Πρόκειται για δωρεά που έκανε ο Πίτερ (Παναγιώτης) Κερκουλάς το 1976 προς το χωριό του, τις Καρυές Λακωνίας (το άλλο όνομα του χωριού είναι Αράχωβα), με έναν όρο: τα χρήματα θα πρέπει να έχουν επενδυθεί σε ένα κοινωφελές έργο μέχρι το 2026. Διαφορετικά θα πρέπει να επιστρέψουν στην Αμερική. Μέχρι στιγμής τα χρήματα, που σήμερα ανέρχονται κοντά στο 1,5 εκατομμύριο δολάρια, παραμένουν αναξιοποίητα. 

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή: Στις 27 Φεβρουαρίου του 1976 ο Πίτερ Κερκουλάς αποφάσισε να χαρίσει στο χωριό του, τις Καρυές Λακωνίας, ένα σύγχρονο τυροκομείο. Χορήγησε τότε 20.000 δολάρια. 

Όπως όμως λέει ο ανιψιός του, Μιχάλης Κερκουλάς, σύντομα απογοητεύθηκε γιατί οι συγχωριανοί του του ζητούσαν και άλλα χρήματα για να αναβαθμίσουν το τυροκομείο. Το τυροκομείο δούλεψε για μερικά χρόνια και μετά άρχισαν να το ενοικιάζουν σε ιδιώτες. Πλέον είναι κλειστό. 

Την ίδια χρονιά, ο Κερκουλάς συντάσσει διαθήκη με την οποία αφήνει 480.000 δολάρια στο χωριό. Τη θέλησή του θα την υλοποιήσει ένα καταπίστευμα στην Αμερική μετά το θάνατό του, της συζύγου. Το 1986 η σύζυγός του πεθαίνει και ο καταπιστευματούχος δίνει εντολή να εκπονηθεί σχέδιο ώστε να επενδυθούν τα χρήματα. 

Στην αρχή ξοδεύονται χρήματα που μάλλον μακρινή σχέση είχαν με τη βούληση του διαθέτη, όπως επισκευές στον ναό του χωριού. Στη συνέχεια, ο υπάλληλος της τράπεζας, την οποία ο Κερκουλάς είχε ορίσει ως διαχειριστή του καταπιστεύματος ταξιδεύει μέχρι τις Καρυές, προκειμένου να σχηματίσει ο ίδιος άποψη. 

Ένα πρόβλημα που προκύπτει είναι ότι το διαθέτης, ο Πίτερ Κερκουλάς, αναφέρει πως ό,τι είναι να γίνει θα πρέπει να γίνει στο κάτω χωριό, το μέρος του χωριού από όπου καταγόταν ο ίδιος και η οικογένειά του. Μεταξύ άλλων είχαν προτείνει την κατασκευή ενός γηροκομείου, το οποίο βέβαια δεν κατασκευάστηκε ποτέ. 

Το 2006 ο ανιψιός του Κερκουλά υπογράφει με τον μητροπολίτη Σπάρτης και τον πρόεδρο της Κοινότητας Καρυών έναν συμφωνητικό. Με αυτό, τα χρήματα που στο μεταξύ έχουν ξεπεράσει το 1 εκατομμύριο δολάρια, περιέρχονται στη διαχείριση του Αρχιεπισκόπου Σπάρτης, Ευστάθιου, ενός ανθρώπου που διαχειριζόταν με επιτυχία (όσο βέβαια τα ακίνητα απέφεραν κέρδη πριν από την κρίση) τα χρήματα από τη δωρεά ενός άλλου μεγάλου ευεργέτη, του Αθανασίου Ματάλα. 

Ο Λεωνίδας Παπαδάκος, δικηγόρος του Μιχάλη Κερκουλά, αναφέρει στην εκπομπή ότι η συμφωνία προβλέπει ότι τα χρήματα θα πρέπει να επενδυθούν σε ακίνητα, με έμφαση σε εμπορικά ακίνητα. Ο ίδιος λέει ότι ο ανιψιός του διαθέτη δεν επιθυμούσε οι συγχωριανοί του να έχουν άμεσα λόγο στη διαχείριση των χρημάτων. 

Ωστόσο, δημιουργείται από τον Μητροπολίτη μια Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία με σκοπό να κατασκευαστεί ένα εργοστάσιο βιομάζας που θα καίει ξύλα από τον Πάρνωνα και τα υπόλοιπα της ελαιοσυλλογής. 

Οι κάτοικοι όμως διαφωνούν, θεωρώντας ότι το σχέδιο για τη δημιουργία εργοστασίου βιομάζας δεν είναι βιώσιμο. Ενας κάτοικος μάλιστα, ο μηχανικός Μιχάλης Χικάρας, διαβάζοντας τη σχετική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων προσέχει ότι παρουσιάζεται σε αυτή ένας τραπεζικός δανεισμός του ύψους των δύο εκατομμυρίων ευρώ και μια συμμετοχή ιδίων κεφαλαίων 500.000. 

«Από τη στιγμή που το καταπίστευμα έχει περισσότερο από ένα εκατομμύριο δολάρια, γιατί να χρησιμοποιήσουμε μόνο τις 500.000 και να καταφύγουμε σε τραπεζικό δανεισμό;» διερωτάται ο ίδιος. 

Ένα άλλο σημείο που του κίνησε το ενδιαφέρον είναι η περίοδος αποπληρωμής που του φάνηκε αρκετά μεγάλη (δέκα έτη). Επίσης, ο ίδιος ισχυρίζεται ότι υπάρχει έναν κεφάλαιο που αναφέρεται στη φάση παύσης λειτουργίας του έργου, σύμφωνα με το οποίο ύστερα από 20 χρόνια το εργοστάσιο θα ολοκληρώσει τη λειτουργία του, ο μηχανισμός θα πωληθεί και θα μείνει το οικόπεδο. 

Αναζητά τη σχέση της εταιρείας που μελετά το έργο και των μελών της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας. Διαπιστώνει ότι με την εταιρεία που είχε κάνει τη μελέτη, την LDK, συνδεόταν άμεσα ο πρόεδρος της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας, οπότε ο ίδιος κάνει λόγο για σύγκρουση συμφερόντων. 

Οι «Ιστορίες» θέλησαν να ρωτήσουν για όλα αυτά τον Μητροπολίτη Σπάρτης, Ευστάθιο, ο οποίος όμως αρνήθηκε να μιλήσει. Ο πρόεδρος της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας, Γιώργος Τσιβιλής πήγε στις Καρυές αλλά δεν θέλησε να μιλήσει on camera και σύμφωνα με τον δημοσιογράφο Τάσο Τέλλογλου δεν έδωσε πειστικές απαντήσεις. 

Πλέον, ο ανιψιός του διαθέτη, Μιχάλης Κερκουλάς ζητά να επιστρέψουν τα χρήματα στις ΗΠΑ, λέγοντας ότι έχει παραβιαστεί η συμφωνία του 2006. Τα χρήματα βέβαια θα επιστρέψουν ούτως ή άλλως στις ΗΠΑ το 2026 αν δεν έχουν αξιοποιηθεί μέχρι τότε. 

«Εγώ πρότεινα στον Μιχαήλ Κερκουλά αν μέχρι το 2026 δεν έχει βρεθεί λύση, τότε να διανεμηθούν τα χρήματα του καπιστεύματος στις οικογένειες του χωριού» λέει ο δικηγόρος του ανιψιού του διαθέτη. 

«Καλά έκανε ο Κερκουλάς και άφησε τα λεφτά στο χωριό;» ρωτάει στο τέλος της εκπομπής ο δημοσιογράφος Τάσος Τέλλογλου έναν πρώην κοινοτάρχη των Καρυών. Και η απάντησή του είναι αφοπλιστική: «Βόμβα έβαλε».