Τον φιλόλογο Δημήτρη Κατσαφάνα τον γνωρίζω από τα σχολικά μου χρόνια, όταν υπηρετούσε ως  Γυμνασιάρχης στο τότε Γυμνάσιο - Λύκειο Αρρένων Σπάρτης. Εξαίρετος καθηγητής και πολυπράγμων ιστορικός ερευνητής υπήρξε για δεκαετίες ένας λαμπρός πνευματικός φανοστάτης για πολλές γενιές νεαρών Σπαρτιατών που πέρασαν από τα χέρια του. Δυστυχώς δεν είχα ποτέ την ευκαιρία να τον απολαύσω στην τάξη, ίσως γιατί παρακολουθούσα τότε το λεγόμενο πρακτικό τμήμα το οποίο ήταν εκ των πραγμάτων προσανατολισμένο στις θετικές επιστήμες.

Η ζωή όμως προσφέρει πάντοτε δεύτερες ευκαιρίες και μετά την επάνοδο μου στη Σπάρτη, μέσα από διάφορες εκδοτικές προσπάθειες στις οποίες προσπάθησα να βοηθήσω, ξανασυστηθήκαμε και γνωριστήκαμε καλύτερα, σε μια πιο ισότιμη βάση, όπως νόμιζα τότε. Ευτυχώς διαψεύστηκα πανηγυρικά. Ανακάλυψα έναν άνθρωπο ο οποίος παρά το προχωρημένο της ηλικίας του δεν σταμάτησε ποτέ να στοχάζεται την κάθε ημέρα που περνάει. Να παρακολουθεί τις παγκόσμιες εξελίξεις, την ραγδαία μετάλλαξη της κοινωνίας, το αδιέξοδο του σύγχρονου ανθρώπου, την κραυγή απόγνωσης της νεολαίας.

Οι τρείς - τέσσερεις δεκαετίες που έχει ζήσει παραπάνω από εμένα, με τόσο πάθος και ένταση, υμνητής του αγώνα και της ουσίας της ανθρώπινης ύπαρξης, οδήγησαν πολύ γρήγορα σε ουσιώδεις συζητήσεις και έξοχες παρουσιάσεις των απόψεών του για την πορεία της σύγχρονης κοινωνίας και την προοπτική της ανθρωπότητας, ένα υψηλής ποιότητας απόσταγμα, σχεδόν ενός αιώνα πνευματικής ζωής.

Πολύ γρήγορα οι συζητήσεις μας μετεξελίχθηκαν σε εξόδους στη πλατεία ή και αλλού όπου μεταξύ μπυρίτσας (με πατατάκια πάντα) και εγκάρδιων χαιρετισμών από παλιούς μαθητές του δασκάλου, συνεχίζαμε τις αναζητήσεις ερμηνείας του φαινομένου του ανθρώπου, της κοινωνίας και της ζωής.

Μέχρι που κάποια στιγμή ένας καλοπροαίρετος συμπολίτης μας με αποστόμωσε με την παρακάτω ερώτηση: «Μα αφού δεν είσαι φιλόλογος, τι συζητάς τόσες ώρες με τον Κατσαφάνα;»

Αναρωτήθηκα: «Δηλαδή τι φαντάζονται; Ότι όταν μιλάει ο δάσκαλος, μιλάει για γραμματική και συντακτικό, ή έστω για αρχαία ελληνική γραμματεία;». Τότε ήταν που συνειδητοποίησα πόσο ανάγκη είχε η Σπάρτη τη σκέψη ενός Κατσαφάνα. Προσπάθησα να τον πείσω να αρχίσουμε διαλέξεις (έστω και διαδικτυακές) γρήγορα όμως κατάλαβα ότι η ιδέα και μόνον, για τη ηλικία που βρίσκεται, είναι απαγορευτική.

Η ζωή όμως προσφέρει πάντοτε δεύτερες ευκαιρίες. Έτσι πρόσφατα μου προσέφερε ο δάσκαλος το τελευταίο του πόνημα, τυπωμένο και όμορφα δεμένο υπό μορφή βιβλίου. «Για να το έχεις δίπλα στο κομοδίνο σου και κάθε βράδυ να διαβάζεις μια δύο σελίδες!».

Ο τίτλος του πονήματος ενδεικτικός:

«ΣΤΟΝ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΤΕΧΝΙΚΟ-ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΜΥΘΟΥ
Η αυταπάτη της Προόδου»

Όντως το ξεφυλλίζω κάθε βράδυ πριν κοιμηθώ, σαν πυξίδα - βάλσαμο που μου επιτρέπει να γεννήσω και συστηματοποιήσω μέσα μου αντισώματα, κόντρα στη τραγικά επιφανειακή (πεζή και πολλές φόρες ποταπή), παράλογη αντιμετώπιση του θαύματος της ζωής, όπως τη βιώνω κάθε ημέρα γύρω μου.

Το spartorama.gr λοιπόν αποφάσισε (με την σύμφωνη γνώμη του συγγραφέα φυσικά) να δημοσιεύσει σε συνέχειες (από την Κυριακή 25/2/2024 και κάθε Κυριακή) το παραπάνω πόνημα για να διαβαστεί από Σπαρτιάτες και μη.

Θα παρακαλούσα να θεωρηθεί ως «δώρο» του συγγραφέα στο «Κόσμο» (την ανείπωτου κάλλους κληρονομιά που μας βαραίνει) που στροβιλίζεται τελευταία με ορμή προς μια κατεύθυνση που σίγουρα δεν του αξίζει.

Απολαύστε το…

Ν. Μ.

Μέρος Α΄

Δείτε παρακάτω τα περιεχόμενα του πονήματος

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Πού πηγαίνουμε; Γιατί πηγαίνουμε;

Ο ρηχός ορθολογισμός της εποχής μας ένα  μεγάλο σώμα. Του χρειάζεται ένα συμπλήρωμα ψυχής. «Δώστε μας πίσω την ελπίδα!...»

Διαφωτίσαμε τα πάντα, αλλά στο βάθος υπάρχουν φαντάσματα

Ο προγραμματισμός αρχίζει με τη λογική και καταλήγει στον παραλογισμό

Η τεχνολογία σήμερα εκκρίνει το δικό της μύθο

Θα χρειαζόταν ολόκληρη η ιστορία του Δυτικού Πολιτισμού για να μετρήσουμε αυτά που συμβαίνουν στον καιρό μας

Παγκοσμιοποίηση. Από την εθνική στην πολιτιστική ενότητα

Ο Ψυχρός Πόλεμος. Η κατεύθυνση των ιστορικών εξελίξεων προς την Παγκοσμιοποίηση

Η Ευρώπη θα μπορούσε να ξαναγεννηθεί; Υπάρχει και σήμερα ο ευρωπαίος πολίτης, ένα ευρωπαϊκό ήθος

Απροετοίμαστη η ανθρώπινη συνείδηση

Βασικοί θεσμοί που ξεθωριάζουν. (Οι εγκέφαλοι γεμάτοι γνώσεις, οι καρδιές στερεύουν)

Όταν ένας κόσμος λησμονεί τον εαυτό του, ριγμένος στον κατακλυσμό των προκλήσεων

Ξαναρωτάμε: ποιο δρόμο να πάρουμε; (Η απάντηση, πέρα από την αισιοδοξία και απαισιοδοξία, θα έρθει από το μέλλον)

Η Τεχνητή Νοημοσύνη. Ένα τεχνολογικό κύμα  προκλήσεων, ευκαιριών και κινδύνων.

Τελικές σκέψεις

Υπό το βλέμμα της αιωνιότητας (Sub specie aeternitatis) 

Μέρος Α΄