Τα Δημόσια έργα σε ιδιώτες: τεχνικές προδιαγραφές και κόστη, μελέτες, κατασκευές, επιμετρήσεις και επιβλέψεις
Για
ποια Αυτοδιοίκηση όταν:
- Η αποθέωση και εισπήδηση του ιδιωτικού τομέα στα δημόσια
έργα δεν θα μπορούσε να υπάρξει μετά την ψήφιση του ν/σ που στην ουσία καταργεί
τον ν.4412/16 στο όνομα πάντα της αποτελεσματικότητας!.
- Προκαλεί εντύπωση η αμέριστη στήριξη της ΚΕΔΕ.
- Η προτεραιότητα και ο σχεδιασμός των Τεχνικών Έργων γίνεται
πρώτιστα με κριτήρια ανταποδοτικότητας και κερδοφορίας (ΣΔΙΤ, Συμβάσεις
Παραχώρησης) και όχι με κριτήρια κοινωνικά, περιβαλλοντικά και ικανοποίησης των
λαϊκών αναγκών (αντισεισμική προστασία, αντιπλημμυρικά έργα, Πολιτική Προστασία
κ.λπ.
- Με το παρόν νομοσχέδιο, η εκχώρηση αρμοδιοτήτων σε ιδιώτες
και εξωτερικούς συμβούλους, με τη δημιουργία προτεινόμενου μητρώου ιδιωτών
επιβλεπόντων (οι οποίοι μάλιστα θα επιλέγονται και θα πληρώνονται από τους
αναδόχους (!) των έργων) που θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε φαινόμενα, όπου
«Ελεγκτές» και «Ελεγχόμενοι» θα αλληλοδιαπλέκονται, καθώς οι ρόλοι αυτοί θα
εναλλάσσονται ανά έργο.
- Ουδεμία έστω απλή αναφορά για ενίσχυση των υπηρεσιών των
δήμων με εξειδικευμένο προσωπικό
- Τα έργα θα τα κατασκευάζουν οι ιδιώτες εργολάβοι, θα τα
επιμετρούν και επιβλέπουν ιδιώτες, οι οποίοι θα επιλέγονται και θα πληρώνονται
από τους ίδιους τους ιδιώτες εργολάβους(!). Μόνο το κόστος θα πληρώνει το
Δημόσιο (και οι πολίτες)
Πιο συγκεκριμένα:
- Αύξηση του ορίου για απευθείας αναθέσεις στις 60.000 ευρώ.
- Ιδιαίτερη αξία έχουν τα στατιστικά που προκύπτουν από το
Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων συμβάσεων (ΟΤΑ) για το έτος 2019 όπου οι δημόσιες
συμβάσεις στους δήμους από 20000 ευρώ έως 60000 ευρώ ανέρχονται σε 361.471.079
ευρώ. Αν συνυπολογιστούν οι έκτακτες επιχορηγήσεις λόγω κορονοϊού το 2021 οι
Δήμαρχοι θα διαχειριστούν σε απ’ ευθείας αναθέσεις πάνω από 500.000.000 ευρώ το
2021.
- Κατάργηση του ηλεκτρονικού συστήματος κληρώσεων για τις
απευθείας αναθέσεις.
- Το ηλεκτρονικό
σύστημα ήταν κλειδί ασφάλειας να μην μπορεί ο δήμαρχος, να δίνει σε όποιον
εκείνος θέλει αλλά προέκυπτε από μία
ηλεκτρονική κλήρωση. Σε κάποιους Δήμους ανεξήγητα δεν εφαρμόστηκε αυτή η
διάταξη του ν. 4412/16.
- Κατάργηση των ηλεκτρονικών κληρώσεων που καθορίζουν τα
μέλη των επιτροπών
- Η σύνθεση των Επιτροπών θα γίνονται με την ‘’επιμέλεια’’
του Δημάρχου.
- Απαλείφεται η πρόβλεψη να ορισθεί η Τεχνική επάρκεια
αναθετουσών αρχών στις δημόσιες συμβάσεις έργων και μελετών.
- Αποτέλεσμα οι αναθέτουσες αρχές αλλού να κρίνονται ως
“επαρκείς” υπηρεσίες για να διεκπεραιώσουν υπερβολικό όγκο υποθέσεων με
ελλείψεις προσωπικού και αλλού ως “ανεπαρκείς” ώστε να ανατίθενται υπηρεσίες σε
ιδιώτες.
- Επίσης με το άρθρο 3 του ν. 4674/2020 (ΦΕΚ Α 53),
προστέθηκε στο άρθρο 44 ειδική ρύθμιση για τους οργανισμούς τοπικής
αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού, σύμφωνα με την οποία, οι τελευταίοι δύνανται να
συνάπτουν προγραμματική σύμβαση.
- Η προσφυγή στην ανωτέρω διαδικασία απαιτείται βεβαίωση του
Προϊσταμένου ή σε περίπτωση έλλειψης αυτού, βεβαίωση Δημάρχου για τη διαπίστωση
της έλλειψης της απαιτούμενης κατά περίπτωση τεχνικής επάρκειας.
- Η επίβλεψη των
έργων «δύναται να ασκηθεί, εφόσον προβλέπεται στην διακήρυξη, από πιστοποιημένο
ιδιωτικό φορέα επίβλεψης (ΙΦΕ).
- Κάθε υποψήφιος ανάδοχος υποχρεούται να δηλώνει με την
προσφορά του τον ΙΦΕ, στον οποίο θα ανατεθεί η επίβλεψη της εκτέλεσης της σύμβασης,
εφόσον αυτή κατακυρωθεί στον ίδιο». Ουδεμία ανεξαρτησία και διαφάνεια δηλαδή,
αλλά αντιθέτως ο ορισμός της συνύπαρξης ελεγκτή και ελεγχόμενου μια και ο
ανάδοχος θα προεπιλέγει και θα πληρώνει (!) τον ελεγκτή του.
- Τα έργα κάτω του ορίου (1.000.000 €)
- Η επίβλεψη έργων με προεκτιμώμενη αμοιβή έως το όριο της
περ. α της παρ. 1 του άρθρου 5, δύναται, πέραν των ορισμών των παρ. 1 και 2 του
άρθρου 136, να διενεργείται από διαπιστευμένους ιδιώτες, επιβλέποντες ελεγκτές
μηχανικούς, ανά κατηγορία έργου.
- Ο ορισμός του ελεγκτή μηχανικού γίνεται μετά από κλήρωση
μεταξύ των εγγεγραμμένων στο Μητρώο που πληρούν τα κριτήρια της απόφασης της
παρ.
- Ελεγκτής Μηχανικός που κληρώθηκε για την επίβλεψη έργου
δεν επιτρέπεται να συμμετέχει σε επόμενη κλήρωση, μέχρι την παραλαβή του
αντικειμένου του έργου κατ’ άρθρο 172.
- Αυτές εμβληματικές τροποποιήσεις υποδηλώνουν την πρόθεση
της αντικατάστασης των Δημόσιων Τεχνικών Υπηρεσιών από διάφορα σχήματα ιδιωτών
που θα διευκολύνουν τους ιδιώτες αναδόχους και μόνο.
- Αλλάζει το σύστημα Επιμετρήσεων από Ελεγκτικό σε Δηλωτικό:
- Οι επιμετρήσεις, συνοδευόμενες από τα αναγκαία επιμετρητικά
στοιχεία και σχέδια, σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή, υποβάλλονται, από τον
ανάδοχο στη διευθύνουσα υπηρεσία με δήλωση περί της αλήθειας αυτών. Η υποβολή
των επιμετρήσεων αποτελεί προϋπόθεση της τμηματικής πληρωμής του αναδόχου.
- Αφανείς εργασίες που θα ελέγχονται μόνο απ’ τον επιβλέποντα
Σε περίπτωση
ιδιωτικής επίβλεψης με ποια διαδικασία θα εκδίδεται εγκριτική πράξη των
επιμετρήσεων των αφανών εργασιών;
- Διαμορφώνεται ένα ιδιότυπο πλαίσιο για την προώθηση «ήπιων
αναπτυξιακών έργων δημοσίου ενδιαφέροντος» εντός προστατευόμενων περιοχών.
- Ουσιαστικά, με τη
διάταξη δηλώνεται ότι αγνοούνται οι προστατευόμενες από τη νομοθεσία της ΕΕ
περιοχές Natura 2000. Προτάσσεται η έγκριση αναπτυξιακών σχεδίων μέσα στους
ευαίσθητους αυτούς τόπους, ακόμα και αν τα έργα αυτά αντιστρατεύονται τους στόχους
προστασίας τους.
- Πάμε λοιπόν σε ένα νέο περιβάλλον για την Αυτοδιοίκηση που
οι απ’ ευθείας αναθέσεις και οι κορονο- διορισμοί μαζί με τον εκλογικό νόμο
δίνουν προβάδισμα στις υφιστάμενες δημοτικές αρχές, εκτός αν υπάρξει ένα
πειστικό δημοκρατικό προγραμματικό πλαίσιο, που να βασίζεται σε ιεραρχήσεις
αναπτυξιακών στόχων, κοινωνικών δράσεων, στην διαφάνεια την κοινωνική συμμετοχή
και λογοδοσία, στις κοινωνικές συμπράξεις και εν τέλει στον σεβασμό των αρχών
και των αξιών μιας πολυπαθούς και ταλαιπωρημένης κοινωνίας.
Ηλίας
Παναγιωτακάκος
