«Η Λήδα της Σπάρτης σε βρετανικό γραμματόσημο», από τον Βαγγέλη Μητράκο

Η Λήδα ήταν μυθική βασίλισσα της Σπάρτης, σύζυγος του Τυνδάρεω και εξ αυτού μητέρα της Φοίβης, της Φιλονόης, της Τιμάνδρας και της Κλυταιμνήστρας. Κατά τις παραδόσεις ήταν τόσο ωραία, ώστε την καταγωγή της διεκδικούσαν από τη Σπάρτη πλείστες χώρες της αρχαιότητας, όπως η Αιτωλία, η Κόρινθος κ.ά..  Σύμφωνα με τον μύθο ο Δίας ερωτεύθηκε τη Λήδα και ζήτησε τη βοήθεια της Αφροδίτης. Αυτή τον μεταμόρφωσε σε Κύκνο ενώ η ίδια πήρε τη  μορφή αετού, καταδιώκοντάς τον. Τους είδε η Λήδα και νιώθοντας συμπάθεια για τον κύκνο έσπευσε να τον σώσει παίρνοντάς τον μέσα στην αγκαλιά της, αγκαλιά που μετατράπηκε σε  ερωτική περίπτυξη, από την οποία - μέσω ωοτοκίας - γεννήθηκαν οι Διόσκουροι (Κάστορας και Πολυδεύκης) και η Ωραία Ελένη.

Όπως ήταν φυσικό, ο μύθος της Λήδας, της εκλεκτής του Δία, ενέπνευσε πολλούς αρχαίους αλλά και νεότερους καλλιτέχνες, που απέδωσαν τη Λήδα με τον κύκνο της, κατά κανόνα, στη σκηνή της ερωτικής τους περίπτυξης. Ένας εξ αυτών ήταν και ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, του οποίου το σχέδιο – σπουδή: «Η κεφαλή της Λήδας» θα απεικονίζεται σε ένα από τα δώδεκα γραμματόσημα της νέας σειράς των βρετανικών Ταχυδρομείων. Η σπουδή αυτή χρησιμοποιήθηκε από τον Λεονάρντο ντα Βίντσι για τη δημιουργία ενός πίνακα, που απεικόνιζε τον μύθο της Λήδας, της Βασίλισσας της Σπάρτης. Ο πίνακας  αυτός ήταν το πιο πολύτιμο κτήμα στην περιουσία του Λεονάρντο όταν πέθανε και, κατά τα φαινόμενα, καταστράφηκε γύρω στο 1700.

Να, λοιπόν, που η Σπάρτη, με την Μυθολογία και την Ιστορία της, εξακολουθεί (και θα εξακολουθεί για πάντα) να αποτελεί πηγή έμπνευσης και θαυμασμού  σ’ όλα τα πλάτη και τα μήκη της γης και σ’ όλες τις μορφές της Τέχνης.

15-4-2019
Βαγγέλης  Μητράκος