«Πολιτικά αναστήματα και πολιτικοί νάνοι» από τον Βαγγέλη Μητράκο

Βάζοντας, πλάι-πλάι, τους σημερινούς πολιτικούς αρχηγούς αλλά και το στελεχικό δυναμικό των κομμάτων με εκείνους του παρελθόντος, διαπιστώνεται, αβίαστα, η τεράστια διαφορά του πολιτικού ύψους.

Για τούτο αξίζει, στους σημερινούς καιρούς της πολιτικής ορφάνιας, να θυμόμαστε τα πολιτικά αναστήματα του Χθες σε μια προσπάθεια, αφύπνισης, αναζήτησης ριζικής αλλαγής του πολιτικού σκηνικού και διεξόδου προς τα εμπρός.

Ιωάννης (Γιάγκος) Πεσμαζόγλου

(Χίος 1918-Αθήνα 2003)

Οικονομολόγος, πανεπιστημιακός δάσκαλος και πολιτικός, με πλούσιο συγγραφικό έργο και πολύχρονη ενεργό συμμετοχή στον δημόσιο βίο της Ελλάδας από διάφορες σημαντικές θέσεις.

Διώχθηκε και εξορίστηκε από την χούντα για τις Ιδέες και τα Φρονήματά του. Είχε μια μακρά και σπουδαία επιστημονική, πνευματική, κοινωνική και πολιτική διαδρομή.

Το 1992 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και το 1995 Πρόεδρός της. Τιμήθηκε με πολλά παράσημα, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό, ενώ άφησε πίσω του πλούσιο συγγραφικό έργο και πολιτικές παρακαταθήκες.

Κωνσταντίνος Αλαβάνος

(Αθήνα 1946-Αθήνα  2022)

Πολιτικός από τον χώρο της Αριστεράς, δικηγόρος, στενός  συνεργάτης της  Μελίνας Μερκούρη

Από φοιτητής συμμετείχε στα κοινωνικά κινήματα και υπήρξε διοργανωτής λαϊκών συγκεντρώσεων, για τις οποίες διώχθηκε και δικάστηκε. Είχε εκλεγεί Πρόεδρος της ΔΕ¬ΣΠΑ (Διοικούσας Επιτροπής Συλλόγων Πανεπιστημίου Αθηνών) τα τελευταία χρόνια πριν από τη δικτατορία του 1967.

Κατά τη διάρκεια της χούντας εξορίσθηκε δύο φορές. Ήταν ιδρυτικό μέλος της ΕΜΕΠ (Εταιρείας Μελέ¬της Ελληνικών Προβλημάτων), που υπήρξε φυτώριο του επερχόμενου αντιδικτατορικού κινήματος. Το 1973, ως μαχόμενος δικηγόρος των φοιτητών, αμέσως μετά την εξέγερση και κατάληψη της Νομικής Σχολής, συνελήφθη και φυλακίσθηκε στο ΕΑΤ-ΕΣΑ και στο ΚΕΣΑ  όπου υπέστη άγρια βασανιστήρια.

Το έργο του στο Υπουργείο Πολιτισμού υπήρξε πραγματικά σπουδαίο και ανεπανάληπτο.

Γεώργιος Μαύρος

(Καστελόριζο 1909-Αθήνα 1995)

Με σημαντικές σπουδές στα νομικά, αριστούχος διδάκτωρ του Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών, παμψηφεί Υφηγητής του Ιδιωτικού Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Μαχητής στον πόλεμο του ’40. Υπουργός σε διάφορα υπουργεία και σε διαφορετικές περιόδους. Δημοκράτης με συλλήψεις και εξορίες από τη Χούντα. Αντιπρόεδρος της Κυβερνήσεως και Υπουργός Εξωτερικών στην Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας του 1974. Μάρτυρας κατηγορίας στη δίκη των χουντικών. Αρχηγός της Ένωσης Κέντρου-Νέες Δυνάμεις,(αργότερα Ένωση Δημοκρατικού Κέντρου), και επικεφαλής της Αντιπολίτευσης έως τις εκλογές του 1977. Βουλευτής επικρατείας το 1981. Ασχολήθηκε ενεργά και με πάθος, επί 10ετίες για τη λύση του Κυπριακού προβλήματος με βάση τα Εθνικά Δίκαια.

«Ο Γεώργιος Μαύρος, υπήρξε ένας πολυπράγμων κεντρώος πολιτικός της νεότερης πολιτικής ιστορίας της χώρας μας, ο οποίος διετέλεσε σε πληθώρα υπουργείων και θέσεων. Οι πολιτικές του ενέργειες δηλώνουν έναν άνθρωπο και έναν πολιτικό με αγάπη προς την πατρίδα του, με βλέψεις και με ανήσυχο πνεύμα. Είναι ένα από τα ονόματα που πρέπει να μνημονεύονται όσον αφορά την πολιτική σκηνή της Ελλάδος, πριν, κατά τη διάρκεια και την ύστερη εποχή της Χούντας.»

Θεόφιλος Νούσης, 11 Δεκεμβρίου 2020, https://www.offlinepost.gr       

Ηλίας Ηλιού

(Λήμνος 1904 – Αθήνα 1985)

Δικηγόρος, συγγραφέας και πολιτικός, ηγετική μορφή της ελληνικής Αριστεράς. Αντιστασιακός μέσα από τις τάξεις του ΕΑΜ,  με τη λήξη των  «Δεκεμβριανών»  συνελήφθη από τους Άγγλους, και κρατήθηκε. Προσχώρησε στο ΚΚΕ και υπέστη διώξεις  και εξορίες κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου, λόγω της έντονης δράσης του ως συνήγορος υπεράσπισης κατηγορουμένων ενώπιον στρατοδικείων.

Εκτοπισμένος, ακόμη, εξελέγη βουλευτής, για πρώτη φορά,  με την ΕΔΑ στις βουλευτικές εκλογές της 9ης Σεπτεμβρίου 1951 και εκλεγόταν συνεχώς μέχρι το 1964. 

Σε όλη αυτή την περίοδο ήταν κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του κόμματος κι ένας από τους κορυφαίου ρήτορες του κοινοβουλίου. Παράλληλα, υπήρξε μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΔΑ και ως δικηγόρος αναλάμβανε την υπεράσπιση αριστερών κατηγορουμένων.

Αφέθηκε ελεύθερος το 1970 λόγω ανηκέστου βλάβης της υγείας του.

Μετά το 1974 συνέχισε την πολιτική του δράση, ως πρόεδρος της ΕΔΑ και εργάστηκε για την ενότητα της Αριστεράς μέχρι το 1981 οπότε και αποσύρθηκε από την πολιτική

Ως νομικός και πολιτικός, ο Ηλίας Ηλιού, κέρδισε την εκτίμηση ευρύτερων κύκλων ΚΑΙ εκτός Αριστεράς. Πήρε μέρος σε συνέδρια της Διεθνούς Εταιρείας Δημοκρατικών Νομικών και της Οργάνωσης για την Αμνηστία στην Ελλάδα,  ενώ διετέλεσε μέλος της Εταιρείας Μελέτης και Επιστημονικού Σχεδιασμού «Επιστήμη-Ανοικοδόμηση» (ΕΠ-ΑΝ) και του Δημοκρατικού Συλλόγου Ελλήνων Επιστημόνων.

Ως συγγραφέας άφησε αξιόλογο γραπτό έργο, κυρίως νομικο-πολιτικού περιεχομένου, ενώ διακρίθηκε και ως μεταφραστής αρχαίων ελλήνων συγγραφέων.

Άννα Συνοδινού

(Λουτράκι Κορινθίας 1927 – Αθήνα 2016)

Υπήρξε μία από τις σημαντικότερες Ελληνίδες ηθοποιούς. Με την επιβολή της δικτατορίας το 1967, διέκοψε τη θεατρική της δραστηριότητα. Η Χούντα ανακάλεσε την άδεια χρήσης του Θεάτρου του Λυκαβηττού και της αφαίρεσε το διαβατήριό της, ματαιώνοντας έτσι περιοδεία της στο εξωτερικό. Το 1972 επανήλθε στο θέατρο με σημαντικά έργα.

Μετά την πτώση της δικτατορίας αφοσιώθηκε στην πολιτική. Εκλεγόταν με το κόμμα της ΝΕΑΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ στην Α΄ Αθηνών (1974-1989) και διετέλεσε υφυπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών (1977-1980). Κατά τη διάρκεια της πολιτικής της σταδιοδρομίας εισηγήθηκε σημαντικές νομοθετικές προτάσεις για την προστασία των γερόντων, της μητρότητας, των παιδιών και ατόμων με ειδικές ανάγκες. Στον καλλιτεχνικό τομέα εισήγαγε τα μαθήματα καλλιτεχνικής παιδείας στη Μέση Εκπαίδευση, πρότεινε την ένταξη των ηθοποιών στο ΙΚΑ και την ίδρυση της Κρατικής Σχολής Ορχηστρικής Τέχνης. Το 1986 εξελέγη δημοτικός σύμβουλος Αθηναίων με τον συνδυασμό «Νέα Εποχή» του Μιλτιάδη Έβερτ. Το 1990 επανήλθε στο θέατρο ερμηνεύοντας, εκτός από αρχαίο δραματολόγιο, ρόλους του νεώτερου ελληνικού θεάτρου με το Εθνικό Θέατρο. Δίδαξε στις θεατρικές σχολές του Εθνικού Θεάτρου, του Πέλου Κατσέλη, της Καλλιτεχνικής Εταιρείας Αθηνών και του Ωδείου Αθηνών.

Ήταν η συγγραφέας του αυτοβιογραφικού «Πρόσωπα και Προσωπεία» (Εκδόσεις Βλάση,1998) και του βιβλίου θεατρικών αναμνήσεων «Αίνος στους άξιους» (Καστανιώτης, 1999). Τα

Τιμήθηκε με τα παράσημα Ευποιΐας και τον Ταξιάρχη του Φοίνικος του Ελληνικού Κράτους καθώς και με το μετάλλιο της πόλεως των Αθηνών.

Τιμές τής έχουν αποδοθεί και από ξένα κράτη για την καλλιτεχνική της προσφορά (Δανία, Γαλλία, Λίβανος, Ιταλία).

Αντώνης Μπριλλάκης

(Χανιά 1924 - Αθήνα 1994)

Δικηγόρος, πολιτικός, ηγετικό στέλεχος  και βουλευτής της μεταπολεμικής ελληνικής Αριστεράς.

Το 1941, μαθητής ακόμα, στα Χανιά, έγινε μέλος της αντιναζιστικής οργάνωσης «Παγκρήτια Οργάνωση Ελεύθερων Νέων» (ΠΟΕΝ) και στη συνέχεια οργανώθηκε στην Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων (Ε.Π.Ο.Ν.). Συνελήφθη από την Γκεστάπο και καταδικάστηκε σε 10ετή καταναγκαστικά έργα στις γερμανικές φυλακές Λάντσμπεργκ, κοντά στο Μόναχο.

Στον Εμφύλιο συνελήφθη και εξορίστηκε από το 1947 έως το 1950.

Στη συνέχεια, εντάχθηκε στην ΕΔΑ  και αναδείχθηκε ηγετικό της στέλεχος με έντονη κοινοβουλευτική και γενικότερη πολιτική παρουσία.

Αντιστασιακός, στην περίοδο της χούντας, δραπέτευσε το 1968 στο εξωτερικό και ανέπτυξε έντονη αντιδικτατορική δράση.

Μεταπολιτευτικά, εργάστηκε μέσα από την ανανεωτική αριστερά για την ενότητα του χώρου και για καλύτερες μέρες για τον ελληνικό λαό.

Υπήρξε συγγραφέας του βιβλίου «Το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα. Ιστορική διαδρομή, κρίση, προοπτικές». Μετά τον θάνατό του, ολόκληρο το αρχείο του δόθηκε από την οικογένειά του στα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) [1]

Αμαλία Κουτσούρη-Φλέμινγκ

(Κωνσταντινούπολη,  1912 – Αθήνα,1986)

 Ελληνίδα ιατρός και βουλευτής με αντιδικτατορική και φιλανθρωπική δράση. Σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου αναγορεύτηκε διδάκτωρ, και συνέχισε τις σπουδές της στο Παρίσι (όπου και εργάσθηκε στο Νοσοκομείο Necker), και στο Λονδίνο. Στη διάρκεια της Κατοχής συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση.

Το 1953 παντρεύτηκε τον Αλεξ. Φλέμινγκ Σκωτσέζο Βιολόγο και Φαρμακολόγο που ανακάλυψε την πενικιλίνη και τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Ιατρικής.

Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας ανέπτυξε έντονη αντιδικτατορική δράση. Συνελήφθη  από τη Χούντα βασανίστηκε, δικάστηκε και καταδικάστηκε από το έκτακτο στρατοδικείο Αθηνών. Η δικτατορία, φοβούμενη τον αντίκτυπο που θα είχε στη διεθνή κοινότητα η φυλάκισή της, την άφησε ελεύθερη και την απέλασε, ενώ της αφαίρεσε και την ελληνική ιθαγένεια. Κατέθεσε ως μάρτυρας στη δίκη των βασανιστών της ΕΑΤ-ΕΣΑ.

Εξελέγη, επανειλημμένως, βουλευτής Επικρατείας και βουλευτής Α΄ Αθηνών με το ΠΑΣΟΚ.

Διετέλεσε αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης, Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνίδων Επιστημόνων (ΣΕΕ) και τιμήθηκε με το παράσημο Ευποιίας (1965). Ανέπτυξε δραστηριότητα για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τα δικαιώματα των γυναικών και την ειρήνη.

Το Γενικό Νοσοκομείο «Αμαλία Φλέμινγκ», στα Μελίσσια, έλαβε το όνομά του προς τιμήν της Ελληνίδας επιστήμονος και πολιτικού.

Κώστας Κάππος

(Αργολίδα 1937 – Αθήνα 2005)

Πολιτικός της Αριστεράς, βουλευτής του ΚΚΕ και συγγραφέας.

Από αριστερή οικογένεια καταγόμενος, σε ηλικία 18 ετών, οργανώθηκε στη νεολαία της ΕΔΑ. Σπούδασε στην Ανωτάτη Βιομηχανική και εργάστηκε ως λογιστής. Κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας εξορίστηκε στη Γυάρο και στη Λέρο, ενώ, με την επιστροφή του από την εξορία, διετέλεσε γραμματέας της Οργάνωσης Αθήνας της ΚΝΕ και έγινε μέλος του Γραφείου του Κεντρικού Συμβουλίου της. Το 1974 συλλαμβάνεται και βασανίζεται στο ΕΑΤ-ΕΣΑ. Υπήρξε ένας από τους βασικούς μάρτυρες στη δίκη των βασανιστών της χούντας.

Εκλέχτηκε βουλευτής του ΚΚΕ το 1974 και έκτοτε εκλεγόταν, ανελλιπώς, μέχρι το 1989. Τον Φεβρουάριο του 1981 αντικατέστησε τον Κ. Λουλέ ως ευρωβουλευτής με το ΚΚΕ.

Το 1989 συμβάλλει στην ίδρυση του Νέου Αριστερού Ρεύματος (ΝΑΡ). Τα τελευταία χρόνια της ζωής του εργάστηκε στο Κέντρο Μαρξιστικών Ερευνών (ΚΜΕ) ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του, ενώ συνέχιζε να συμμετέχει στους λαϊκούς αγώνες. Σπουδαίο είναι το θεωρητικό έργο του Κώστα Κάππου. Σε αυτό συμπεριλαμβάνονται σειρά άρθρων, συνεντεύξεων, μελετών και βιβλίων.

Ιωάννης Ζίγδης

(Λίνδος Ρόδου 1913 - Αθήνα 1997)

Οικονομολόγος και πολιτικός, που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην πολιτική ζωή της Ελλάδας κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα.

Σπούδασε Οικονομικές και Πολιτικές επιστήμες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και ανακηρύχθηκε Διδάκτορας της Φιλοσοφίας του κλάδου της Οικονομικής (Ph.D. Econ.) από τη London School of Economics and Political Science του Λονδίνου όπου εκπόνησε τη διατριβή του με θέμα «Πόλεμος και Οικονομία – Ανάλυσις του γενικού οικονομικού προβλήματος του πολέμου».  Ήταν γνώστης της αγγλικής, γαλλικής και ιταλικής γλώσσας.

Μετά την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου επέστρεψε από το Λονδίνο στην Ελλάδα και μετά την 28η Οκτωβρίου 1940 πρωτοστάτησε στον σχηματισμό του «Συντάγματος Δωδεκανησίων Εθελοντών», στο οποίο κατατάχτηκε ως απλός στρατιώτης. Υπηρέτησε στο μακεδονικό μέτωπο και στην Κρήτη, διέφυγε στην Αίγυπτο  και κατατάχθηκε, για δεύτερη φορά, εθελοντής στις ελληνικές δυνάμεις της Μέσης Ανατολής. Για την πολεμική του δράση τιμήθηκε με δύο μετάλλια.

Το 1950 εξελέγη μεταξύ των πρώτων Βουλευτών Δωδεκανήσου. Από τότε εκλεγόταν Βουλευτής μέχρι το 1989, εκτός από τις εκλογές του 1956, του 1974 και του 1981.

Το 1997, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος τον τίμησε με τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Φοίνικα, για τις πολλές υπηρεσίες που πρόσφερε στην πατρίδα.

Προτομές του βρίσκονται στις πλατείες που φέρουν το όνομα του στην Ρόδο και την Λίνδο, ενώ στην τελευταία βρίσκεται και το ταφικό του μνημείο στο λόφο που δεσπόζει της Ακρόπολης και του τάφου του Κλεόβουλου.

Σήμερα, ως Έλληνες (ΚΑΙ με ευθύνες δικές μας) ζούμε μια τραγική πολιτική ορφάνια, τέτοια που αγγίζει τα όρια της πολιτικής κατάθλιψης. Για να βγούμε απ’ αυτήν την παρακμιακή πολιτική κατάσταση, η οποία έχει ως κόστος την ίδια μας τη ζωή, μαζί και τη ζωή των επόμενων γενεών, ΠΡΕΠΕΙ να ξαναβρούμε τη χαμένη πολιτική μας συνείδηση και να ξαναγίνουμε Πολίτες, γιατί, όπως πολύ ορθά γράφτηκε:

 «Η πολιτική στην Ελλάδα είναι σαν στημένο πρωτάθλημα ράγκμπι: μία κερδίζει ο ένας, μία κερδίζει ο άλλος, οι οπαδοί και οι χούλιγκαν ουρλιάζουν εκατέρωθεν και υπάρχουν και κάποιοι αφελείς φιλήσυχοι φίλαθλοι, οι οποίοι νομίζουν ότι παρακολουθούν … ποδόσφαιρο.»

Θοδωρής Γεωργακόπουλος – «Η Πολιτική και η… πολιτική»

https://www.kathimerini.gr/

Σπάρτη 22-4-2024
Βαγγέλης Μητράκος