεται
στο Μουσείο Νεότερης Ιστορίας της Σπάρτης, στον όροφο του κτηρίου της
Πνευματικής Εστίας Σπάρτης! *Οι Γάλλοι εργολάβοι κατάφεραν να τελειώσουν
τη μεταλλική γέφυρα στα 1895. Η γραφική αυτή γέφυρα, αν και παραμελημένη
μονίμως, αντεπεξήλθε «παλικαρίσια» στις
κυκλοφοριακές ανάγκες της εισόδου της πόλης, μέχρι το 2001, οπότε «βγήκε» εκτός
χρήσης, λόγω στατικών προβλημάτων από την οξείδωση των δοκών του υποστρώματος.
Έκτοτε παραμένει κλειστή κι εγκαταλειμμένη, ως μνημείο της αδιαφορίας των
αρμοδίων και του «ωχαδερφισμού» της τοπικής κοινωνίας. Σπάρτη 5-11-2024
Βαγγέλης Μητράκος
