Vekrakos
Spartorama | Χιροσίμα, 6 Αυγούστου 1945, 8.15 π.μ.: Ένα έγκλημα που δεν παραγράφεται…

Χιροσίμα, 6 Αυγούστου 1945, 8.15 π.μ.: Ένα έγκλημα που δεν παραγράφεται… - video

Spartorama 06/08/2017 Εκτύπωση Ιστορία
Χιροσίμα, 6 Αυγούστου 1945, 8.15 π.μ.: Ένα έγκλημα που δεν παραγράφεται…
«Σήμερα, έπεσε η Ατομική… Σήμερα, στα λιμάνια, οι σωματέμποροι και οι πορτοφολάδες μπορούν να περηφανεύονται που δεν έγιναν εφευρέτες… »
Οδός Εμπόρων

«Ε, Τσάρλυ, τραβήξου από τον ήλιο. 

Σήμερα, έπεσε η Ατομική… 

Σήμερα, στα λιμάνια, 

οι σωματέμποροι και οι πορτοφολάδες 

μπορούν να περηφανεύονται 

που δεν έγιναν εφευρέτες… 

Σήμερα, θα μπορούσε να λέει την προσευχή της, 

μια πόρνη: 

«Θεέ μου, σ’ ευχαριστώ, που δε γέννησα…»

 

Ποίημα γραμμένο από τον Φώτη Αγγουλέ το 1951, που περιλαμβάνεται στη συλλογή Φουτσιγιάμα, 1962


Στη 1.37’ τη νύχτα 5 προς 6 Αυγούστου, απογειώθηκαν τρία μετεωρολογικά αεροπλάνα από την αεροπορική βάση του Tinian στο αρχιπέλαγος των Μαριανών στον Δυτικό Ειρηνικό. Στις 2.45? απογειώθηκε το βομβαρδιστικό Β-29 2 «Enola Gay», ενώ δύο λεπτά αργότερα το ακολουθούν και άλλα δύο αεροσκάφη: το «Great Artiste» του Σουέινι που θα έριχνε στη ζώνη της έκρηξης ειδικά όργανα μέτρησης με αλεξίπτωτα και το δίχως όνομα Ν.91 αεροπλάνο του σμηναγού Μάκαρντ επιφορτισμένο με τη φωτογραφική αναγνώριση. 

Το «Enola Gay» μαζί με το δωδεκαμελές πλήρωμα κουβαλούσε στα σωθικά του την ατομική βόμβα, κατασκευασμένη μ’ ένα σπάνιο ισότοπο του ουρανίου, το ουράνιο 235 η βόμβα είχε βαφτιστεί ειρωνικά από τους Αμερικάνους «Little Boy», «Pika-don» την ονόμασαν οι «hibakusha», που σημαίνει φως και θόρυβος. 

Αν και τα βομβαρδιστικά των Η.Π.Α. που κατευθύνονταν προς τη Χιροσίμα έγινα αντιληπτά από τα Ιαπωνικά ραντάρ, περίπου μία ώρα πριν τον βομβαρδισμό, οι Ιάπωνες δεν επιδίωξαν να τα αναχαιτίσουν, λόγω του μικρού αριθμού τους. Μια περίπου ώρα πριν από τη βομβιστική επίθεση, η σειρήνα της ειδοποίησης για αεροπορική επιδρομή σήμανε και πάλι, καθώς το Straight Flush πέταξε πάνω από την πόλη αναγγέλλοντας ότι «ο ουρανός είναι αίθριος πάνω από τη Χιροσίμα». Έπειτα μεταδόθηκε ένα σύντομο μήνυμα το οποίο πάρθηκε από το Enola Gay. Έγραφε: “Τα σύννεφα (πάνω από τη Χιροσίμα) καλύπτουν λιγότερο από τα τρία δέκατα σε όλα τα υψόμετρα Συμβουλές: (Η) βόμβα (να ριχτεί στον) πρωτογενή στόχο». Ο κύβος είχε πλέον ριφθεί… 

Στις 8.11΄ η πόλη φαινόταν καθαρά από τα μέλη του πληρώματος του «Enola Gay». Στις 8.13.30” το πρωί ο κυβερνήτης Τίμπετς διατάζει το σκοπευτή του, επισμηναγό Τόμας Φίρμπι, ν’ αφήσει τη βόμβα στο κενό. Στις 8.15΄, η βόμβα εγκαταλείπει το Β-29 που απομακρύνεται όσο πιο γρήγορα μπορούσε. 

Ο Τετσούο Μιγιάτα, ο οποίος ζούσε τότε σ’ ένα προάστιο της Χιροσίμα, παρακολουθούσε από το έδαφος την πτήση του αεροπλάνου και έγραψε τις εντυπώσεις του: «Ξαφνικά ακούστηκε ένα δυνατό βουητό κάποιου Β-29. Πρέπει να ‘ταν ένα ή δύο απ’ αυτά, και μια και δεν είχε σημάνει συναγερμός, δεν υπήρχε λόγος ν’ ανησυχήσουμε. Σκεφτήκαμε πως θα ‘θελαν να επιθεωρήσουν τις συνέπειες της αεροπορικής επιδρομής της προηγούμενης νύχτας, και δε δώσαμε σημασία, γιατί είχαμε πια συνηθίσει τις αναγνωριστικές πτήσεις, των Β-29. Ξαφνικά, όμως, το βουητό μετατράπηκε σε ένα οξύ, διαπεραστικό τόνο, κι έστρεψα ασυνείδητα το βλέμμα μου πάλι στον ουρανό. Ένα Β-29, με την τεράστια άτρακτο ν’ αστράφτει στις καλοκαιρινές ηλιαχτίδες, διέγραψε μια κλειστή καμπύλη στον ουρανό, αφήνοντας πίσω του μια άσπρη γραμμή κι εξαφανίστηκε με τρομερή ταχύτητα προς τα πάνω». 

 Η ατομική βόμβα με 60 κιλά ουράνιο 235 εξερράγη στις 8.15’.45’’ το πρωί 580 μέτρα πάνω από την πόλη της Χιροσίμα. Λόγω του ανέμου, είχε μια απόκλιση 240 μέτρων από τον προγραμματισμένο στόχο που ήταν η γέφυρα του ποταμού που διασχίζει τη Χιροσίμα.   Τότε μια τεράστια λάμψη φωτός τύφλωσε τους αεροπόρους που φορούσαν γυαλιά οξυγονοκολλητών και ύστερα μια πελώρια κολόνα φωτιάς ανέβηκε στον ουρανό. «Ένα εκτυφλωτικό φως γέμισε το αεροσκάφος» έγραψε ο σμήναρχος Πολ Τίμπετς. «Γυρίσαμε και κοιτάξαμε τη Χιροσίμα. Η πόλη ήταν σκεπασμένη από ένα τρομερό σύννεφο που ανέβαινε σαν μανιτάρι… Αίφνης, όλοι άρχισαν να φωνάζουν. Κοιτάξτε, κοιτάξτε, κοιτάξτε!». Στις οκτώ και δεκαέξι λεπτά η Χιροσίμα έσβηνε από την επιφάνεια της γης. 

Πάνω από τα κτίρια και τους ανθρώπους απελευθερώθηκε ενέργεια ισοδύναμη με την έκρηξη τουλάχιστον 15.000 τόνων εκρηκτικής ύλης ΤΝΤ 9. Η θερμοκρασία για ένα χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να μετρηθεί έφτασε στα απίστευτα ύψη των 300.000-500.000 βαθμών Κελσίου και ένα τεράστιο ωστικό κύμα θερμότητας και ραδιενέργειας απλώθηκε προς όλες τις κατευθύνσεις. 

Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα το κέντρο της πόλης σωριάστηκε σε ερείπια καλυπτόμενο από ένα σύννεφο σκόνης και το 75 τοις εκατό των κτιρίων καταστράφηκε ολοκληρωτικά. Και όχι μόνο αυτό: περισσότεροι από 30.000 πολίτες της Χιροσίμα εκείνη τη μοιραία στιγμή πέθαναν ακαριαία. Έπαψαν να υπάρχουν, όχι μόνο σαν ανθρώπινα όντα, αλλά σαν υλικές υποστάσεις. Τα κύτταρά τους, σε μερικές περιπτώσεις οι ίδιες οι μοριακές τους δομές, εξαφανίστηκαν μέσα στο απόλυτο μηδέν. Οι άνθρωποι που εξαερώθηκαν ζωντανοί άφησαν ανεξάλειπτα αποτυπώματα των σκιών τους. Σκιές νέων και γέρων, γυναικών, παιδιών, αλόγων, σκύλων. Σκιές από κότες, μύγες, πεταλούδες, λουλούδια. Σκιές φαντασμάτων. 

Όσοι βρέθηκαν σε ακάλυπτο χώρο σε μια ζώνη που τα διάφορα σημεία της περιμέτρου της απείχαν από χίλια έως δύο-δυόμισι χιλιάδες μέτρα από το επίκεντρο της έκρηξης, έγιναν στάχτη πεθαίνοντας σε δύο έως επτά δευτερόλεπτα χωρίς να προλάβουν να γνωρίσουν την απέραντη φρίκη. Και είναι περίπου 50.000 πολίτες της Χιροσίμα. 

Η πνοή του pikadon, πέρα από τον κύκλο των δυόμισι χιλιομέτρων από το επίκεντρο της έκρηξης, έφτασε αισθητά εξασθενημένη για να εξαϋλώσει οτιδήποτε ζωντανό, ωστόσο έκανε τουλάχιστον 90.000 πολίτες της Χιροσίμα κυριολεκτικά κάρβουνο, με φοβερά εγκαύματα ή τους μετατρέπει είτε σε μούμιες, ξυλιασμένους και ξεραμένους, με τα ρούχα τους ασβεστοποιημένα είτε σε κερί, με τέτοιες πληγές, που να διαλύονται μαλακά οι σάρκες τους ώσπου να ξεπροβάλλουν άσπρα τα κόκκαλά τους. Η γιγαντιαία αυτή θύελλα φωτιάς στη Χιροσίμα ισοπέδωσε 13 τετραγωνικά χιλιόμετρα, καταστρέφοντας περίπου το 92 τοις εκατό των κατασκευών της. 

Χωρίς η φωτιά να έχει καθόλου κοπάσει ένα γιγάντιο μανιτάρι που φτάνει στο ιλιγγιώδες ύψος των 17.000 χλμ. σκεπάζει την πόλη. Τριάντα με σαράντα λεπτά αργότερα μια μαύρη βροχή άρχισε να πέφτει και να μολύνει τα πάντα. Είναι η βροχή των ραδιενεργών υπολειμμάτων ανακατεμένη με τα υπολείμματα άνθρακα από τις πυρκαγιές που κατέκαιγαν την πόλη. Στην πρώτη ριπή ακτίνων γάμμα προστίθεται τώρα μια πιο άφθονη ροή το ίδιο βλαβερών ουσιών, που μπορούν να πληγιάσουν και να φαρμακώσουν τους οργανικούς ιστούς, το αίμα, το μεδούλι και να φέρουν αργό θάνατο -στους επιζήσαντες, σε όσους έχουν κιόλας χτυπηθεί από το πρώτο κύμα. 

Η λέξη κόλαση δεν είναι αρκετή… Τα τροχιοδρομικά οχήματα έμειναν γεμάτα με τους απανθρακωμένους επιβάτες τους στριμωγμένους στα καθίσματα ή στοιβαγμένους όρθιους στους εξώστες. Ένας άνεμος ταχύτητος 800 χλμ. την ώρα σηκώθηκε και γκρέμισε τους τοίχους σε μια ακτίνα 1.500 μ., θρυμματίζοντας τα τζάμια των παραθύρων ακόμα και σε απόσταση 12 χλμ. από το σημείο Μηδέν. 

Το δεύτερο κύμα αέρα έφτασε μόλις τα 250 χλμ. Ήταν, όμως, ένας κυκλώνας που στροβιλιζόταν πυρακτωμένος για έξι ώρες, με τρομερή δύναμη και ταυτόχρονα ένας στρόβιλος που ξερίζωνε τα δένδρα σε πολλά χιλιόμετρα απόσταση και τα πέταγε σαν φρύγανα στο απέραντο καμίνι που είναι τώρα η Χιροσίμα. Μαζί με τα δένδρα τερμάτιζαν τη ζωή τους μέσα σ’ αυτό το καζάνι άνθρωποι και ζώα κατά χιλιάδες κι ας είχαν την τύχη πολλοί απ’ αυτούς να μείνουν ανέπαφοι ένα λεπτό πρωτύτερα. Στα κανάλια σηκώνονταν θεόρατα κύματα και πολλοί δυστυχισμένοι, κυριολεκτικά, έβραζαν ζωντανοί. 

Είκοσι λεπτά αργότερα από τη ρίψη της πυρηνικής βόμβας, το Τόκιο συνειδητοποίησε ότι είχε χάσει την επικοινωνία με την πόλη. Ακολούθησαν φήμες για μια «τρομερή έκρηξη». Τελικά, αποφασίστηκε να πετάξει ένα πολεμικό αεροσκάφος προκειμένου να διαπιστωθεί τι είχε συμβεί. Τρεις ώρες αργότερα, ένας νεαρός Ιάπωνας αξιωματικός πλησίαζε στη Χιροσίμα. Ενώ βρισκόταν ακόμα 100 μίλια μακριά άρχισε να δίνει αναφορές για ένα τεράστιο σύννεφο που κάλυπτε την πόλη και στη συνέχεια την είδε να καίγεται. Μόλις έφτασε το αεροπλάνο του στη Χιροσίμα, αντίκρισε μια μεγάλη ουλή πάνω στη γη που εξακολουθούσε να καίει καλυπτόμενη από ένα βαρύ σύννεφο καπνού. Προσγειώθηκε στα νότια της πόλης και μετά την υποβολή εκθέσεων στο Τόκιο, άρχισε να οργανώνει κάποια μέτρα ανακούφισης. 

Πάνω από το 90 τοις εκατό των γιατρών και το 93 τοις εκατό των νοσηλευτών στη Χιροσίμα σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν, άλλωστε οι περισσότεροι βρέθηκαν στο κέντρο της περιοχής που υπέστη τη μεγαλύτερη ζημιά. Τα νοσοκομεία καταστράφηκαν ή υπέστησαν σοβαρές ζημιές. Μόνο ένας γιατρός, ο Terufumi Sasaki, παρέμεινε σε υπηρεσία στο Νοσοκομείο του Ερυθρού Σταυρού. Παρ’ όλα αυτά, από νωρίς το απόγευμα, η αστυνομία και οι εθελοντές είχαν δημιουργήσει κέντρα περίθαλψης σε νοσοκομεία, σχολεία και στάσεις του τραμ, ενώ ένα νεκροτομείο ιδρύθηκε στη βιβλιοθήκη Ασάνο. 

Aπό το Κούρε, ο Κεϊσούκε Χιρόκι, διοικητής της ναυτικής βάσης, τηλεφωνούσε κάθε ώρα στο Τόκιο, στο Γενικό Επιτελείο του Αυτοκρατορικού Ναυτικού δίνοντας ολοένα και πιο φοβερές λεπτομέρειες: “…Οι ομάδες βοήθειας δεν μπορούν να προωθηθούν σε απόσταση μικρότερη από οχτώ χιλιόμετρα από το κέντρο της Χιροσίμα… Ο αριθμός των νεκρών είναι απίθανος, εκατό χιλιάδες, διακόσιες χιλιάδες… Δεν υπάρχει ελπίδα για μεγάλο μέρος από τους επιζήσαντες. Πεθαίνουν σαν μύγες, με τις σάρκες τους διαλυμένες… Έμειναν όρθια 3 νοσοκομεία από τα 47… Πέθαναν τα δύο τρίτα από τους πυροσβέστες… Ως τώρα βρέθηκαν σ’ ολόκληρη την πόλη 72 γιατροί, λέω 72, ούτε ένας περισσότερο… Η θύελλα της φωτιάς δεν δείχνει ότι θα σταματήσει… Όσοι επιζήσανε έχουν καταφύγει στα γύρω μέρη, σωριασμένοι, σαν να τους χτύπησε πανούκλα και πολλοί έχουν την όψη τεράτων, γεμάτοι πληγές και βρωμιά… Δεν υπάρχει νερό…. 

Η Ιαπωνία πληροφορήθηκε επίσημα το γεγονός της ρίψης της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα 16 ώρες αργότερα, από τις ανακοινώσεις που έκανε ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Χ. Τρούμαν: «Ατομική βόμβα συνδυασμένη με την βασικήν δύναμιν του σύμπαντος, τη δύναμιν εκ της οποίας και ο ήλιος αντλεί την ιδικήν του, εξαπελύθη εναντίον εκείνων που έφεραν τον πόλεμον εις την Άπω Ανατολήν… Εδαπανήσαμεν 2.000 εκατομμύρια δολάρια διά την πρωτοφανούς μεγέθους εις την ιστορίαν επιστημονικήν αυτήν κερδοσκοπίαν και ενικήσαμεν…» 

Η πανηγυρική, ωστόσο, αυτή ανακοίνωση του Τρούμαν με την οποία γνωστοποιούσε στην υφήλιο ότι ο άνθρωπος μπήκε στην ατομική εποχή μπορεί να έκανε τους όπου γης πολίτες των Η.Π.Α. να ξεσπάσουν σ’ έναν ξέφρενο ενθουσιασμό, ωστόσο δεν γινόταν να συγκαλύψει τις διαστάσεις του μαζικού αυτού εγκλήματος: με 80.000 πτώματα την πρώτη στιγμή. Και 14.000 εξαφανισμένους, καθώς από την έκρηξη άνοιξε κυριολεκτικά η γη και τους κατάπιε… 

Ως το Δεκέμβριο εκείνης της χρονιάς, τουλάχιστον άλλοι 70.000 άνθρωποι πέθαναν από τις επιπτώσεις της ραδιενέργειας και των τραυμάτων τους. «Ο υπέρμετρος αριθμός θυμάτων» σύμφωνα με τον καθηγητή Αράτα Οσάντα, «οφείλεται στο ότι η επίθεση ήταν πέρα για πέρα ξαφνική, στον μεγάλο αριθμό σπιτιών που ισοπεδώθηκαν και στην αστραπιαία εξάπλωση της φωτιάς από τις αναμμένες θράκες που τις χρησιμοποιούσαν για να φτιάχνουν το πρωινό φαγητό -και φυσικά στην ερήμωση που προκλήθηκε από τη δευτερογενή θερμική ακτινοβολία στις περιοχές κοντά στο κέντρο της έκρηξης. Επιπρόσθετοι λόγοι για τον εξαιρετικά μεγάλο αριθμό θανάτων απ’ ό,τι θα αναμενόταν, είναι και η κατάσταση υποσιτισμού του πληθυσμού, καθώς και η πλημμελής ή ανεπαρκής ιατρική παρακολούθηση των θυμάτων. Όσα νοσοκομεία είχαν προσωρινά στεγαστεί στα εργοστάσια πυρομαχικών και πολεμικού υλικού, που είχαν μείνει άθιχτα από τον βομβαρδισμό, διαλύθηκαν το Σεπτέμβριο όταν οι Συμμαχικές Δυνάμεις κατέλαβαν την Ιαπωνία, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι ασθενείς να βρεθούν ξαφνικά δίχως την παραμικρή ιατρική φροντίδα, ανεβάζοντας ακόμα περισσότερο το δείκτη θνησιμότητας». 

Από το 1946 ως το 1951 ακόμη 60.000 θάνατοι αποδόθηκαν στη επίδραση της βόμβας, η οποία προκάλεσε λευχαιμία, λέμφωμα, καρκίνο των πνευμόνων και άλλα είδη καρκίνου: «Θα γράψω τη λέξη ΕΙΡΗΝΗ στα φτερά σου για να πετάξεις πάνω από όλο τον κόσμο»… έλεγε για τους χάρτινους γερανούς που έφτιαχνε στο κρεβάτι του πόνου η μικρή Σαντάκο Σαζάκι, ένα από τα χιλιάδες αθώα θύματα που έχασαν τη ζωή τους από λευχαιμία πολύ μετά από τον βομβαρδισμό…    Για τους «hibakusha», τους επιζήσαντες της ατομικής βόμβας, η μνήμη της 6ης Αυγούστου του 1945 είναι το ίδιο οδυνηρή με τα σημάδια της ραδιενέργειας στο σώμα τους. Οι συνταρακτικές τους αφηγήσεις αποτελούν μια ανεκτίμητη παρακαταθήκη για τις νεότερες γενιές, καθώς αποδίδουν όλη τη φρίκη του πολέμου.


Οδός Εμπόρων