ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ      

Β) Σύμπλεγμα

 «Όλοι σήμερα», γράφει ο Γιούνγκ, «ξέρουν ότι οι άνθρωποι έχουν συμπλέγματα». Το σύμπλεγμα, λοιπόν, στη σοβαρότερη μορφή του «συμπεριφέρεται αφ’ εαυτού», όπως παρατηρεί και ο Ε. Μπένετ, «σαν ένα «σπασμένο» ή ξεχωριστό κομμάτι της ψυχής (νου). Είναι σημαντικό να ξέρουμε ότι η ψυχή μπορεί να κατατμηθεί εξαιτίας κάποιας συναισθηματικής διαταραχής. Αυτό σημαίνει ότι ένα μέρος του νου λειτουργεί ανεξάρτητα και χωριστά από το κυρίως ρεύμα της συνείδησης. Ακόμη πιο σημαντικό είναι να ανακαλύψουμε τη φύση της συναισθηματικής αναστάτωσης, έτσι ώστε οι λόγοι που την προκάλεσαν να γίνουν συνειδητοί και, επομένως, κατανοητοί. Η κατάτμηση αυτού του τύπου δεν είναι ίδια με τη «διχασμένη προσωπικότητα», όπου ο νους μπορεί να μείνει μονίμως διαταραγμένος. Είναι αναμφισβήτητο», συνεχίζει ο Μπένετ, «ότι τα συμπλέγματα εμφανίζονται στα όνειρά μας. Ξανά και ξανά ένα μη αναγνωρίσιμο πρόσωπο, ίσως και ανώνυμο πρόσωπο, εμφανίζεται σε ένα όνειρο. Είναι προσωποποίηση ενός συμπλέγματος. Αυτό που επιτρέπει στις προσωποποιήσεις να εμφανίζονται είναι το ότι η συνείδηση, με τη δύναμή της να απωθεί, μπορεί να εφησυχάζει. Οι προσωποποιήσεις παίρνουν διάφορες μορφές, ευπρόσδεκτες ή μη».

Υπάρχουν διαφόρου βαθμού συμπλέγματα. «Ωρισμένα συμπλέγματα, για τον Γιούνγκ, είναι απλά και καθαρά, αποχωρισμένα από το συνειδητό, γιατί προτίμησε το άτομο να απαλλαγεί από αυτά με την απώθηση. Υπάρχουν και άλλα που, μην έχοντας βρεθεί ποτέ στο συνειδητό, δεν μπόρεσαν να εκδιωχθούν με μια θεληματική πράξη. Γεννιώνται από το ασυνείδητο, κατακλύζουν και πλημμυρίζουν ύστερα το συνειδητό με τις παράδοξες και ακλόνητες πεποιθήσεις που απορρέουν απ’ αυτό. Η περίπτωση του ασθενή μου ανήκει σ’ αυτήν την τελευταία κατηγορία. Παρόλη τη μόρφωση και τη νοημοσύνη του, ήταν το ανυπεράσπιστο θύμα ενός πράγματος που τον βασάνιζε και τον είχε κυριέψει η ιδεολογία του, τον κατάκλυζε πραγματικά ωσάν καρκίνωμα. Μια μέρα του παρουσιάστηκε και από τότε έμεινε ακλόνητη. Η ύπαρξη παρόμοιων περιπτώσεων εξηγεί, σε ορισμένη αναλογία, γιατί οι άνθρωποι φοβούνται να αποκτήσουν την αυτοσυνειδησία τους. Και πραγματικά μπορεί να υπάρχει κάτι πίσω από το παραπέτασμα - ποτέ δεν μπορούμε να ξέρουμε.

Για τούτο προτιμάμε «να σεβόμαστε και να προσέχουμε λεπτόλογα» τους εξωτερικούς, για τον συνειδητό τομέα, παράγοντες».

Και ο Γιούνγκ συνεχίζει για τα συναισθήματα που μας κατέχουν στην περίπτωση συμπλέγματος ψυχικού: «Στους περισσότερους ανθρώπους υπάρχει ένα είδος τρόμου, πρωτόγονες δεισιδαιμονίες, που σχετίζονται με τα πιθανά περιεχόμενα του ασυνείδητου.

Πέρα από κάθε φυσική αιδημοσύνη, πέρα από κάθε αίσθημα ντροπής και αβρότητας, υπάρχει ένας κρυφός τρόμος μπροστά στους κινδύνους της ψυχής. Φυσικά διστάζουμε να ομολογήσουμε έναν τόσο γελοίο φόβο. Αλλά θα έπρεπε να αντιληφθούμε πως αυτός ο φόβος δεν είναι καθόλου αδικαιολόγητος. Αντίθετα είναι πολύ βάσιμος. Ποτέ δεν είμαστε βέβαιοι πως μπορεί νάρθει μια καινούργια ιδέα και να μας κυριέψει, ή εμάς ή το γείτονά μας». 

(Συνεχίζεται)