Κατσαφάνα Καλλιρρόη: «Την τέχνη την νιώθω ως κάτι ενιαίο και μυστήριο»

Πως και πότε ξεκινήσατε να ασχολείστε συστηματικά με τη ζωγραφική; Από μικρή όλο και κάτι ζωγράφιζα και σχεδίαζα, μου άρεσε να χάνομαι στον κόσμο της ζωγραφικής, αλλά πιο συστηματικά ασχολήθηκα κατά τη διάρκεια της σχολής μου, στo Παιδαγωγικό Ιωαννίνων. Τα Ιωάννινα ήταν ένα περιβάλλον με αισθαντικότητα, με έντονη πολιτιστική κίνηση, συναντήσεις, νέες ιδέες και ερεθίσματα… Τα ρουφούσα σα σφουγγάρι όλα αυτά και δοκίμαζα διάφορους τρόπους έκφρασης, προσπαθώντας να βρω τι μου ταιριάζει. Ως ξεχωριστή θυμάμαι τη στιγμή, που παρατήρησα στον αυλόγυρο της σχολής μία ζωγράφο να δουλεύει χειρονομιακά κάτι μεγάλα σκηνικά για μία θεατρική παράσταση. Η ζωντάνια, η ελευθερία, το χρώμα και η ευδαιμονία που εξέπεμπε η όλη διαδικασία προστέθηκαν στα προηγούμενα βιώματά μου και με έκαναν να αισθανθώ και να αποφασίσω μέσα μου ότι έτσι θέλω να ζω, ζωγραφίζοντας. Έπειτα, με τον τρόπο μου κάλεσα μέσα μου τα γεγονότα, πήγα στο εργαστήρι ζωγραφικής της πόλης και φοίτησα με δύο πολύ εμπνευσμένους δασκάλους την κα. Γκοντού και τον κ. Κέλλη. Όταν μου πρότειναν την εκδοχή να δώσω για την Καλών Τεχνών το έκανα χωρίς δεύτερη σκέψη.

Ακρόαση, (Ορφέας ), λάδι 50?40 εκ

Σε ποιο ρεύμα ή κίνημα θα εντάσσατε τα έργα σας; Είναι λίγο δύσκολο για τον/την δημιουργό να εντάξει τον εαυτό του σε κάποιο κίνημα. Αυτό συμβαίνει εκ των υστέρων από θεωρητικούς συνήθως. Την τέχνη τη νιώθω ως κάτι ενιαίο και μυστήριο. Πολλές φορές κάτι ρεαλιστικό μου αποπνέει μια μεταφυσική ή και άλλες φορές παρατηρώντας μία μεταφυσική ζωγραφική διαβλέπω σε αυτήν μία πεζότητα. Γενικώς όμως έχοντας δοκιμάσει διάφορα με καλύπτει περισσότερο να ξεκινώ από το πραγματικό. Το «χρησιμοποιώ» το έχω ανάγκη και το σέβομαι είναι ένα μέσο όμως γιατί στην πραγματικότητα ενδιαφέρομαι για το τι υπάρχει πίσω και πέρα από αυτό και στη ζωγραφική και στη γλυπτική… Είναι το εργαλείο που, μαζί με την τεχνική, με βοηθά να ασχοληθώ με το χρώμα, την αρμονία, το φως, την ενέργεια, να ερμηνεύσω και να ερμηνευτώ, να εν-ψυχώσω το υλικό, να διαστείλω το χρόνο. Κάτι άλλο μετά συμβαίνει βάζω-βγάζω στήνοντας τη σύνθεση και με πάει κάπου, που μπορεί να το συνειδητοποιήσω εκ των υστέρων. Προσπαθώ κυρίως να είμαι πιστή στη μέσα μου αίσθηση και εικόνα.

Από που αντλείτε την έμπνευσή σας; Την έμπνευσή μου την αντλώ από τα πάντα. Μπορεί στην αρχή κάτι να με εμπνέει αλλά στην πορεία να μου γίνει αδιάφορο. Οι εμπνεύσεις μπορεί να ξεκινούν από αναμνήσεις, το νου, τις αισθήσεις, αλλά μετά περνούν σε πιο υποσυνείδητα μονοπάτια και μόνο κάτι που με αγγίζει μέσα μου, με συγκινεί ή ακόμα και με τσιγκλάει το συνεχίζω και όσο με ανακουφίζει τόσο καταλαβαίνω ότι βρίσκομαι στο σωστό δρόμο… Επίσης θα χαιρόμουν αν τα έργα μου αποκαλύπτονται σε δεύτερο τρίτο επίπεδο, χωρίς να φωνάζουν. Πάντως ακόμα και να λείπει η έμπνευση είναι αρκετό να υπάρχει η εσωτερική ανάγκη να δουλέψω.

Υπάρχουν προσωπικότητες ή άλλοι καλλιτέχνες που έχουν επηρεάσει το έργο σας; Με επηρεάζουν οι σχέσεις, οι άνθρωποι που έχουμε συνδεθεί ή και συνδημιουργήσει στα εργαστήρια, βιβλία με σκέψεις καλλιτεχνών που θαυμάζω πολύ «κουβαλάω» μέσα μου βαθιά τις δια ζώσης συναντήσεις με τα σπουδαία έργα τέχνης των μουσείων. Επίσης η ενέργεια του τόπου που ζω, η λακωνική λιτότητα η καθημερινή πραγματικότητα κά. Σημεία αναφοράς είναι η αρχαία ελληνική γλυπτική ο Βαν Γκογκ, ο Τσαρούχης ο Μιχαήλ Άγγελος, ο Ελ Γκρέκο, ο Χαλεπάς, ο Θεόφιλος, η Κλωντέλ, οι αγιογραφίες του Μυστρά, ο Θεοφάνης ο Έλληνας, ο Ρουμπλιώφ, κάποια του κυβισμού του σουρεαλισμού, ο Βερμεέρ, ο Μπρέγκελ, ο Ρέμπραντ… Είναι επίσης συγκινητικές οι γυναικείες παρουσίες στο καλλιτεχνικό χώρο, που σε πείσμα του ανδροκρατούμενου καλλιτεχνικού στάτους της εποχής τους έχουν προσπαθήσει να αρθρώσουν τον κόσμο τους πχ η Κλωντελ κά, καθώς επίσης καλλιτέχνες που, αν και δεν ευνοήθηκαν από την εποχή τους, άφησαν φωτεινό έργο με μεγάλη αυταπάρνηση. Τελικά μπορεί ίσως οι ρίζες μας να μας επηρεάζουν πιο πολύ, ένα νήμα από την παιδική μας ηλικία που εμπλουτίζεται και μας καθοδηγεί σε ένα έργο.

Η ανοιχτή μου μέρα, ηχητική γλυπτική σύνθεση (ακ. σχεδ. Σ. Βότσκος) μεικτή τεχνική (ελάφι 58x73x33εκ., γυναίκα 92x27x22 εκ.,άγγελος 70x70x40 εκ.) Καλλιρρόη Κατσαφάνα: «Η ανοιχτή μου μέρα», ομαδική έκθεση, Σπάρτη 2019

Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που έχετε θέσει στον εαυτό σας ως καλλιτέχνης; Μου αρέσουν οι προκλήσεις, οι συνδημιουργίες, αν πρέπει να συνεργαστώ και με άλλους ανθρώπους να συνδυάσουμε πολλές δεξιότητες και να εμπνευστούμε… Μου αρέσει όλη η πορεία, από την κυοφορία της ιδέας μέσα μου, την κορύφωση και ως και την τελευταία λεπτομέρεια της εκτέλεσης, πιθανώς μέσα σε κάποιο χρονοδιάγραμμα… Πχ το Σπάρταθλο ή θεατρικά σκηνικά ή γλυπτά και ζωγραφικά. Επίσης συνεχής πρόκληση για μένα είναι και η καθημερινή ασκητική του εργαστηρίου, να ανυψωθείς από τις καθημερινές μέριμνες ή και μικρότητες και να δημιουργήσεις ανεξάρτητα τι συνθήκες επικρατούν γύρω. Πιστεύω ότι η δημιουργία έχει την ικανότητα να μεταμορφώσει… είναι η βαθιά απόπειρα να συστηθούμε στον εαυτό μας και στους άλλους, να μιλήσουμε χωρίς λέξεις, να συγκινηθούμε πάνω στα βαθιά κοινά μας θέματα, μια υπαρξιακή ανάγκη και γι’ αυτό είναι στην ουσία της πολιτική πράξη.

Πόσο αποδεκτή είναι η Τέχνη στην Ελλάδα σήμερα και τι ρόλο καλείται να παίξει στον δημόσιο χώρο; Η Τέχνη σήμερα έχει πληγεί μιας και έχουν αφαιρεθεί τα καλλιτεχνικά μαθήματα σε μεγάλο βαθμό από την εκπαίδευση. Δημιουργεί νέα δεδομένα για τις επόμενες γενιές πόσο εκπεφρασμένα θα είναι τα παιδιά αυτά, κάτι που έχει να κάνει με την εσωτερική υγεία και ελευθερία των νέων ανθρώπων και της κοινωνίας γενικότερα.

Το αντικείμενο της δημιουργίας, κρίνοντας από τα έργα και τους καλλιτέχνες που γνωρίζω, παρατηρώ την σημερινή εποχή είτε υποτιμάται είτε υπερεκτιμάται. Το τι προβάλλεται είναι συχνά συνδυασμός πολλών άλλων στοιχείων, μάρκετιν, δημοσίων σχέσεων κτλ, κάτι που είναι ανεξάρτητο από την ποιότητα του ίδιου του εικαστικού αντικειμένου .. Σίγουρα ακόμα με το να είσαι γυναίκα καλλιτέχνης έχεις περισσότερα εμπόδια να υπερπηδήσεις στο χώρο. Ο ρόλος του καλλιτέχνη εφόσον εμπεριέχει αλήθεια και βάθος μπορεί να είναι αφυπνιστικός, επαφής με τον εσώτερο εαυτό μας, μια διαδικασία που ο καλλιτέχνης την περνά με τον εαυτό του και συμπαρασύρει λυτρωτικά και το θεατή. Έτσι δημιουργείται ένα πεδίο όπου πολλοί άνθρωποι μπορούν να συντονιστούν και αν τα κίνητρα είναι αγαθά και ουσιαστικά, θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα κύμα ανάτασης ή και αντίστασης εσωτερικής στη νέα εποχή που βιώνουμε. Να υπάρξει η φωτεινή συγκυρία να συνδημιουργήσουν να συσχετιστούν πολλοι καλλιτέχνες. Έτσι π.χ. είχαμε τη γενιά του ‘30 κινήματα, πολιτισμούς από τους κυρίαρχους ως και τους εξίσου σπουδαίους λαϊκούς πολιτισμούς.

Φαίδρα, λάδι, 30?22 εκ.

Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια; Ναι γενικά έχω σχέδια είναι καλό να οραματίζεσαι και να σχεδιάζεις και όχι αόριστα να ονειρεύεσαι το μέλλον. Δουλεύω διάφορα και ζωγραφικά και γλυπτικά, που θέλω να τα ολοκληρώσω. Ετοιμάζω μια ατομική έκθεση με ζωγραφικά και γλυπτικά (24 Ιουνίου -3 Ιουλίου) καλώς εχόντων των πραγμάτων στη Myro Gallery στη Θεσσαλονίκη. Ετοιμάζομαι να συμμετάσχω με γλυπτό στην ομαδική ετήσια έκθεση του Ε.Ε.Τ .Ε. στο Βυζαντινό Μουσείο στην Αθήνα επίσης σε μία ομαδική για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση που θα γίνει στη λακωνική Μάνη στον Κότρωνα το καλοκαίρι και δεν αποκλείω και σε άλλες ομαδικές αν προλάβω. Μία ατομική στην Αθήνα είναι στα σχέδιά μου στο απώτερο μέλλον. Με ενδιαφέρει να «παντρέψω» τη γλυπτική με άλλες τέχνες πχ με τον ήχο , ηχοτοπία που θέλω να ακούγονται μέσα από κάποια γλυπτά μου, γιατί έτσι αντιλαμβάνομαι τον άνθρωπο με εσωτερικούς ήχους. Σε αυτό αλληλεπιδούμε με το συνεργάτη και φίλο μουσικό Σ. Βότσκο που προσφέρει στο έργο τη δική του διάσταση. Με τον ίδιο έχουμε στα σκαριά και δύο δίσκους με συνθέσεις του, των οποίων θα επιμεληθώ τα εξώφυλλα. Επίσης συνεργάζομαι σκηνογραφικά με μία θεατρική ομάδα εδώ στη Σπάρτη, καλώς εχόντων των πραγμάτων με την καραντίνα. Μ’ ενδιαφέρει η σύμπραξη με άλλα πεδία τεχνών (μουσική, θέατρο χορός ποίηση) Μ’ ενδιαφέρει επίσης να αποδώσω επιμέρους θέματα που με απασχολούν σήμερα στη γλυπτική. πχ τη διάσπαση, το διαμπερές, την αρμονία, τη μουσικότητα το σύγχρονο άνθρωπο καθώς και στη ζωγραφική επίσης άλλα ανάλογα.

polismagazino.gr

https://m.facebook.com/Kallirroi-Katsafana-390310658187455/?refid=17

Instagram https://www.instagram.com/kallirroikatsafana/?hl=el