Καταγωγή και διάκριση των ονείρων

Τα όνειρα μπορούμε να τα διακρίνουμε, ανάλογα με την προέλευσή τους, το περιεχόμενό τους. Βέβαια όλα τα όνειρα προέρχονται από το ασυνείδητο, ανεβαίνουν στη συνείδηση, η οποία είναι ένα εποικοδόμημα πάνω από το ασυνείδητο. Ακολουθώντας τον Γιουνγκ θα τα διακρίνουμε σε προσωπικά όνειρα και συλλογικά όνειρα, πολύ σχηματικά βέβαια, για να μας διευκολύνει η διάκριση στη συζήτησή μας. Ουσιαστικά δεν υπάρχουν σαφείς διαχωριστικές γραμμές μεταξύ τους, όπως δεν υπάρχει σε όλες τις ψυχοσωματικές λειτουργίες. Στη ζωή γενικά δεν υπάρχουν διαχωριστικές γραμμές. Υπάρχει διαρκής αλληλοδιείσδυση. Γι’ αυτό και η φιλοσοφία θέλει να βλέπει τον καθολικό άνθρωπο. Η επιστήμη όμως, που μέσα στους αιώνες γεννήθηκε από τη φιλοσοφία, διαιρεί την πραγματικότητα, την ενιαία πραγματικότητα, σε τομείς, σε κλάδους, σε ειδικότητες, για να επιδοθεί στο αντικείμενό της, με τη δική της μέθοδο, στην εύρεση της αλήθειας.

Σύμφωνα, λοιπόν, με τη διάκριση της ανθρώπινης ψυχής σε συνειδητό και ασυνείδητο, έχουμε όνειρα που προέρχονται από το προσωπικό και από το απρόσωπο, το συλλογικό, το ομαδικό ασυνείδητο. Φυσικά είναι δύσκολο να διακρίνουμε αν το όνειρο είναι από το προσωπικό ή από το απρόσωπο ασυνείδητό μας. Το προσωπικό και το συλλογικό ασυνείδητο συνυπάρχουν. Εικόνες και δυνάμεις ανεξέλεγκτες του ενός συμπλέκονται με εικόνες, δυνάμεις ενστίκτων, σκιές του άλλου. Μετακινούνται απροσδιόριστα πολλές φορές, όπως τα αντίθετα ρεύματα αέρα. Διασταυρώνονται, πυκνώνουν, αραιώνουν και πάλι ξεχωρίζουν σαν σύννεφα στον ουρανό.