Πέμπτη, 18 Απριλίου 2024
Πέρα από προστάτης του Πολεμικού και Εμπορικού Ναυτικού, ο Άγιος Νικόλαος θεωρείται σε διάφορες περιοχές προστάτης των παιδιών, των ηλεκτρονικών ΜΜΕ(!), των ενεχυροδανειστών(!)...
Πόσοι Έλληνες ακούνε στο όνομα Νίκος; Γιατί ο Άγιος Νικόλαος
εκτός από τους ναυτικούς προστατεύει… τα ηλεκτρονικά Μέσα Ενημέρωσης, και τι
σχέση έχει με τον Άι Βασίλη; Τι σημαίνει το όνομα και πόσες διαφορετικές
εκδοχές του Νίκου υπάρχουν σε άλλες γλώσσες; Συγκεντρώνουμε 11 μικρές κι
ενδιαφέρουσες πληροφορίες για το όνομα, για να μαθαίνουν οι Νικόλες, αλλά και
όλοι οι υπόλοιποι. Ο Νικόλαος και η Νικολέτα συναντώνται στην Ελλάδα και ως:
Νίκος, Νικόλας, Νικολάκης, Νικολή, Νικολός, Κόλιας, Κολιάκος και Κολιός στους
άνδρες και Νικολίτσα, Νικολέττα, Νικολούδα, Νικολίνα, Νίκη, Λέτα, Λία και Λίνα
στις γυναίκες. Το Νίκος βγαίνει φυσικά από το Νικόλαος, που ετυμολογικά
προέρχεται από τις λέξεις «νίκη» και «λαός», αυτός δηλαδή που χαρίζει νίκη στον
λαό. Στην ελληνική λαϊκή παράδοση, εντάσσεται σε ένα τριήμερο
εορτών, μαζί με την Αγία Βαρβάρα, γι’ αυτό και σε κάποια μέρη ονομάζεται
«Νικολοβάρβαρα». Οι Πόντιοι λένε για παράδειγμα «άε Βαρβάρα φύσα, άε Σάββα
βρέξον, αε Νικόλα σόντσον (χιόνισε)», ενώ είναι γνωστή και η παροιμία
«Βαρβαρίτσες, Νικολίτσες, όπου να’σαι μέσα να’σαι»! Συγκεκριμένα, γεννήθηκε τον 3ο μ.Χ. αιώνα στην σημερινή
Τουρκία, βασανίστηκε από εικονολάτρες, πέθανε στις 6 Δεκεμβρίου του 325 και τα
λείψανά του, για να διασωθούν από τους Σελτζούκους Τούρκους, μεταφέρθηκαν στο
Μπάρι και τη Βενετία όπου βρίσκονται ως σήμερα. Ο Βόλος, το Γαλαξίδι, η Σύρος, η Αλεξανδρούπολη, η Κοζάνη, ο
Πολύγυρος και η Σητεία έχουν τον Άγιο Νικόλαο για προστάτη τους. Μπορεί εμείς τον τύπο με τα κόκκινα και τη λευκή γενειάδα να
τον αποκαλούμε Άι Βασίλη, αλλά στο μεγαλύτερο μέρος του δυτικού κόσμου, ο Santa
Claus είναι ο Νικόλαος, (εκ του Saint Nicholas-Sinterklaas), καθώς ήταν γνωστός
για τις φιλανθρωπίες του και για τα δώρα που έδινε στους φτωχούς. Πέρα από προστάτης του Πολεμικού και Εμπορικού Ναυτικού
(επειδή σύμφωνα με την χριστιανική παράδοση, κάποτε ταξίδεψε με πλοίο ως τους
Αγίους Τόπους, αλλά ξέσπασε θαλασσοταραχή, την οποία κατάφερε να ηρεμήσει), ο
Άγιος Νικόλαος θεωρείται σε διάφορες περιοχές προστάτης των παιδιών, των
ηλεκτρονικών ΜΜΕ(!), των ενεχυροδανειστών(!), των φαρμακοποιών, των κλεφτών που
το μετάνιωσαν ή όσων κατηγορήθηκαν άδικα, των κατασκευαστών βαρελιών και των
εμπόρων. Στα αγγλικά, συναντάται ως Nick, Nicholas ή Colin, στα
γαλλικά ως Nicolas, στα γερμανικά ως Nicolaus ή Claus, στα ιταλικά ως Niccolo ή
Nico, στις βαλκανικές χώρες ως Niksa, στα ουγγρικά ως Miklos και… Miksa, στα
ρωσικά ως Kolya και στα σλοβακικά ως Mikulas. Το Νικόλαος (νίκη του λαού) συνδέεται σημασιολογικά με την λαϊκή
κυριαρχία και τις αριστερές πεποιθήσεις. Σύμφωνα με τη θεωρία του nominalism,
το όνομα που μας δίνεται μπορεί να καθορίσει και την μετέπειτα εξέλιξή μας – σε
αυτή την περίπτωση, να ωθήσει υποσυνείδητα τους Νικολάους… να γίνουν αριστεροί. Η γυναικεία εκδοχή του ονόματος χάνεται στα βάθη της
αρχαιοελληνικής μυθολογίας: Η Νίκη ήταν θεά της δόξας του ελληνικού πολιτισμού
και είχε αδέρφια το Κράτος, τον Ζήλο και τη Βία. Γνωστότερη αποτύπωσή της,
είναι το άγαλμα της Νίκης της Σαμοθράκης που φυλάσσεται στο Λούβρο, ενώ σήμερα
εκατομμύρια άνθρωποι… τη φοράνε, αφού σε αυτήν αναφέρεται το όνομα της γνωστής
εταιρίας αθλητικών ειδών Nike.
Το 6,93 τοις εκατό των Ελλήνων ακούει στο όνομα Νίκος. Μεγαλύτερο
ποσοστό συναντάμε μόνο στα ονόματα Γιώργος, Γιάννης, Κώστας και Δημήτρης.